Nederland staat wereldwijd te boek als een land met een innovatieve agrarische sector met heel veel kennis van zaken op gebied van veredeling, teelt, e.d. Pas geleden was er een trotse minister Adema op de Grüne Woche die opmerkte dat hij veel benaderd was door geïnteresseerden uit de hele wereld over wat Nederland te bieden heeft. Nederland is met name toonaangevend op het gebied van veredeling en pootaardappelen, maar ook rondom het telen van gewassen zit er veel kennis in Nederland. De in de historie opgebouwde kennis(infrastructuur) en ervaringen en de aanwezigheid
van zeehavens spelen hierbij ook een rol.
In de wereldhandel van agrarische producten heeft Nederland ondanks de derde plek met 5,4% een bescheiden aandeel. Bij de wereldwijde productie van agrarische producten heeft Nederland maar een heel klein aandeel. Een zeer ruwe schatting komt uit op 0,4%. De EU27 heeft een aandeel in de wereldwijde agrarische productie van rond de 7%.
Tarwe, rijst en mais wereldwijd gezien goed voor 49% van calorie-inname
Alvorens dieper in te gaan op de positie van Nederland in de wereldhandel is het goed te weten welke producten belangrijk zijn in de uiteindelijke voeding van de wereldbevolking. Dan zijn er grote verschillen. Wereldwijd gezien zijn er drie producten die 40% van de totale calorie-inname vertegenwoordigen. Dat zijn tarwe, rijst en mais. In Azië zijn deze producten goed voor ruim de helft van de calorieën. In Europa en Noord Amerika is dat 20%. In deze werelddelen zijn zuivel en vlees belangrijke calorie bronnen.
Nederland is ook groot als importland
De positie van Nederlands als exportland van agrarische producten wordt vaak gen(r)oemd. Dit gaat dan om handel in fysieke producten. De “export” van kennis zit daar niet in. Wat de export betreft was Nederland in 2022 de derde op die lijst na de Verenigde Staten en Brazilië. Aan de andere kant is Nederland wereldwijd gezien ook een grote importeur van agrarische producten. Na de Verenigde Staten, China en Duitsland is Nederland de nummer 4. Op basis van de uitgebreide (WUR)definitie (zie pagina 10) van agrarische producten (excl. landbouw gerelateerde goederen) heeft Nederland in 2023 volgens Eurostat voor een bedrag van 135 miljard euro aan agrarische producten uitgevoerd en voor een bedrag van 94 miljard agrarische producten ingevoerd.
Nederlands aandeel wereldwijde export 5% en bij import 4%
Wereldwijd had Nederland in 2022 een aandeel bij de waarde in de wereldwijde export van 5,4%. Hierbij moet wel bedacht worden dat er veel internationale handel is in grondstoffen en er daardoor dubbeltellingen kunnen zijn en voor Nederland geldt ook dat er relatief veel re-export is. De WUR kijkt daarnaast ook nog naar de import en export in van aan de agrarische sector gerelateerde producten zoals landbouwwerktuigen en kassenmaterialen. Dit gaat om een bedrag van 5 miljard euro bij import en 10 miljard euro bij export. Verder hanteert de WUR voor Nederland CBS cijfers. Die zijn itt tot Eurostatcijfers excl. de zgn. quasi doorvoer. Hierbij gaat het om import en vervolgens export van goederen die eigendom blijven van een buitenlandse onderneming.
Zuivel, sierteelt en vlees de grootste bij export Nederland
Grote exportproducten van Nederland in 2023 waren zuivel/eieren, sierteelt en vlees met elk een export van rond de 12 miljard euro. Als 4de volgt dranken (excl. vruchtensappen) met 9 miljard euro en dan achtereenvolgens fruit/noten (incl. bevroren) met eveneens 9 miljard, dan groenten en aardappelen (incl. bevroren) ook met 9 miljard, dan bereidingen van groenten en fruit (incl. vruchtensappen) met 7,5 miljard, natuurlijke vetten en oliën (7,5), bereidingen van graan, melk en meel (7,0), veevoer (6,8), cacao en bereidingen (6,2), vis (5,1) enz, enz. Kortom een heel groot aantal producten. Naar volume gezien is veevoer de belangrijkste gevolgd door zuivel, aardappelen/groenten, dranken en natuurlijke vetten/oliën.
Fruit belangrijkste bij Nederlands import
Ook bij de Nederlandse import van agrarische producten gaat het om een heel groot aantal producten. De grootste zijn fruit/noten met 9,4 miljard euro, dan volgen natuurlijke vetten en oliën (8,4), dranken (6,7), vlees (5,9), zuivel (5,8), oliehoudende vruchten en zaden (5,3). Veevoer (4,3), vis (4,3), graan 4,0) en bereidingen van groentenen fruit (3,7) en aardappelen en groenen (incl. diepgevroren) (3,4) en sierteelt met een importwaarde van 2,6 miljard euro. Daarna volgt evenals bij de export nog een heel
scala aan andere productgroepen. Bij de import naar volume gezien is dranken de grootste op de voet gevolgd door graan en dan veevoer , oliehoudende zaden/vruchten en natuurlijke vette/oliën. Al met al is naast gerede producten ook heel veel handel in grondstoffen.
Wereldwijd is graan belangrijkste product
Als het zuiver en alleen om voedingsmiddelen (= excl. sierteelt en tabaksproducten, hout,
natuurrubber, e.d.) gaat dan heeft Nederland in 2023 voor en bedrag van 117 miljard euro aan producten uitgevoerd en voor 85 miljard ingevoerd. Dit zijn cijfers van Eurostat.
Op wereldschaal heeft de bron TradeMap/ITC cijfers. Complete cijfers zijn er over 2022. Volgens die bron is er in 2022 wereldwijd gezien voor een bedrag van 2 biljoen euro aan voedingsmiddelen verhandeld. Voor Nederland geeft deze bron een export aan voedingsmiddelen van 104 miljard euro. Dat komt neer op een aandeel van 5,4%. Daarmee neemt Nederland de 3de positie op de lijst na de Verenigde Staten met 182 miljard euro en Brazilië met 127 miljard euro. Zowel de Verenigde Staten als Brazilië exporteren vooral oliehoudende zaden, graan en vlees. China is voor beide agrarische
export grootmachten de belangrijkste afnemer. Andere grote exportlanden van voedingsmiddelen zijn Duitsland (89), China (84), Frankrijk (83), Canada (68), Spanje (66), Italië (62), België ( 52) en Indonesië en India met resp. 51 en 48 miljard
euro.
Wereldwijd is graan de grootste met een gezamenlijke exportwaarde van 172 miljard euro gevolgd door natuurlijke oliën en vetten met 168 miljard euro en dan vlees (158), oliehoudende zaden en vruchten (146), dranken excl. vruchtensappen (142), vis (140), fruit/noten incl. bevroren (134), zuivel (109) en veevoer (104 miljard euro).
De Verenigde Staten ook belangrijkste importland
Bij de wereldwijde import voert in 2022 net als bij de export de Verenigde Staten de lijst aan met een waarde van 216 miljard euro op de voet gevolgd door China met 212 miljard euro. Dan volgt Duitsland met 113 miljard euro en dan dus Nederlands met volgens TM/ITC een import waarde van 77 miljard euro. Dat is een aandeel van net iets minder dan 4%.
Bij groenten en fruit speelt Nederland bij productie zeer kleine rol
Wereldwijd is Nederland qua productie van groenten en fruit een zeer bescheiden speler. Het gaat om een aandeel van 10den van procenten. Bij de internationale handel is het belang wel groter. In hoeveelheid gezien is het aandeel van Nederland bij de wereldwijde handel in verse groenten meer dan 10%. Dat geldt ook voor de import van vers fruit.
Overigens wordt van de totale productie van groenten en fruit nog geen 7% internationaal verhandeld als vers product.
Klik hier voor de achtergrondcijfers
Voor meer informatie:
Jan Kees Boon
Fruit and Vegetable Facts
www.fruitandvegetablefacts.com
fruitvegfacts@gmail.com