De problemen begonnen medio januari dit jaar toen de Douane in een brief aankondigde de 'externe baan' vanaf 1 februari af te schaffen. Dat er gezocht werd naar een andere invulling, was ook bij het GroentenFruit Huis bekend. Toch kwam deze aankondiging onverwacht. "We wisten dat deze wens leefde bij de douane", vertelt Peter. "Er waren bedrijven die de noodoplossing, die de externe baan is, gebruikten om containers snel en goedkoop weg te voeren en daar is de maatregel niet voor bedoeld. Daarnaast zijn er zekere risico's aan verbonden." Dat de externe baan weer omgevormd wordt tot een echte noodprocedure is volgens Peter "uitlegbaar." Wel moet er aan bepaalde randvoorwaarden worden voldaan om de doorstroom van de containers via de interne baan te optimaliseren. En daar wringt de schoen.
1 juni werkbare oplossing
"Vanuit veiligheidsperspectief zijn we helemaal niet tegen het afschaffen van de 'externe baan', maar dat betekent wel dat de procedures op de 'interne baan' fatsoenlijk ingeregeld worden." Het GroentenFruit Huis vindt dat de containers binnen 24 uur na binnenkomst weggevoerd moeten kunnen worden. De douane en het bedrijfsleven in de haven hebben afgesproken dat deze termijn 36 uur moet zijn. "Daar kun je lang over steggelen, maar het allerbelangrijkste is dat als ze zelf zeggen 36 uur, ze dat ook waar moeten maken. En dat lukt te vaak niet."
Het GroentenFruit Huis tekende namens de leden protest aan en vroeg direct een gesprek aan met de douane over het onverwachte afschaffen van de externe baan. Het gesprek vond pas plaats na invoering van de maatregel. "Daardoor hadden we al wel een stapel van de voorspelde voorbeelden verzameld over wat er allemaal mis ging in de eerste weken" De drie knelpunten die de brancheorganisatie ziet: "non communicatie, kosten en vertragingen."
De gesprekken verliepen niet eenvoudig en de communicatie viel uiteindelijk stil. "De douane gaat in dit geval minder voortvarend te werk dan we van ze gewend zijn." Actie van het GroentenFruit Huis richting de staatssecretaris deed het gesprek weer op gang komen. "De grondhouding was nog weinig belovend, maar dat doet niet af aan de noodzaak om tot een oplossing te komen." Dat resulteerde in de afspraak dat er uiterlijk 1 juni een werkbare oplossing moet zijn.
Capaciteitsprobleem
Ondertussen is het probleem uitgegroeid tot een aanzienlijke kostenpost voor de importeurs. Grootste obstakel ligt rond de piekmomenten in de haven. "Als er veel of grote schepen binnenkomen, staan er meer containers op de kade dan dat er in 36-uur door de scan kunnen. De haven maakt geen onderscheid om bepaalde containers voorrang te geven."
De noodprocedure, waarbij de importeur de container zelf mag aanleveren bij de scan, biedt nog beperkt uitkomst. Het feit dat daarbij sinds 1 februari nog enkele incidenten plaatsvonden, draagt niet bij aan een oplossing. "Het zijn vaak communicatieproblemen en foutjes van bedrijven, maar de douane selecteert de containers niet voor niets."
Proces en communicatie stroomlijnen
Beide partijen moeten het proces op orde hebben, betoogt Peter. Bij het bedrijfsleven is er sprake van "incidenten". Bij de douane zijn de problemen "structureel". "De douane weet precies hoeveel containers er binnenkomen en hoeveel ze er selecteren. Ze weten ook hoeveel capaciteit de scan heeft."
Extra scancapaciteit en goede afspraken met de terminals zou veel problemen kunnen oplossen. "Dat is een dure oplossing voor de douane, maar nu leg je de rekening volledig bij het bedrijfsleven. We hebben begrip voor de problemen die de douane ziet en wellicht ligt de oplossing in het midden, maar dan moeten er wel twee bewegen om daar te komen."
Ook de communicatie kan beter. De containers worden voor aankomst in de haven geselecteerd. Daarom zou de sector graag zien dat er duidelijk en proactief gecommuniceerd wordt wanneer een container weer beschikbaar is voor de importeur. "Het moet glashelder zijn wat en hoe dat gaat gebeuren, zodat een handelaar een goede planning kan maken en weet wanneer hij de container kan ophalen. De communicatie in brede zin moet gewoon gestroomlijnd worden."
Meer informatie:
GroentenFruit Huis
Peter Verbaas
Postbus 5007, 2701 GA Zoetermeer
T + 31 79 368 1120
E Verbaas@FrugiVenta.nl
W www.groentenfruithuis.nl