In 2015 lukte het om de uiensector en CMA CGM aan de haven van Vlissingen te koppelen. "Dat was nog een lastig proces," herinnert Jean Ruinard, commercial manager bij Zeeland Seaports in het vakblad Primeur. "Iedereen was met zijn dagdagelijkse activiteiten bezig en het kostte de nodige overtuigingskracht." Wat het proces extra lastig maakt, is dat er op twee borden tegelijk geschaakt moet worden. De rederij moet interesse hebben en commitment tonen aan de plannen, maar datzelfde geldt voor, in dit geval, de uiensector. Daarbij dansen beide partijen een ingewikkelde tango: de reder wil toezeggingen van exporteurs, want een leeg schip kost geld. De exporteur wil toezeggingen van de reder, want elke dag dat de uien op de kade staan, kost geld.
Meer containers
Jean begon zo'n vijf jaar geleden bij het havenbedrijf. Zijn taak is om Vlissingen als containerhaven op de kaart te zetten. "Toen ik vijf jaar geleden begon, viel het me op dat er te weinig containers in de haven te vinden waren," vertelt Jean. Inmiddels is dat beeld veranderd en zijn er ook plaatsen in de haven waar containers in opslag staan. Dit laatste is vrij recent in de markt gezet als 'het Vlissingen Concept'. Containers die in de haven aankomen, gingen voorheen terug naar bijvoorbeeld Rotterdam. Tegenwoordig zien steeds meer reders het belang van de Zeeuwse havens en laten de containers ook in Vlissingen staan. Die containers worden weer gebruikt voor de groeiende exportstromen uit de haven.
Uien laaghangend fruit
"We hebben een onderzoek gedaan naar hoe de ladingstromen lopen bij bedrijven in de regio," vertelt Jean. "Daarna hebben we gezocht naar manieren om die stromen te bundelen en te koppelen aan een rederij. De uien waren in dat opzicht laaghangend fruit." Twee jaar geleden werd de overeenkomst bereikt en zetten CMA CGM een lijndienst op tussen Vlissingen en West-Afrika. Dat begon met drie exporteurs die in het seizoen, september tot februari, 70 tot 100 TEU verscheepten. Vorig jaar werd een congres georganiseerd om meer bedrijven in de uiensector op Vlissingen te wijzen. Nu gebruiken tien tot vijftien uienexporteurs de haven en wordt 300 tot 350 TEU per week uitgevoerd.
"Er worden in het seizoen veel uien naar West-Afrika verscheept," vertelt Jean. "West-Afrika neemt jaarlijks zo'n 300.000 ton uien af." De uienexport valt uiteen in twee categorieën: deepsea en shortsea. West-Afrika valt in die eerste categorie. In totaal wordt 369.000 ton naar verre bestemmingen geëxporteerd. Voor de shortsea bestemmingen was Rusland altijd een grote afnemer, goed voor ruim 136.000 ton. Tweede bestemming is Polen met 41.550 ton. De export is zowel conventioneel als in containers. Het belang van de reefercontainers neem toe in de export. Dat komt ook doordat het prijsverschil met bijvoorbeeld geventileerde containers nihil is. Voor de terminals en de verladers zijn dat belangrijke ontwikkelingen.
Noordzee om de hoek
Hoewel de uienexport geen geringe uitvoer is, is het geen hoogvlieger binnen de hele Zeeuwse haven. "Ik zie het meer als de kers op de taart," vervolgt Jean. "Voor een rederij is het belangrijk dat er een basis is van andere producten, maar in het seizoen is het een groot product." Door in te zetten op de uien, hoopt de haven de bekendheid bij containerrederijen te vergroten. De haven heeft voordelen ten opzichte van de meest nabij gelegen concurrenten: Antwerpen en Rotterdam. "Vlissingen ligt op een uur varen van de Noordzee," aldus Jean. "Antwerpen ligt op zes tot zeven uur van de Noordzee."
Daarnaast hebben deze grote havens regelmatig vertragingen. "We horen van binnenvaartschippers dat ze soms wel 48 uur moeten wachten voordat ze kunnen laden of lossen. Bij ons loopt dat allemaal soepeler," betoogt hij. Ook de flexibiliteit in de haven en de goede verbinding met het achterland via water, weg en spoor pleiten in het voordeel van Zeeland Seaports.
Nichehaven
De diepgang van de haven vormt geen belemmering om containerschepen te ontvangen. De kranen op de kade vormen daarin wel een belemmering. Die hebben een reikwijdte om schepen tot maximaal 4.000 TEU te lossen. "We zijn gespecialiseerd in short sea en niche markten. We willen niet de diensten naar het Verre Oosten binnenhalen, we willen de beste en meest servicegerichte nichehaven zijn."
Waar de uien een goed voorbeeld zijn hoe de haven zich op de kaart wil zetten door een exportstroom op te zetten, zo zijn de bananen van Chiquita die in de haven aankomen een voorbeeld aan de importzijde. "Het helpt allemaal mee en de haven wordt genoemd in de markt. Er zijn dan ook veel rederijen die de mogelijkheid voor afvaarten in Zeeland onderzoeken. Ik weet zeker dat de haven er over vijf jaar heel anders uitziet."
Jean.ruinard@zeelandseaports.com