Tholen - PlanetProof, is dat logisch? Betalen retailers ervoor? Zijn verpakkingen nodig voor zichtbaarheid? Hoe inwisselbaar zijn producten? Is PlanetProof een "moetje" of niet? En, is PlanetProof eigenlijk ook niet heel biologisch? Deelnemers aan AGF Trendcafé zorgden tijdens de afgelopen bijeenkomt voor discussie.
Miriam van Bree (Bionext) en Daan van Empel (GroentenFruit Huis)
Koploper
Eerst gaf Daan van Empel, beleidsmedewerker van GroentenFruit Huis enige context over PlanetProof en het standpunt van het GroentenFruit Huis zelf. Zij hebben zich als ambassadeur gecommitteerd aan het certificaat en zien het als middel om duurzaamheid in de AGF-sector te onafhankelijk te borgen en inzichtelijk te maken. Richting telers zijn de doelstellingen: het keurmerk haalbaar en betaalbaar maken. Daarom is het certificatieschema onlangs vereenvoudigd met behoud van het ambitieniveau. Volgende stap is om het keurmerk internationaal op de kaart te zetten. Daarom is de naam van het keurmerk enige tijd geleden aangepast van Milieukeur naar (On the way to) PlanetProof en wordt het een middel om je als teler/ handelaar te kunnen onderscheiden in de Europese markt. PlanetProof is een stap in de goede richting van een meer duurzame wereld die past binnen de gemaakte afspraken inde Verenigde Naties (de sustainable development goals) en het klimaatakkoord van Parijs, legde Daan uit. "Omdat in Nederland al veel op het gebied van duurzaamheid wordt gedaan binnen de groente en fruitsector, kunnen we als Nederland op dit gebied snel een koploperspositie veroveren."
Verschil met biologisch
Duurzaam is dat ook biologisch? Nee, legde Miriam van Bree van Bionext, de overkoepelende branche-organisatie in de biologische sector uit. De uitgangspunten van biologische landbouw en de keurmerken die dat garanderen zijn omvatten meerdere aspecten. Een belangrijk verschil is dat biologisch de landbouw holistisch benadert, ze kijken naar het geheel dus niet alleen naar de impact op het milieu maar ook naar lange termijn grondgebruik en sociale aspecten.
Voor biologisch gelden twee keurmerken: het Europees biologisch keurmerk, dat door middel van Europese wetgeving is geborgd en het Eko-keurmerk, een Nederlands keurmerk dat eigenlijk Europees biologisch 'plus' is. Heb je een Eko-certificaat, dan voldoe je aan het Europees biologisch keurmerk en verbeter/verduurzaam je jaarlijks twee bedrijfsprocessen.
Een ander belangrijk punt is dat biologisch waarde heeft in de markt, PlanetProof veel minder. Peter Duijvestijn (Duijvestijn tomaten) teelt PlanetProof maar kan niet overschakelen naar biologisch vanwege de eis dat er in de aarde geteeld moet worden. Maar waarom is een in een pot aarde geteelde tomaat niet biologisch en een in de aarde geteelde plant wel? En waarom zijn tomaten gegroeid op met substraat verrijkte gronden in Spanje wel biologisch? Biologisch gezien gaat het om de bodem als geheel, die is breder dan een pot, legde Miriam uit. "Daarom is Europa bezig om de eisen voor biologisch aan te scherpen. De Spaanse techniek kan dan niet meer als biologisch gelden. Net als voor Scandinavische landen, waar tomaten in potten worden geteeld. Omdat het Europees biologisch keurmerk is vastgelegd in Europese wetten, vergen de aanpassingen vergen veel tijd."
Zichtbaarheid
Is het dan een goed idee om PlanetProef als keurmerk op verpakkingen te zetten. Dat heeft twee voordelen: waardecreatie omdat het keurmerk meer bekendheid krijgt én meer duidelijkheid over de leverancier van het product. Partijen zijn dan niet zomaar inwisselbaar.
Nog een merk op de verpakking is echter niet wenselijk voor retailers, zei Joost Hoes van Plus. Zij werken met zoveel verschillende leveranciers en kunnen verpakkingen niet telkens aanpassen.
Het vertrouwen tussen retailer en leveranciers is ook een punt. Retail heeft ambities op het gebied van PlanetProof gecommuniceerd, maar wie controleert? Je kan het aan het product niet zien, er staat immers geen keurmerk op. Wanneer de AGF-inkoper kan kiezen tussen duurder PlanetProof product en goedkoper ongecertificeerd product, wie zegt dat zij niet voor de laagste prijs gaan? Een controle zou bij de NGO's kunnen liggen, maar die zullen zich er niet al te druk om maken was het gevoel. Greenpeace wil dat de sector overschakelt naar biologisch en zijn alleen daarin geïnteresseerd.
Wie betaalt de kosten
Een punt waar altijd de focus op ligt, is de prijs. Wie betaalt de meerkosten voor de inspanningen en investeringen in PlanetProof? Peter Duijvestijn schatte in dat het hem minimaal 30.000 euro had gekost, kapitaal dat deels vernietigd werd door de gemeente die door hem ingezaaide bloemrijke kruiden maaide voordat de bijen er profijt van konden hebben. Dat ter illustratie hoe zaken mislopen, want om de bijen was het immers allemaal begonnen.
Moeten of mogen?
Kan de sector om PlanetProof heen? Zijn het wensen of eisen die de retail heeft gesteld aan de sector. In een eerder artikel over PlanetProof zei Els Lindeboom van Stichting Milieukeur (SMK) dat het areaal onder PlanetProof sterk stijgt. SMK ziet dat telers via PlanetProof een directere relatie opbouwen met retail. Wanneer telers weten dat ze voor langere termijn contracten kunnen afspreken, zijn ze eerder bereid om te investeren in PlanetProof, zei Els. Jan Willem Tolhoek van Veiling Zaltbommel heeft het gevoel dat de sector niet om PlanetProof heen kan. "Grote spelers als The Greerery en Fruitmasters hebben meteen toegezegd dat zij PlanetProof zullen invoeren en dat stelt anderen voor het blok."