Jaarlijks wordt er voor een miljard euro verhandeld met Iran, maar na het opzeggen van het nucleaire akkoord en het opnieuw instellen van handelssancties door de Verenigde Staten staat de handel onder druk. President Trump waarschuwde in een tweet al voor de gevolgen voor bedrijven die toch blijven handelen met Iran. Die kunnen rekenen op boetes.
De Europese Unie (EU) wil het nucleaire akkoord juist in leven houden en heeft het 'blokkadestatuut' in werking gesteld. Daarin staat dat Amerikaanse sancties niet geldig zijn op EU-grondgebied. De EU zegt toe ondernemers te beschermen tegen de gevolgen van Amerikaanse sancties. Bedrijven mogen zich zelfs alleen aan de sancties houden als ze daarvoor toestemming hebben gekregen van de Europese Commissie.
Welke gevolgen hebben de sancties voor mijn onderneming?
Handelen met Iran was de afgelopen jaren al niet eenvoudig, met name vanwege grote problemen met het betalingsverkeer. Dat werd nog maar eens bevestigd op de Iran-bijeenkomst die wij in juli hebben gehouden. Daarbovenop komt nu het herinvoeren van de Amerikaanse sancties. Dat betekent dat, ondanks de steun van de EU, de businesscase van een onderneming wel heel sterk moet zijn. Met name als er ook sprake is van directe en indirecte belangen en handelsrelaties met de VS, blijft er weinig van over. Uiteindelijk moeten bedrijven zelf een gedegen risicoafweging maken.
Welke sancties zijn er precies van kracht sinds 6 augustus?
In mei kondigde Trump aan de sancties tegen Iran stapsgewijs weer in te voeren na een 'afkoelperiode' van drie en zes maanden. Op 6 augustus verliep de eerste afkoelperiode en zijn sancties weer van kracht met betrekking tot transacties en activiteiten die verband houden met onder andere: de Iraanse auto-industrie, Iran-gerelateerde handel in goud, edelmetalen, grafiet of halffabricaten zoals aluminium en staal, de verkoop van bankbiljetten in Amerikaanse dollars aan de regering van Iran, de handel in Iraanse staatsschuld en de 'handelsignificante' financiële transacties in Iraanse rials. Bovendien zijn een aantal algemene en specifieke vergunningen ingetrokken, die onder andere van belang zijn voor de Iraanse luchtvaartindustrie, de Iraanse agrarische sector en de tapijthandel.
Wat volgt er nog op 5 november na zes maanden afkoelperiode?
Vanaf die dag zijn sancties weer van kracht met betrekking tot transacties en activiteiten die verband houden met: de Iraanse energiesector; de petrochemische industrie; de Iraanse haven-, scheepsvaart- en scheepsbouwsector; financiële transacties tussen buitenlandse financiële instellingen en de Iraanse Centrale Bank en andere Iraanse financiële instellingen; het financiële berichtenverkeer en de dienstverlening met betrekking tot verzekeringen en herverzekeringen. Ook worden personen die al op de zwarte lijst van de VS stonden voor het nucleaire akkoord weer tot 'persona non grata' verklaard.
Als ik stop met handelen met Iran, kan de EU mij dan beboeten?
In de praktijk zal dit lastig zijn, maar het valt niet uit te sluiten. Het blokkadestatuut laat het aan de lidstaten zelf om de sancties bij het overtredingen van het blokkadestatuut vast te stellen. Deze sancties dienen doeltreffend en evenredig te zijn, alsmede een preventieve werking te hebben. Overtreding van het blokkadestatuut kan dus in iedere Europese lidstaat verschillende consequenties hebben. In Nederland worden overtredingen van Europese verordeningen strafbaar gesteld op grond van de Wet op de economische delicten (Wed). Overtreding van het sanctierecht levert op grond van de Wed een misdrijf op indien zij opzettelijk is begaan en een overtreding indien zij niet-opzettelijk is begaan. Wij zullen elke kans aangrijpen om op Nederlands en Europees niveau deze manier van beleidsvoering ter discussie te stellen.
Ik handel alleen met Iran, moet ik actie ondernemen?
In principe niet. De extraterritoriale sancties kunnen nog steeds van toepassing zijn op de specifieke transactie, maar als een bedrijf geen connectie heeft met de Verenigde Staten (let op: dit gaat verder dan wel of niet handelen met de VS), dan kunnen eventuele Amerikaanse represailles de onderneming lastig(er) raken. Het Europese blokkadestatuut zou Europese bedrijven bovendien bescherming moeten bieden. De handel met Iran zal desondanks lastig blijken omdat het betalingsverkeer en transport tussen Iran en de EU steeds moeizamer verloopt. Bedenk ook dat doorgaan met de handel op Iran eventuele toekomstige banden met Amerika kan bemoeilijken.
Bron: Evofenedex