Polen biedt flink voordeel aan exporteurs
Staakt-het-vuren in Oost-Oekraïne?
Gisteren lekte een eerste opzet van de nieuwe EU-sancties tegen Rusland uit. Hoewel de berichten nog niet bevestigd zijn, werden strengere financiële sancties, een aanscherping van de sancties op handel in wapens en technieken voor olie- en gasboringen en een boycot van Rusland bij economische, sport en culturele evenementen bekend. Daarmee wordt het voor de Russische overheid en bedrijven vrijwel onmogelijk om op de internationale financiële markten kapitaal op te halen. Simpel gezegd worden de financiële duimschroeven en daarmee de economische bij Rusland aangedraaid. Hoe de sancties precies vormgegeven worden, is nog niet duidelijk.
De Amerikaanse president Obama bezoekt vandaag de Baltische staten om ze een hart onder de riem te steken. De Baltische staten maken zich grote zorgen over de Russische opstelling. Obama wil met zijn bezoek onder andere duidelijk maken dat een groot land kleinere buurlanden moet respecteren. Morgen begint in Wales een NAVO-top waar onder andere het opzetten van bases in Polen en de Baltische staten op de agenda staat.
Total Produce waarschuwt voor boycoteffect
De Ierse multinational waarschuwt dat de boycot door Rusland een impact zal hebben op de groenten- en fruitprijzen in Europa. De omzet van de multinational over het eerste half jaar bedroeg 1,59 miljard euro, een lichte daling ten opzichte van vorig jaar. Total Produce heeft weinig handel in Rusland, minder dan 2% van de totale omzet, maar volgens CEO Carl McCann zal er een effect zijn op de prijzen in Europa door het overschot. "De groep hoopt dat dit beperkt kan worden door de interventie van de EU," zei de CEO.
Rusland heeft alternatieven
Hoewel de Europese sancties de handel tussen Rusland en het Westen beperkt, hebben de Russen ook alternatieven. Rijke Russen, die getroffen worden door de sancties, stappen over op bijvoorbeeld Chinese creditcards en de regering wil verdere samenwerking met de andere BRICS-landen. Die mogelijkheden lijken er te zijn. De import van vlees, met name kip, uit Latijns-Amerika is al sterk gegroeid en ook voor groenten en fruit keren de Russen zich tot de Zuid-Amerikanen. Argentinië exporteerde in 2012 al voor een miljard dollar, voor Chili was dat 567 miljoen dollar. Appelen, peren, druiven, citrus, pinda's; Zuid-Amerika kan het allemaal leveren. En dan is er nog China, dat aangeboden heeft de export van groenten en fruit te verhogen, maar misschien belangrijker voor de Russische economie: de Chinezen kunnen ook alternatieven bieden voor Europese hightechproducten.
Definitieve breuk handel EU-Rusland?
In een interview zei Poetin dat het voor Europese landen moeilijk zal worden hun positie in de Russische markt te heroveren als de sancties opgeheven worden. "We werken samen met producenten in Latijns-Amerika, onder andere Brazilië, Argentinië en Chili, en partners in het oosten, zoals China. Het is onbegrijpelijk dat de EU deze landen benadert en hen vraagt te stoppen met handelen met Rusland. Ik kan me niet voorstellen dat deze handelaren de mogelijkheid om onze markt te betreden zullen laten liggen."
Peru wil exporteren naar Rusland
Ook exporteurs in Peru zien mogelijkheden in de Russische markt. Miguel Ognio, voorzitter van exporteursvereniging Adex, zegt dat veel exporteurs interesse hebben in handel met Rusland. Tijdens de Expoalimentaria 2014 in Lima, die onlangs gehouden werd, zochten Russische handelaren naar nieuwe contacten. De organisatie had een Russische delegatie uitgenodigd om kennis te maken met Peruaanse producten. Volgend jaar staat een bezoek van Adex aan Rusland gepland. "De internationale handel is gebaseerd op vertrouwen, dus we moeten betrouwbare klanten zien te vinden die onze producten waarderen en op tijd betalen. Dat is de uitdaging," vertelde de voorzitter van Adex. "De deur staat open voor klanten uit Rusland en andere landen, zonder restricties."
Kassen bij Moskou
Het bedrijf Greenhouse Growing Technologies begint in 2015 een kasgroentenproject in de regio Moskou. Voor het project wordt 5 miljard roebel (102 miljoen euro) uitgetrokken. De verwachte omzet van het bedrijf staat op 1,5 miljard roebel (30,6 miljoen euro) met een productie van 20.000 ton. De technische installatie zou het bedrijf in staat stellen 3-4 seizoenen te oogsten. Volgens de verwachtingen kan het bedrijf in 2015 van start gaan, de bouw moet in de komende maanden afgerond worden.
Russische groentemarkt 1% gegroeid
De Russische groentemarkt is in 2013 gegroeid met minder dan een procent. De lichte stijging wordt veroorzaakt door een toegenomen eigen teelt en een goede oogst. De helft van de Russische groenten bestaat uit aardappelen. Het aandeel uien (15%) en wortelen (12%) in de Russische markt is aanzienlijk kleiner.
De vraag in Rusland naar verse groenten is hoog en blijft groeien. Vooral verse hoogwaardige landbouwproducten zijn populair. Opslag en verse productie leveren het grootste deel van de groenten voor de Russische markt. Global Reach Consulting is bezig met een project om meer groenten op te slaan. Het project levert 2,5 miljoen euro per jaar op en is na vijf jaar winstgevend.
Russische consument in de kou
Hoe langer de boycot duurt, hoe meer berichten uit Rusland komen over prijsstijgingen en tekorten aan producten. Onder andere het aanbod appelen, peren, pruimen, druiven en kersen is aanzienlijk gedaald. De binnenlandse appelteelt kan 20% van de vraag vervullen. De piek in de appelafzet ligt in oktober, als de binnenlandse oogst binnen is en de appelen geïmporteerd worden. Voor de boycot waren Polen en Moldavië de grootste appelleveranciers. De appelimport steunt volledig op Europa, Latijns-Amerika levert op de exportpiek een vijfde van de Europese export.
Voor steenfruit is het aanbod met 70-75% gedaald, voor kiwi's is dat 50-55%. De meeste van deze producten waren afkomstig uit Europa. Alternatieven zijn er wel. Voor appelen en steenfruit kan Rusland kijken naar Servië, China, Azerbeidzjan en met name Turkije. Voor kiwi's kan Rusland ook bij Iran terecht, Nieuw-Zeeland is een duurdere optie om de kiwi-import op te vangen.
Voor de retail is de grootste uitdaging dan ook om het gevarieerde assortiment in stand te houden. De prijzen voor fruit stijgen fors. Kiwi's zijn 42,3% duurder, voor andere producten zijn de percentages: steenfruit +33,3%, druiven +28,5%, bananen +23,3%, citrus +21,6% en peren +16,7%.
Overigens wordt een verschuiving in het consumptiepatroon van de Russen verwacht. Zo zou de consumptie van bananen en citrus kunnen stijgen doordat het aandeel van de geboycotte landen in deze markten al nihil was.
Britse NFU vraat retail eerlijke prijs te betalen
De National Farmers Union, NFU, heeft de Britse retail opgeroepen om geen misbruik te maken van de situatie nu de prijzen onder druk staan. De organisatie volgt de situatie, maar zegt er op te vertrouwen dat de grote retailers zich "verantwoordelijk zullen opstellen en de omstandigheden niet zullen uitbuiten." De Britse overheid is bezig de compensatieregeling ook beschikbaar te maken voor de Britse telers.
Polen kiest eigen weg
De Poolse regering kiest een eigen weg om de telers te ondersteunen. Het land is druk in de weer om nieuwe exportmogelijkheden te zoeken, bijvoorbeeld in Canada. Daarnaast heeft de regering voor de geboycotte producten de exportverzekeringspremie 20% verlaagd om de export aan te wakkeren. De korting geldt voor de geboycotte producten en voor export naar een selecte groep landen in het Midden-Oosten, Oost-Europa en Azië.
Daarnaast is de regering in onderhandeling met Wit-Rusland om de export te verhogen en de mogelijkheden om de producten door te voeren naar Rusland. Dat is legaal, mits een groot deel van de toegevoegde waarde in Wit-Rusland gerealiseerd wordt.
Om de binnenlandse productie te verhogen wil de regering een nieuw label ontwikkelen. Iedereen mag een ontwerp rond de Poolse appel insturen, de winnaars zien hun logo terug in promotiecampagnes.