Nederlands seizoen positief
Ondanks de hoge prijzen en de slechte kwaliteit van de uien bereikte de export half juni de magische grens van 1 miljard kilo. Inmiddels is het nieuwe plantuienseizoen al een heel eind en zijn de eerste zaaiuien gerooid. Het areaal uien is met 1,2 duizend hectare gestegen en komt uit op 32,9 duizend hectare. Dat is 4 procent meer dan in 2015 en zelfs 65 procent meer dan in 2000. Vooral het areaal zaaiuien is toegenomen. Het grootste deel van de geteelde uien is bestemd voor de export.
Het Nederlandse plantuienseizoen is goed gestart. De vraag is in deze afland-periode zelfs groter dan het aanbod doordat er de tijd genomen moet worden om het product te drogen, ventileren en te sorteren om een goed exportproduct af te leveren.
De zaaiuien komen iets later op de markt waardoor er een goede ruimte is voor de plantuien. Op dit moment ligt de prijs rond de 20/21 cent en dat is een mooie prijs. Met de huidige export verwacht de handel een vaste prijszetting. Als er straks meer aanbod komt, zal bezien worden hoe de markt zich zal ontwikkelen. De prijs moet niet te hoog gaan om concurrerend blijven op het wereldtoneel.
Er is momenteel een brede export overzee en de kwaliteit ziet er tot zover goed uit. Die combinatie moet de Nederlandse uiensector in staat stellen het nodige te exporteren. Meer dan 90 procent van de Hollandse ui gaat de grens over naar een breed scala bestemmingen. Met twee wereldhavens in de nabijheid kan de Nederlandse sector heel de wereld in korte tijd van uien voorzien.
Vond vroeger het gros van de export in het tweede deel van het seizoen plaats. Mede door de Russische boycot is dat nu verschoven naar het eerste deel van het seizoen. Senegal – als toegangspoort voor de Afrikaanse markt - is vanaf 22 augustus open en met het Tabaski-feest van 11 september in het vooruitzicht kan er volop geleverd worden aan Afrika. De wereldmarkt van uien ziet er heel anders uit. De oogstvolumes in India en China zijn goed en de prijzen zijn daar niet al te hoog. Twee jaar geleden heeft Brazilië het Nederlands seizoen gered, maar momenteel is het land niet aan de markt. Daarbij heeft Nederland op de Braziliaanse markt veel concurrentie gehad van de Spaanse uien.
Belgische uienteelt in opmars
België is een echt aardappelland, maar ook van uien begint de productie toe te nemen. Zowel Vlaamse telers als telers in Wallonië gaan meer uien telen. Hoeveel meer is niet helemaal duidelijk, er zijn geen cijfers van. Vorig jaar stond het areaal op 2.450 ha. Traditiegetrouw teelde België vooral voor de industrie. De komende jaren zal er meer voor de versmarkt komen. Supermarkten zoeken lokale producten, dus ook lokale uien.
Volgens Belgische telers/handelaren is het voor Nederland een mogelijke bedreiging in de toekomst. De Nederlandse handel reageert momenteel nog wat laconiek, aldus de Belgen, maar het volume wat er aan komt mag niet worden onderschat.
Het verschil tussen de Belgische en Nederlandse ui zit hem vooral in het uiterlijk. De kleur van Belgische uien is wat meer goud of bruiner. De ervaring bij Belgische telers neemt snel toe en ze kunnen steeds meer de markt bedienen met 'eigen' product. Verpakken is nog wel een knelpunt. Volgens handelaren worden de Belgische uien nog veel in Nederland verpakt om daarna in de Belgische supermarkt te belanden.
Momenteel is de markt is stabiel, het is nog steeds vakantieperiode. De prijzen zijn goed te noemen zei een Belgische groothandelaar. Hij bevestigde ook de uitbreiding in het areaal, er wordt geschat dat er nu al 10% meer uien staan dan vorig jaar. In de plantuien is er veel schade geleden in Vlaanderen, in Wallonië lijkt de schade me te vallen.
Vroege start seizoen Denemarken
Het seizoen verloopt goed. De oogst van sjalotten begon twee weken geleden, volgende week begint de oogst van de eerste vroege uien. Volgens een Deense groothandel zijn er alleen Deense uien beschikbaar de komende maanden. ER wordt een gemiddelde oogst verwacht, wellicht iets beter dan vorig jaar. Het seizoen begon eerder dan normaal vanwege het warme weer en voldoende regen. Doorgaans worden de uien in balen van 5 of 10 kilo aan de groothandel geleverd. Consumentenverpakkingen hebben meestal een gewicht van 300 gram.
De exportuien worden tot de jaarwisseling opgeslagen, dan vangt de start van het exportseizoen aan. De belangrijkste afzetmarkten zijn dan Zuid-Europa, Duitsland en Tsjechië.
Britse telers kampen met droogte
Het grootste deel van de Britse uienteelt is in het oosten van het land te vinden. Die regio wordt geconfronteerd met uitdagend weer de laatste tijd. In tegenstelling tot vorig jaar is dit jaar te droog en te heet. De groei van de uien ligt op schema, maar er is een groot tekort aan water, meldt een teler. De temperatuur is te hoog (24°C-30°C), wat voldoende irrigatie lastig maakt. Een raming van de oogst is dan ook lastig te geven. De opbrengst is erg afhankelijk van de hoeveelheid water die het land gekregen heeft, dat kan per veld verschillen.
De telers hebben grote kalibers nodig om een mooie prijs te krijgen, bij voorkeur tussen de 50-80 mm. De oogst begint volgende maand. Het areaal is stabiel, vorig jaar kwam de oogst uit op 466.000 ton.
De vraag is deze periode traditioneel lager, maar de verkoop gaat goed met redelijke prijzen. Er is momenteel vooral een tekort aan rode uien. Spanje exporteerde wat rode uien en in de komende twee tot drie weken begint de aanvoer uit het noorden van het Verenigd Koninkrijk en Noord-Europa.
Spanje vreest voor lage prijzen
De oogst in de grootse uienteeltregio, Castile-La Mancha, is volop bezig. Momenteel zijn de geoogste uien geschikt voor bewaring op de middellange termijn. De uien voor de lange bewaring worden binnenkort geoogst. Ondanks de goede resultaten dit jaar, waren vraag en aanbod niet in balans. Dat resulteerde in een prijsdaling in juli.
Het areaal is dit jaar met 4% gestegen. In combinatie met een goede oogst door gunstig weer is er tussen de 8% en 10% meer volume beschikbaar. Voor de export liggen er uitdagingen. Duitsland en het Verenigd Koninkrijk verwachten een grotere oogst, waardoor de exportkansen voor Spanje afnemen. Ook Brazilië lijkt geen uitkomst te bieden dit jaar. Er is geïnvesteerd in het areaal, waardoor de oogst groter zal zijn. Andere markten zijn Noord-Afrika en Taiwan, maar dat zijn ook lastigere markten.
Franse oogst onzeker
De oogst vangt pas over een maand aan, daarom is het lastig om een goede indicatie te geven hoe het seizoen zal zijn. Wel zijn er zorgen dat de hevige regen in maart tot een kleinere oogst en slechtere kwaliteit zullen leiden. Naast dat er velden onder water stonden, waren er problemen met ziektes en meeldauw op de vochtige velden. Of dit gevolgen heeft voor de uien is nog onduidelijk.
De sjalotten oogst is wel begonnen, zo'n twee derde is binnen. De opbrengst is goed, maar minder dan vorig jaar. Ongeveer de helft van de Franse sjalotten wordt op de Europese markt verhandeld.
Russische teelt groeit
De Russische uienproductie is de afgelopen twee jaar gestaag gegroeid, waardoor tussen juni en april een groot deel van de markt gevuld is met binnenlandse uien. Steeds meer telers gebruiken moderne technieken. Een grote supermarktketen laat weten tevreden te zijn met de betere kwaliteit van de uien dit jaar. Dit seizoen verloopt voorspoedig, met ruim voldoende uien voor de binnenlandse markt. de komende maanden komt ook Egypte aan de markt. De Russische markt kent jaarrond een stabiele vraag naar uien. De uien worden los of in zakken van 0,5 of 1 kilo aangeboden. Het populairste ras is de Dayton. De prijs ligt rond de 16 roebel (0,25 dollar).
Ruimte op Braziliaanse markt
De Argentijnse uienexport valt terug. waar in 2010 nog 250.000 ton uien werd geëxporteerd stond dat aantal vorig jaar op 80.000 ton. Dat biedt ruimte op onder andere de Braziliaanse markt voor andere landen. in 2014 nam Nederland een belangrijke positie in op deze markt, maar vorig jaar wist Spanje een goede voet aan de grond te krijgen. Het land exporteerde bijna 50.000 ton uien naar Brazilië, waardoor de aanvoer op de Europese markt iets terugviel. Brazilië staat in de top van grootste uienimporteurs en heeft een marktaandeel van zo'n 4%.
Import zit Panamese telers dwars
Volgens Panamese telers stimuleert de overheid juist de import van uien in plaats van de binnenlandse teelt. De telers zijn inmiddels bezig met de voorbereidingen voor het komende seizoen. In het eerste semester van dit jaar importeerde het land 12 miljoen ton uien, vorig jaar kwam de totale import uit op 35 miljoen ton. In de maanden januari en februari worden de meeste uien geïmporteerd. in die maanden kan de lokale productie echter ook goed in de vraag voorzien. De meeste import komt uit de VS, daarna volgen Nederland en Peru.
Volgens de producentenorganisatie waren er telers die twijfelden of ze het areaal stabiel moesten houden. door de hoge importcijfers vrezen de telers dat er geen markt is voor de uien. Desondanks zijn de telers wel begonnen met zaaien.
De binnenlandse teelt zou tussen januari en april 90% van de binnenlandse vraag kunnen voldoen, in de maanden april tot december is import nodig om aan de vraag te voldoen. Dan kan de binnenlandse teelt 20% van de markt bedienen. De telers hebben geprobeerd om met demonstraties de importregeling te veranderen. Er zijn wat stappen gezet door de overheid, het komende seizoen moet uitwijzen of dat voldoende is om de druk van de markt te nemen. Op dit moment is er een tekort aan uien en staan de poorten van Panama open voor importuien.
Roest in Colombiaanse uien
Een uitbraak van Puccinia alii (roest) op acht teeltbedrijven in La Bella en La Florida teistert de Colombiaanse uienteelt. De schimmel bedreigt niet alleen de uien, maar ook knoflook en sjalotten. Acht bedrijven hebben inmiddels aantastingen gemeld. De autoriteiten voeren inspecties uit in het gebied en nemen de nodige maatregelen om verspreiding van de uitbraak te voorkomen.
Australische telers hopen op goede prijzen
In de komende weken begint het uienseizoen in het noorden van Australië, Queensland en Northern Territory. De oogst van de langedaguien in het zuiden is halverwege mei gestopt. De uien worden momenteel uit opslag geleverd. De prijzen op de binnenlandse markt stijgen, wat zich wellicht gaat vertalen in een goede prijs voor de telers. Mogelijk beter dan in de zes voorgaande jaren. Er zijn minder bewaaruien door onverwacht heet weer tijdens het seizoen. De eerste telers in het noorden zijn al begonnen met kleine volumes vroege uien te oogsten, in de komende weken breekt de oogstperiode echt los.
Twee supermarktketens, Coles en Woolworths hebben beloofd alleen Australische uien in het assortiment op te nemen. De sector hoopt dat meer supermarkten dat voorbeeld zullen volgen. Volgens de uientelers is import absoluut niet noodzakelijk.
Lage prijzen in China
De grootste uienteeltgebieden in China zijn de provincies Shandong, Gansu en Inner Mongolia. Vorig jaar waren de prijzen hoog met 2.000 yuan (265 euro) per ton. Daardoor zijn er meer telers in de uienteelt gestapt. Volgens schattingen is het areaal in de provincies Gansu en Inner Mongolia met 15% tot 20% gestegen. In reactie zijn de prijzen met 1.000 yuan per ton gedaald. Prijsherstel zit er voorlopig niet in. halverwege augustus begint de oogst in Gansu en Inner Mongolia.
Op exportgebied heeft de handel last van de grote oogst in India. De belangrijkste exportbestemmingen liggen in Zuidoost-Azië, te weten Maleisië en Indonesië. Dit jaar verdringen de goedkope uien uit India de Chinese van deze markt. Tot juni dit jaar stond de Chinese export op 265.000 ton, dat is 8% lager dan de 290.000 ton van vorig jaar.
Positieve stemming VS
De telers in New York zijn nog niet begonnen met de oogst, maar ze zien wel een goede vraag naar de medium gele en jumbo gele uien uit Californië. Ook Washington maakt zich op voor de start van het seizoen. De oogst in Orange County, New York, vangt aan in september, naar verwachting zijn aanvoer, kwaliteit en prijs dan stabiel.
Telers in Idaho zijn volop bezig met de oogst. Dit jaar zijn de uien groter dan vorig jaar. Het seizoen verloopt dit jaar erg goed voor de telers. Hoewel het areaal iets is gestegen, is de opbrengst licht gedaald. De prijzen zijn voorlopig nog goed met 9 tot 12 dollar voor 50-pound baal Super Colossal Spanish Yellow uien uit Idaho en Oregon (prijs op 18 augustus).
Ook in andere staten is men positief over de oogst. De oogst in Washington ligt op koers, in Colorado begon de oogst van witte uien eerder deze maand en in Michigan is het de "beste oogst in jaren." Minder positieve geluiden komrn uit Utah. Daar vallen de uien kleiner uit door een hete zomer.
Elke week publiceren FreshPlaza en AGF.nl een overzicht van de marktsituatie van een product in een wereldwijde context. Met deze artikelen willen we een beeld geven van een wereldmarkt, die steeds kleiner wordt door de globalisering. Volgende week staan blauwe bessen centraal.