Het percentage bedrijven, dat aan belangrijke arbo-regels voldoet, is veel lager dan het deel dat de regels niet naleeft. Wel is er in vergelijking met voorgaande jaren een voorzichtige positieve ontwikkeling te zien, meldt de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).
In 2018 heeft een derde van de bedrijven een preventiemedewerker, bedrijfshulpverlening, een overeenkomst met een arbodienst en een inventarisatie gemaakt van de risico’s voor werknemers. In 2016 voldeed 27% van de bedrijven aan al deze verplichtingen uit de Arbowet. Dit blijkt uit het onderzoek 'Arbo in bedrijf' dat de Inspectie SZW heeft uitgevoerd.
Inspecteur-generaal Marc Kuipers: "Inspecteurs zien verbeteringen, maar komen nog te vaak bedrijven tegen waar de zaken niet op orde zijn. Het voorkomen van arbeidsongevallen en werk gerelateerde gezondheidsklachten kan en moet beter. Wie ’s ochtends naar zijn werk gaat, moet ’s avonds ook weer gezond en veilig thuis kunnen komen.”
Percentage risico-inventarisatie- en evaluatie neemt toe
Om goed arbobeleid te kunnen vormgeven, moet de werkgever een overzicht opstellen van alle gevaren die in het bedrijf kunnen voorkomen. Met deze Risico-Inventarisatie en –Evaluatie (RI&E) kan het bedrijf de gevaren aanpakken om zo de kans op arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum te beperken.
Het aandeel bedrijven met een RI&E is toegenomen van 45 procent in 2016 naar 49 procent in 2018. Ruim tachtig procent van de werknemers werkt bij een bedrijf met een RI&E. Dit komt doordat grote bedrijven doorgaans vaker voldoen aan arbo-verplichtingen dan kleine bedrijven. De Inspectie SZW kan een bedrijf direct beboeten als een RI&E ontbreekt.
Beeldschermwerk grootste risico
In het onderzoek is gekeken naar negen specifieke arbeidsrisico’s bij bedrijven. Van alle risico’s komt beeldschermwerk het meest voor; het speelt bij ruim de helft van de bedrijven. In de bouwnijverheid en de landbouw spelen relatief veel van de in 2018 gemeten arbeidsrisico’s. Werken op hoogte, hard geluid en trillingen komen het vaakst voor in de bouwnijverheid, terwijl kracht zetten, repeterende bewegingen en ongunstige of statische lichaamshouding het vaakst voorkomen in de landbouw. Van het totaal aantal bedrijven waar één of meerdere risico’s aanwezig is of zijn, heeft 60 tot 78 procent voldoende of goede maatregelen genomen om werknemers te beschermen.
Voor bijzondere doelgroepen zoals zwangere vrouwen, jongeren en ouderen gelden aanvullende voorschriften in de arboregelgeving. Waar het gaat om zwangere vrouwen zijn bedrijven steeds beter op de hoogte. Zo biedt meer dan de helft van de bedrijven een rustruimte aan en biedt zo’n zeventig procent van de werkgevers aanpassingen in arbeidsomstandigheden en werktijden aan. In 2018 heeft één op de zes bedrijven jongeren in dienst gehad, meestal zijn dat 16/17-jarigen. Jongeren werken het meest in de horeca of landbouw. Acht op de tien werkgevers past de regels voor werkende jongeren in voldoende of goede mate toe.
Arbo in bedrijf
Arbo in bedrijf is een monitoronderzoek dat elke twee jaar door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wordt gepubliceerd. Het onderzoek bevat kerncijfers over de naleving van de Arbeidsomstandighedenwet (de Arbowet) door bedrijven en een overzicht van de arbeidsomstandigheden die betrekking hebben op gezond en veilig werken.
Het onderzoek is uitgevoerd door de Inspectie SZW door middel van bedrijfsbezoeken. Tijdens het bedrijfsbezoek heeft de inspecteur gesproken met de werkgever of een vertegenwoordiger, relevante documenten ingezien en is aan de hand van een rondgang door het bedrijf inzicht gekregen in de arbeidsomstandigheden en de naleving van de Arbowet. Er zijn tussen september 2017 en december 2018 ruim 1.300 aselect getrokken vestigingen van bedrijven bezocht.
In 2018 heeft de Inspectie ook kwalitatief onderzoek laten uitvoeren naar mechanismen die van invloed zijn op de implementatie en uitvoering van nieuwe verplichte elementen in de Arbowet per 1 juli 2017. Dit onderzoek geeft op een aantal onderdelen een nadere duiding aan de uitkomsten van Arbo in bedrijf en laat zien wat mede bepaalt of werkgevers de nieuwe verplichtingen al hebben geïmplementeerd. Het betreft o.a. de intrinsieke motivatie, het wel of niet hebben van een specifieke functionaris, de veiligheidscultuur binnen een bedrijf etc.
Bron: Ministerie SZW