Wilhelm Weuthen GmbH, het grootste aardappelhandelshuis van Europa, organiseert als gevolg van de coronacrisis voor het eerst in 31 jaar geen Weuthen Kartoffeltag. Wel heeft Ferdi Buffen traditiegetrouw zijn speech uitgesproken met de marktinschatting van de oogst van 2020:
"Net als alle andere grote evenementen is ook de 31e Weuthen Kartoffeltag het slachtoffer geworden van de Corona-crisis.Vorig jaar was de wereld op dit moment nog in orde. In het laatste decennium werd de aardappelsector ook gedreven met hoger, sneller en doorgaan. De groei, met name van de Europese verwerkende industrie, kende geen grenzen. We hebben allemaal geprofiteerd van deze groei en de afgelopen maanden hebben we allemaal het dieptepunt bereikt. Sinds februari is niets meer zoals het was. We zullen er waarschijnlijk mee moeten leren leven om aan het virus te wennen en er mee om te gaan."
Wat als Corona niet was gekomen?
Eén ding is zeker: ´We zouden een heel andere spotmarkt hebben dan er nu is!´ We hebben nu het derde jaar op rij een droogtejaar en bij een normale pre-corona verkoop in de verwerkende sector zouden we ons nu zorgen maken over de aanvoer van grondstof.
Maar de dingen zijn veranderd. Door de lockdown van de wereldeconomie heeft de aardappelindustrie veel terrein verloren met de aardappelverwerkingsproducten, die voor het grootste deel worden verkocht aan de horeca", aldus Ferdi.
Toch kan ik vandaag vaststellen dat we de zeer grote uitdaging van de pandemie samen met onze afnemers en telers hebben moeten aangaan en zullen blijven aangaan. Dit kan alleen gepaard gaan met grote financiële verliezen in de gehele aardappelketen. Om een zo hoog mogelijke waarde uit de overschotten te halen, zijn deze verwerkt in alternatieven als de zetmeel-, vlokken-, granulaat-, vergister- en fouragemarkten.
Hoe is de nieuwe oogst tot nu toe verlopen?
Sinds het begin van de pandemie is de markt in tweeën gesplitst. Met name de markt van tafelaardappelen via de retail en de boerderijwinkels hebben geprofiteerd van het hamstergedrag. Deze positieve trend zet zich voort en de vers bereide, smakelijke tafelaardappel wordt weer goed ontvangen door de consument. Ook de verkoop van chips is goed. Door het gebrek aan grote evenementen, beurzen, reisbeperkingen en maatregelen in de horeca ligt de verkoop van frites echter nog steeds ver onder het niveau van vorig jaar. De aardappelindustrie wilde het aardappelareaal beperken, vergelijkbaar met het voorbeeld van de VS, maar de teeltplanning en de levering van pootaardappelen voor de aanplant van dit jaar werden aan het begin van de pandemie grotendeels afgerond.
Ondanks alle genomen maatregelen was het niet meer mogelijk om een lichte uitbreiding van de teelt in de belangrijke teeltgebieden van Europa met 2 procent te voorkomen. Voor de fritestelers was het dus duidelijk dat mogelijkheden voor hun product op de markt te brengen, zouden worden vertraagd en bemoeilijkt met volle diepvrieshuizen en een zeer lange beschikbaarheid van oude oogst.
Wanneer we nu eind augustus een eerste conclusie trekken, kunnen we het volgende zeggen:
- Het importseizoen voor vroege tafelaardappelen is in enige mate volgens schema verlopen.
- De afzet van vroege tafelaardappelen uit Duitse teeltgebieden heeft tot eind juli een aangenaam inkomensniveau gekend. Omdat sinds begin augustus elke regio zichzelf heeft kunnen bevoorraden, zijn er nog steeds vroege rassen, vooral in de Palts en Nedersaksen, die op de markt drukken en waarvan sommige tijdelijk moeten worden opgeslagen. De prijzen hiervoor zijn duidelijk onder de noteringen.
- Chipsaardappelen zijn tot nu toe volgens plan afgewerkt. De omzet in dit segment is aangenaam positief.
- De afzet van vroege- en middenvroege rassen is begin september grotendeels voltooid. Dit is ook te wijten aan het feit dat de opbrengsten in dit segment onder het gemiddelde lagen als gevolg van vorstschade en droogte. Toch konden vrije aardappelen alleen maar tegen zeer lage prijzen op de markt worden gebracht voor alternatieve kanalen.
- De uitstekende infrastructuur van het Rijnland is in dit jaar een groot concurrentievoordeel gebleken. Op de veerkrachtige sorteerbedrijven konden we precies inspelen op de behoeften en specificaties van de fabrieken, wat ons een enorme voorsprong opleverde. Ook de strategie om met de opbrengst zekere regio´s ook de vroege Fastfoodbehoefte met voorgekiemde Zorba en Innovator te bedienen heeft zich als een succesrecept gekenmerkt. De flexibiliteit, betrouwbaarheid en kwaliteitszekerheid door beregeningscapaciteiten hebben we gemeenschappelijk met de telers opnieuw aangetoond.
De hoofdoogst ziet er naar onze mening als volgt uit:
Onze proefrooimonsters uit alle belangrijke teeltgebieden liegen er niet om. Leek het begin juli een recordoogst te worden, zo hebben nu toch de laatste warme en droge weken hun sporen nagelaten. Naast het extreem droge Rijnland moeten we echter ook verder kijken dan de horizon. Vooral op de zware kleigronden in Nederland zijn de gewassen veel vitaler en hebben ze nog groeipotentieel.
De meeste rassen hebben een lagere knolzetting en vallen daardoor grof uit. De zetmeelwaarden zijn ook goed en hoog. Naast een goed rendement in de fabriek betekent dit ook een hoge stootgevoeligheid. Veel tafelaardappelen hebben ook een hoog zetmeelgehalte. Naast het ontbreken van de typische rasfhankelijke kookeigenschap door een te hoog onderwatergewicht, is behoedzaam rooien van de oogst een grote uitdaging. Aangezien veel gewassen in een vroeg stadium natuurlijke rijpheid bereiken, is er een verhoogd risico op dierlijke schade. Het valt nog te bezien hoe de kwaliteit van de aardappelen, die weer onder extreme omstandigheden zijn geteeld, zich zullen bewaren. Het wegvallen van CIPC vormt een verdere grote uitdaging.
Hoeveel aardappelen er nog op Europese velden zullen bijgroeien de komende weken en met name in de vereiste kwaliteit beschikbaar zullen zijn bij de huidige weersomstandigheden, kan pas aan het einde van de inschuurperiode worden beoordeeld. Volgens de huidige schattingen zal de groei in areaal gedeeltelijk worden gecompenseerd door een middelmatige opbrengst. Toch verwachten Bayern en de Oost Duitse deelstaten een beter oogst als voorgaande jaren.
We schatten het oogstvolume dan ook als volgt in:
- Duitsland: 10,75 - 11,50 miljoen ton
- EU 4 + GB : 26 – 28 miljoen ton
Zonder de Corona-crisis en de daarmee gepaard gaande verkoopverliezen in de verwerkende sector zou de markt in evenwicht zijn of een tekort aan aanbod hebben en zouden we ook een aangenaam prijsniveau en vraag naar vrije grondstof in de aardappelverwerkende sector hebben. De hoofdoogst en inschuurperiode is nog niet begonnen. Maar statistisch gezien moeten we vandaag de dag leven met de harde realiteit, de vraag lager zal liggen dan het aanbod zal zijn door de Corona crisis.
Door de grote onzekerheid op de wereldwijde frites afzetmarkten is een realistische prijsprognose dan ook nauwelijks mogelijk. Elke prijsvoorspelling vandaag zou pure speculatie zijn.
Naar onze mening is de regionale afzet voor tafelaardappelen in evenwicht. We hopen dat het prijsniveau in de oogstfase bij de dubbele cijfers blijft. In de loop van het seizoen zal er een groter prijsverschil zijn tussen de premium- en de standaardkwaliteit. We verwachten de komende maanden geen grote exportimpulsen. Het prijsniveau hiervan zal beduidend lager liggen dan de noteringen van de regionale verpakkers, omdat ook de dubbeldoel rassen op deze markt drukken.
We verwachten dat de vraag naar vrije fritesaardappelen tot het eind van het jaar beperkt zal blijven tot vraag in alternatieven zoals zetmeel, vergisters en voer. Het prijsniveau hiervan ligt tussen € 1,50 en maximaal € 3,50, afhankelijk van de vrachtkosten tot de zetmeel-, vergister- en rundveehouderijbedrijven. De verwerkers produceren momenteel tussen 80% en 85% van het niveau van het voorgaande jaar en worden geheel ingedekt met contracten. Ze zullen tot het einde van het jaar weinig behoefte hebben voor aankopen. Zorgen voor dreigende importheffingen, onzekere afzet in de belangrijke markten zoals Azië en Zuid-Amerika waar de Corona Pandemie nog niet zijn hoogtepunt heeft bereikt, hebben grote invloed op de sector. Of de markt dan in het voorjaar weer zal veranderen, hangt grotendeels af van de verdere ontwikkeling van de Corona-pandemie. Alleen een wereldwijd vaccin maakt grote evenementen, sportevenementen, festivals etc. weer mogelijk. Daarom is de termijnmarkt van vandaag in april de enige weerspiegeling van de verwachtingen in het voorjaar op dit moment.
Een blik vooruit:
Voor het plantseizoen 2021 verwachten we voldoende aanbod van kwalitatief hoogwaardig pootgoed in de gewenste sortering. Naast ons uitvoerig geteste rassenpakket met robuuste, opbrengst sterke rassen richten we ons ook op veelbelovende nieuwe rassen. De aardappelveredeling staat ook voor grote uitdagingen als het gevolg van politieke beslissingen in het thema bemesting en verbieden gewasbeschermingsmiddelen.
Voor 2021 zullen we ons moeten positioneren in lijn met de veranderde vraagsituatie en de arealen hierop moeten aanpassen. Hierbij zullen de regio’s met ver transport en niet-concurrerende regio´s achterblijven. Wij, de zeer gespecialiseerde agrarische sector en de gehele aardappelindustrie in binnen- en buitenland, zijn ons bewust dat we te maken gaan krijgen met zware concurrentie, en de daaruit voortvloeiende druk op prijzen en marges in de gehele aardappelketen. We zullen samen door een diep dal moeten, maar op de middellange termijn is en blijft de Noordwest Europese aardappelindustrie met haar uitstekende aardappelproducten zeer concurrerend en zal sterker dan voorheen uit deze crisis komen.
We zullen ons ook in de toekomst houden aan het systeem van de contractteelt dat zich al vele jaren heeft bewezen. Het valt nog te bezien in hoeverre productiestops als gevolg van de grote kostenverhoging voor kiemremming zullen worden verplaatst van eind juli naar juni. Dit zal zeker onze betrouwbare, vroege gespecialiseerde telers met de mogelijkheid om voor te kiemen zeker in de kaart spelen.
Het toegewijde team van Weuthen en alle RWZ Aardappeldochters heeft zich de afgelopen maanden bewezen als een betrouwbare partner van de landbouw- en aardappelindustrie. We zullen ook in de toekomst hun zekere, betrouwbare en flexibele partner blijven.
Blijf gezond en hopelijk kunnen we u allen volgend jaar weer verwelkomen op de 31e Weuthen Kartoffeltag.
Voor meer informatie: www.weuthen-gmbh.de