Tholen - Woensdagavond 27 januari hield uienveredelaar De Groot en Slot voor de tweede keer een webuinar. Ruim 200 telers en andere geïnteresseerden hoorden over de laatste ontwikkelingen in veredeling, onderzoek en afzet.
De sprekers: Gijsbrecht Gunter, Jelle van der Krift en Bas van den Hemel
Jelle van der Krift, mede-eigenaar van de PPA Group, nam het afzetgedeelte voor zijn rekening. "Onze commissionairs beschikken binnen Nederland over het grootste netwerk aan telers en afnemers", zo gaf Jelle aan. Hij gaf de deelnemers een inkijkje in de wereldmarkt waar Nederland met 27.000 hectare zaaiuien weliswaar een beperkte speler in de productie, maar tegelijkertijd de grootste exporteur ter wereld is. "Afgelopen maanden hebben we recordexportweken gezien over de 40.000 ton per week. Tot en met week 52 zijn er bijna 800.000 ton uien geëxporteerd. Uitgaande van de voorraadcijfers zouden we daarom tot en met eind mei nog wekelijks 20.000 ton uien per week te exporteren hebben. Wij stellen echter dat minimaal 30% van de huidige voorraad niet geschikt is voor de export naar de verre bestemmingen. Als de kwaliteitseisen in de omringende landen niet aangepast worden, hebben we daarom niet meer dan 12.000 tot 13.000 ton uien per week te exporteren."
"Momenteel is het aanbod vrij groot vanwege de partijen die om kwaliteitsredenen in januari en februari de box uit moeten. Tegelijkertijd zijn we ten opzichte van andere Europese landen aan de dure kant en is de animo vrij matig. De uitdaging is om de komende twee maanden de uien die weg moeten te plaatsen. Hierdoor ontstaat er nu prijsdruk, maar we zien vanaf maart dat de kans op een prijsstijging voor goede uien reëel is", zo stelde Jelle. Ook de verwachte areaaluitbreiding in de uien, onder meer door de huidige aardappelmarkt, zag hij niet als een bedreiging. "Wij denken dat die uitbreiding er wel gaat komen, maar dat die niet hoger dan 5% zal zijn. En wat zegt die vijf procent nu bij zo'n mooie sector en met deze grotere sorteercapaciteit. Als we allemaal wat groener rooien, leveren we die 5% zo in en hebben we een betere kwaliteit en mooie kansen voor het nieuwe seizoen."
Op de vraag of Brazilië nog aan de markt komt, antwoordde Jelle: "Er zijn enkele containers verladen. Het grootste probleem zit in de beschikbaarheid van containers en de prijsverhogingen hiervan. Hierdoor zijn we minder concurrerend met de prijs ten opzichte van andere landen. Als de Nederlandse ui kwalitatief boven de rest uitsteekt zal er zeker belangstelling komen, maar de vraag blijft hoeveel geschikte uien we hiervoor hebben." Van der Krift adviseerde de telers om zich te GlobalGAP en Grasp te laten certificeren. Dat geeft volgens hem wel degelijk een meerprijs. "De partijen die GlobalGAP gecertificeerd zijn hebben de meerwaarde dat deze de retail in kunnen. Met name in de tweede helft van het seizoen is de kans groot dat er dan meer afzet voor de partij uien is en zodoende is dat de meerwaarde voor zowel gele als rode uien."
Bas van den Hemel, manager veredeling De Groot en Slot, hield een presentatie over de veredeling van een robuuste ui. "Het kost ons best wat tijd voor we een nieuwe variëteit op de markt brengen. Gemiddeld 15 tot 16 jaar", hield hij de deelnemers voor. De focus was deze avond op de Rijnsburgers, ofwel de zeer lange dag uien die ongeveer geteeld worden tussen Parijs en de zuidkant van Scandinavië. Speerpunten binnen de veredeling van De Groot en Slot zijn selecteren en hybridisatie. Als belangrijke veredelingsdoelen noemde Bas de vroegheid, bewaarbaarheid, groeipotentie, weerbaarheid en de algemene indruk. "Ons algehele doel is een zo robuust, weerbaar mogelijke ui te ontwikkelen. Daarbij hoort het beproeven en selecteren op eigenschappen als wortelgestel, waslaag, loofstructuur, dikte van de nek en uniformiteit."
Onder meer de valse meeldauwresistentie in de Hylander en Redlander kwamen aan de orde. Ook hier bleek de lange adem. "Het heeft 25 jaar geduurd om deze resistentie in de ui te krijgen", vertelde Bas, die de deelnemers wel een belofte kon doen. "Wij verwachten over 4-5 jaar een ras op de markt op de markt te kunnen zetten dat resistent is tegen valse meeldauw en een hoge weerbaarheid heeft tegen fusarium. Het ultieme doel, namelijk de combinatie van meerdere resistenties in combinatie met robuustheid tegen de gevolgen van de klimaatverandering wat ons betreft binnen 10 jaar een reële optie."
Gijsbrecht Gunter gaf als voorzitter van de stuurgroep Uireka een update over de status van het onderzoeksprogramma met als focus een ketenbrede kwaliteit en een duurzame Hollandse ui. "Sommige onderzoeksresultaten bevestigen de praktijkervaring. Zo blijkt het oogsttijdstip belangrijk voor kwaliteit en vermindert een goede bewaarmethode de kans op ontwikkeling van koprot. Anderzijds ontkracht het onderzoek ook bepaalde vooroordelen. Zo is het effect van de stikstofgift op de kwaliteit afhankelijk van het tijdstip en de grootte van de gift en is het ontstaan van scheurkontjes niet herbicide- en rasgerelateerd. Ook levert het onderzoek nieuwe inzichten op. Zo blijken compost en digestaat geen overbrengers van witrot en fusarium en levert druppelirrigatie in droge jaren een aanzienlijk hogere opbrengst per hectare op."