Edward Vandamme hielp van kleins af mee op het familiebedrijf in het Belgische Woumen (Diksmuide). Sinds 2013 zit hij samen met zijn twee ooms Bart en Filip in het bedrijf. Inmiddels heeft ook echtgenote Annelies die stap gezet. Het bedrijf richt zich op niet-intensieve akkerbouwmatige groenten voor de industrie. Naast aardappelen ook wortelen, koolrabi, gele koolraap en spinazie. Sperziebonen en uien telen ze voor de versmarkt. De opslagcapaciteit bestaat uit 1.700 ton aardappelen, 700 ton uien en 3.000 ton peen.
Aardappelen bewaren is niet nieuw voor het akkerbouwbedrijf Vandamme. Ze hebben ruime ervaring met Bintje in een niet geautomatiseerde bewaring. Sinds 2015 bewaren ze aardappelen van het ras Fontane in een nieuwe aardappelloods met bovengrondse kanalen. Dit jaar is ook een mechanische koelinstallatie geplaatst. Mechanische koeling is volgens Vandamme een uitstekende basis voor lange bewaring van aardappelen zonder kwaliteitsverlies. Bovendien is koeling, in combinatie met 1,4SIGHT, een passend alternatief voor chloorprofam als kiemremmingsmiddel.
Een dag op pad met bewaarspecialisten
Ook de uien gaan na de oogst enkele maanden in een eigen opslag. Na november maken ze plaats voor wortelen die tot januari in opslag blijven. Dit is echter moeilijk zonder koeling. Daarom werd in 2017 een Tolsma Vision Control bewaarcomputer geplaatst. “De bewaring van peen sprak ons wel aan en een afspraak met Peter de Waal en Arjan van Hassel van Tolsma was zo gemaakt. Ze namen ons een dag mee naar bedrijven in Nederland die wortelen in kisten of losgestort opslaan. We hebben die dag veel bijgeleerd over wortelbewaring. Door de aangename samenwerking en het opgebouwde vertrouwen was de keuze snel gemaakt.”
Twee losse cellen
In 2020 werd een nieuwe dubbele loods gebouwd voor de opslag van winterwortelen. Op advies van Tolsma is gekozen voor twee cellen voor losgestorte peen. Edward kwam zelf op het idee om een drukgang te bouwen tussen de twee cellen en hierbij gebruik te maken van een ‘of-of’ systeem.
Met dezelfde ventilatoren en luchtkoeler kan hij nu cel 1 óf cel 2 koelen. Ook is een leiding geplaatst naar de aardappelloods. Vanaf eind december kan ook daar gekoeld worden. Er is gekozen voor het natuurlijke koudemiddel CO2-propaan. “De maatschappelijke tendens naar meer CO2-neutrale productiemethodes groeit. Hiermee is onze installatie in ieder geval een investering voor de toekomst”, aldus Edward.
"We kregen hulp waar nodig"
De eerste wortelen werden eind november ingeschuurd bij een temperatuur van 8°C. In één week werd de eerste cel gevuld en binnen twee weken naar 0°C tot 1°C gekoeld. De wortelen worden in de periode februari tot eind mei afgeleverd. Afgelopen seizoen was een lastig jaar voor de peen. De opkomst liep moeizaam, de groei was niet optimaal en de oogst gebeurde in natte omstandigheden. “Het hele jaar door hebben we alle zeilen moeten bijzetten om ziekten goed in de hand te houden. Peter de Waal kwam regelmatig op bezoek met goed advies. Maar ook Johan Van Hees keek geregeld op onze bewaarcomputer en hielp bijsturen waar nodig.”
Minimaal gewichtsverlies
“De mechanische koeling is de grootste energieverbruiker geworden. Vooral de eerste twee weken na de oogst waarbij we tot 1°C koelen. In deze periode draait de koeling continu. Na vijf uur koelen wordt er 30 minuten ontdooid. Zodra de wortelen rond de 1°C zitten, draait de koeling minder dan 10 uur per dag. Er hangt een behoorlijk prijskaartje aan. Maar daar staat tegenover dat we een duurzame installatie hebben waarmee we gewichtsverlies van het product minimaliseren en relatief lage energie- en onderhoudskosten hebben. De prijs-kwaliteit verhouding van Tolsma is écht goed.”
Project ‘Vandamme’ technisch uitgelicht
Een bestaande aardappelloods is voorzien van een koelunit voor 1.220 ton aardappelen. Naast de aardappelloods is een bewaarplaats voor peen gebouwd (2 x 940 ton losgestort) met een ‘dubbele vloer.’ Dit biedt de mogelijkheid om de kanalen onder de vloer te plaatsen. De bovenliggende betonnen vloer is voorzien van sleuven waardoor de luchtverdeling optimaal is.
- Er is gekozen voor een Green Cool Unit-Indirect (GCU-I). Bij uitstek geschikt als verschillende producten onder uiteenlopende klimaten bewaard worden. De koelunit koelt primair met het natuurlijke koudemiddel Propaan (zeer grote bedrijfszekerheid en lage onderhoudskosten). Secundair wordt gewerkt met een voedselveilige koudedrager (propyleenglycol met water) waardoor de systeeminhoud met propaan zeer klein blijft.
- Sensoren (temperatuur, luchtvochtigheid en CO2) geven informatie door aan de Vision Control (bewaarcomputer) die het klimaat in de bewaring regelt.
- Nieuwe bewaarplaatsen zijn vaak zo goed geïsoleerd dat het CO2 gehalte oploopt tijdens de bewaarperiode. Voldoende zuurstof is echter van essentieel belang voor het te bewaren product. Daarom is gebruik gemaakt van CO2 Regelmatig verversen van de lucht in de bewaring voorkomt verslechtering van de bakkwaliteit bij aardappelen. In de wortelbewaring is regelmatige verversing ook van belang voor behoud van productkwaliteit.
- De CO2 verversingsventilatoren hebben een elektronische uitlaatklep. Deze voert afgewerkte lucht af en voorkomt dat warme lucht de bewaarplaats binnenkomt zolang er niet ververst wordt. Dit geeft een aanzienlijke energiebesparing (minder draaiuren van de koelinstallatie). Omdat Vandamme gebruik maakt van de energiemanagement module in de Vision Control bewaarcomputer, besparen ze fors op de energiekosten.
- Om indroging van de wortelen te beperken, is gekozen voor een speciale meng-injectieregeling voor de luchtkoelers. De gemiddelde oppervlaktetemperatuur van de koeler blijft hiermee hoger ten aanzien van de producttemperatuur (minder uitdroging van het product en minder rijpvorming aan de luchtkoelers). Hierdoor kunnen de wortelen op 0,5°C bewaard worden zonder dat hiervoor een geforceerd ontdooisysteem aan te pas komt.
Voor meer informatie:
Tolsma-Grisnich
Fabrieksweg 7
8304 AT Emmeloord
+31 (0)527 63 64 65
info@tolsma.com
www.tolsmagrisnich.com