Vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Commissie kunnen boeren een toeslag per hectare krijgen, als ze aan bepaalde eisen voldoen. Deze eisen of condities worden verder aangescherpt. Lidstaat hebben daarbij ook keuzemogelijkheden. Onderzoekers van Wageningen Economic Research hebben bij verschillende varianten van deze verhoogde conditionaliteit gekeken wat dit betekent voor de bedrijfskosten van een aantal representatieve bedrijfstypen in de Nederlandse landbouw.
In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit analyseerden de onderzoekers de kosten van verschillende varianten voor de invulling van de verhoogde conditionaliteit voor een aantal representatieve bedrijfstypen in de Nederlandse landbouw.
De onderzoekers concluderen dat vier normen voor een goede landbouw- en milieupraktijk van grote invloed kunnen zijn op de deelnamebereidheid. Het gaat om:
- passende bescherming van wetlands en veengebieden,
- aanleggen van bufferstroken langs waterlopen,
- gewasrotatie
- minimaal landbouwareaal gewijd aan niet-productieve elementen.
Telers van zetmeelaardappelen worden in een paar varianten van invulling van de conditionaliteit zodanig financieel geraakt dat de toeslag niet meer aantrekkelijk voor hen is. En circa 90 melkveebedrijven met bouwland op veengronden krijgen in bepaalde varianten te maken met ongeveer 120 euro aan extra kosten per hectare.
Biologische bedrijven zijn nu uitgezonderd van de verplichting om een ecologisch aandachtsgebied aan te leggen, maar kunnen een behoorlijke kostenpost hebben als deze bedrijven niet langer zijn uitgezonderd en bijvoorbeeld een bufferstrook moeten aanleggen.
Hetzelfde geldt voor akkerbouwgroentebedrijven en vollegrondsgroentebedrijven met minder dan 15 hectare. Als een vanggewas of eiwitgewas op deze bedrijven mogelijk is, dan is dat waarschijnlijk een meer kosteneffectieve optie om aan de norm te voldoen.
Vanuit doelmatigheid geredeneerd is het zinvol om te kijken of er andere manieren zijn om het achterliggende doel van de norm te realiseren tegen mogelijk lagere kosten, stellen de onderzoekers. De economische gevolgen van verschillende onderzoeksvarianten in het rapport kunnen namelijk fors zijn, met het risico dat bedrijven niet meedoen. Het is de vraag of dit in verhouding staat tot de baten die worden behaald bij milieu- en klimaatdoelen.
Neer informatie is te vinden in het rapport 'Conditionaliteit in het GLB'.