Het Kwaliteits-Controle-Bureau heeft haar jaarverslag 2021 uitgebracht. Speciale aandacht is er daarin voor de gevolgen van de Brexit. Vorig jaar kreeg het KCB er 35% meer personeel bij en de verwachting is dat die groei doorzet.
Sinds 1 januari 2021 is Brexit een feit. Voor de export van potplanten gold vanaf dat moment een 100% certificaat- en inspectieplicht. Extra werk voor het KCB. Vanaf 1 juli 2022 gaat die eis ook gelden voor snijbloemen, groenten en fruit.
De eerste dagen van Brexit waren spannend, blikt het KCB terug. Hier en daar waren weliswaar wat opstartproblemen, maar gelukkig bleven chaotische taferelen uit. Deze eerste fase in het Brexitproces, zoals door de Britse overheid vastgelegd in het Border Operating Model (BOM), ging voor alle betrokkenen over het algemeen goed van start. Fasegewijs
Gefaseerd
Door Brexit is het Verenigd Koninkrijk een land buiten de EU geworden, een zogenoemd derde land. Hierdoor moet bij export naar het Verenigd Koninkrijk worden gecontroleerd of zendingen met groenten en fruit voldoen aan de EU-kwaliteitsvoorschriften. Er is voor gekozen de controles fasegewijs in te voeren, zodat bedrijven zich konden voorbereiden op de nieuwe verplichtingen. Zo is met ingang van 1 april 2021 voor groenten en fruit, die naar het Verenigd Koninkrijk worden geëxporteerd, een aangifteplicht in e-CertNL van kracht geworden.
Op 1 februari 2022 treedt de volgende fase in werking en worden exportzendingen met groenten en fruit volgens de gebruikelijke systematiek op kwaliteit gecontroleerd. Maar de grootste uitdaging staat het bedrijfsleven en het KCB nog steeds te wachten. Tot twee keer toe is de invoering van de fytosanitaire certificaat- en inspectieplicht voor snijbloemen en groenten en fruit uitgesteld. De invoering is verschoven naar 1 juli 2022.
Meer inspecties
De nieuwe situatie en de bijkomende fytosanitaire certificaat- en inspectieplicht voor snijbloemen, groenten en fruit die vanaf 1 juli 2022 gaat gelden, stellen het bedrijfsleven en de controlediensten voor de nodige uitdagingen. Niet alleen de certificaatplicht, maar met name de wijze waarop het Verenigd Koninkrijk het fytosanitaire proces heeft vastgelegd in het Border Operating Model heeft tot gevolg dat een veel groter aantal fytosanitaire certificaten, en dus ook inspecties, nodig zijn dan gebruikelijk is bij het zakendoen met derde landen.
Veranderingen in logistieke en bedrijfsprocessen zijn onvermijdelijk en vragen van iedereen aanpassing. Pas heel laat in de Brexitonderhandelingen werd duidelijk dat voor snijbloemen en groenten en fruit ook een 100% inspectieplicht zou gaan gelden. Een beslissing die grote invloed heeft op de benodigde inspectiecapaciteit. Sindsdien zijn de inspanningen van het KCB erop gericht geweest om de inspectiecapaciteit uit te breiden. In 2021 zijn 67 nieuwe inspecteurs aangenomen, waarvan 39 de opleiding hebben doorlopen en hun startkwalificatie hebben behaald in 2021. Naast inspecteurs zijn in 2021 13 collega’s aangenomen in ondersteunende functies.
Inzet op verminderen druk op inspectiecapaciteit
Door samen te werken, proberen we de impact zo klein mogelijk te maken en vertragingen in de logistiek en rondom noodzakelijke fysieke inspecties zo veel mogelijk te voorkomen. Het KCB heeft samen met het GroentenFruit Huis en de VGB twee werkgroepen geïnitieerd (werkgroep groenten en fruit en werkgroep potplanten en sierteelt). Samen met het bedrijfsleven heeft men de lessen van het eerste half jaar Brexit vertaald naar praktische tips ter ondersteuning van de voorbereidingen van bedrijven op de volgende Brexit-datum.
Bedrijfserkenning Verenigd Koninkrijk
Ondanks de uitbreiding van inspectiecapaciteit zal het niet altijd mogelijk zijn op door bedrijven gewenste tijden inspecties te kunnen uitvoeren, waarschuwt het KCB. Om de export naar het Verenigd Koninkrijk te kunnen continueren, met zo min mogelijk logistieke verstoringen en kosten, hebben VBN, VGB en GroentenFruit Huis de krachten gebundeld. Samen met de NVWA en het KCB zijn zij aan de slag gegaan om een erkenningsregeling voor bedrijven op te zetten.
Zodat bedrijven met gekwalificeerde fytosanitaire-controlemedewerkers zelf fytosanitaire controles kunnen doen op naar het Verenigd Koninkrijk te exporteren product. Er is gewerkt binnen de kaders van de Europese regelgeving, zodat de NVWA het nieuwe systeem kan wettigen en dat er op basis van de NVWA-erkenning fytosanitaire certificaten kunnen worden afgegeven.
Bedrijfsaudit
Op basis van de aangeleverde informatie door het bedrijf blijft het KCB het fytosanitaire certificaat afgeven. Daarnaast zal het KcB steekproefsgewijs exportzendingen inspecteren en een jaarlijkse bedrijfsaudit uitvoeren. Het KCB participeert in de werkgroep die zich bezighoudt met het mogelijk maken van de erkenningsregeling en stelt haar kennis beschikbaar voor de opleiding van de controlemedewerkers van de bedrijven. Extra KCB-bedrijfscontroleurs worden opgeleid om goed voorbereid te zijn wanneer bedrijven in 2022 hun startaudit aanvragen.
Voorraadregister
Om de inspectiedruk te verlagen, is in samenwerking met de NVWA ook de NVWA-erkenning gebruik voorraadregister e-CertNL ontwikkeld. Het doel van deze erkenningsregeling is identieke partijen vanuit voorraad in één keer fytosanitair te inspecteren. In 2021 zijn diverse pilots bij sierteeltbedrijven gedaan en is ook een pilot gestart bij hardfruit bedrijven. Deze manier van inspecteren kan voor bedrijven logistiek voordeel opleveren. Bedrijven moeten een ‘NVWA-erkenning gebruik voorraadregister e-CertNL’ aanvragen om deel te kunnen nemen. Het KCB heeft in 2021 systeemcontroles uitgevoerd bij de deelnemende bedrijven, om te beoordelen of zij aan de eisen voldoen. In 2021 hebben 12 bedrijven zich aangemeld voor deelname en hebben 9 bedrijven de erkenning gekregen. In 2022 kan het voorraadregister ook gebruikt worden voor groenten en fruit, uien en snijbloemen naar het Verenigd Koninkrijk.