De uienteelt in België heeft de laatste jaren een sterke groei gekend, met een areaalgroei naar 5.000 ha. Er zijn kansen, maar zeker ook uitdagingen voor een verdere ontwikkeling van de teelt. Drie Belgische dealers van De Groot en Slot (DGS) geven hun visie op de trends in de Belgische markt en de rol van de Hy-rassen in dit verhaal in het Uienmagazine van De Groot en Slot.
Peter Bodyn - Agri-Tech
Hoe zien jullie de Belgische markt verder ontwikkelen?
"Binnen de Belgische markt verwachten wij de komende jaren een gestage groei. Deze zal zich vooral situeren op de leemgronden in het zuiden van het land, waar nog veel maagdelijke uiengronden zijn, en in het westen, waar zowel mogelijkheden liggen voor de versmarkt als telen voor de industrie. Volgens ons liggen de grootste kansen voor de teelt aan het einde van het seizoen. De afland markt raakt snel verzadigd, terwijl ook het aanbod in de eerste maanden meer dan voldoende is. De kunst zit ‘m in het afleveren van een kwaliteitsvolle ui in de maanden maart-april-mei. Rassenkeuze is hierbij van cruciaal belang, maar ook de bewaarstrategie vormt een uitdaging om in deze periode een kwalitatief goed product af te leveren."
Wat zijn de uitdagingen?
"Vandaag is bij veel telers de bewaarinfrastructuur nog niet optimaal om een dergelijke periode te overbruggen. Anderzijds merken we ook dat de kwaliteit van het geoogste product soms ondermaats is. Dit kan diverse oorzaken hebben, zoals droogte, vaak in combinatie met zware tripsaantasting. Dat kan tot serieuze opbrengstverliezen leiden. Zulke uien zijn ook gevoeliger voor schotvorming in de bewaring. Daarnaast zien we dat Fusarium de laatste jaren meer voorkomt in Vlaanderen."
Welke rol kunnen de Hy-rassen van DGS hierin spelen?
"Het rassenaanbod van DGS is ruim, met mogelijkheden voor elke afzetmarkt en elk teeltdoel. Zowel in het vroege als late segment bestaan er diverse rassen die geschikt zijn voor de lange bewaring. Bovendien zijn er rassen beschikbaar met een tolerantie voor Fusarium, zoals Hysky en Hygate. Het zaaien van een dergelijk ras reduceert de kans op verminderde kwaliteit door hoge percentages tarra. Verder rassenonderzoek en veredeling naar toleranties tegen hitte, ziekten en plagen blijven nodig, om een antwoord te vinden op die uitdagingen."
Hoe laten jullie telers kennismaken met de rassen van DGS?
"Wij zaaien elk jaar een proefveld in met diverse uienrassen van verschillende zaadhuizen. De opbrengsten van die rassen worden bepaald en in de wintermaanden met onze telers gedeeld. Op basis van deze resultaten kan een doordachte rassenkeuze worden gemaakt. Ook het intensieve contact met en begeleiding van telers door het seizoen heen maakt het makkelijk om samen met hen het DGS-ras te kiezen dat het beste bij hen past."
Ignace Carron - Sanac
Hoe zien jullie de Belgische markt verder ontwikkelen?
"Dankzij de goede prijzen voor uien die we ook in 2023 aanhouden, zullen er nog boeren starten met de teelt van uien. Deze prijzen zijn voornamelijk te danken aan het natte voorjaar en de late en moeilijke zaaiperiode, met productieverlies tot gevolg. Dit kan voor telers die willen starten of uitbreiden een vertekend beeld geven van de prijsvorming en de invloed van het areaal op de handel. Maar, er zijn zeker kansen voor uientelers. De groeiende wereldbevolking vraagt immers meer uien en door klimaatverandering komen misoogsten vaker voor."
Wat zijn de uitdagingen?
"De grootste uitdaging blijft de teelt op zich. Klimaat en wetgeving maken het telen alsmaar moeilijker. Ook waterbeschikbaarheid is in veel regio’s een probleem. Voldoende water voor beregenen en irrigatie vraagt om investeringen. De voorbije jaren hebben geleerd dat dripirrigatie daar een belangrijk steentje aan kan bijdragen. Ook een teveel aan water kan een uitdaging zijn. Een nat voorjaar zoals in 2023 of een natte zomer zoals in 2021 bracht veel problemen met de gezondheid van het gewas en de kwaliteit van de uien met zich mee. En zonder gezonde uien geen handel."
Welke rol kunnen de Hy-rassen van DGS hierin spelen?
"DGS heeft al jaren gezorgd voor zeer productieve rassen, zowel in het vroege segment als voor de lange bewaring. Het bedrijf is sterk bezig met selectie richting ziektetolerantie en misschien hebben ze ook al ideeën richting tripstolerantie, naar analogie met luisresistentie in sla."
Hoe positioneren jullie de rassen van DGS in de markt?
"Bij onze klanten zien wij de uien geladen tegen eind maart. Weinig telers bewaren tot mei of juni. De uien van DGS passen perfect in dit segment en zijn hiervoor gemiddeld gezien de meest productieve rassen op de markt. Met de komst van Hysinger/Hytune komen daar voor de vroege leveringen nog enkele tonnen/ha bij. Hyfive en Hyroad gaan dan weer de concurrentie aan met concurrerende extra lange bewaarrassen. Zo kan DGS een oplossing bieden voor elke uienteler."
Hoe laten jullie telers kennismaken met de rassen van DGS?
"Via onze vertegenwoordigers en teeltopvolging gaat nieuwe informatie naar onze klanten. Nieuwe ontwikkelingen in rassen worden ook aan onze klanten getoond. Open velddagen zijn daarin belangrijk, omdat je op het veld echt kan laten zien wat een ras aankan en wat de verschillen zijn met andere rassen. Verder houden we regelmatig wintervergaderingen voor de klanten, waarbij alle nieuwe ontwikkelingen worden toegelicht."
Joeri Jans - Agro-Sud
Hoe zien jullie de Belgische markt verder ontwikkelen?
"De uienteelt in ons werkgebied is dit jaar vrij goed geslaagd. Dit, samen met de goede prijzen van dit moment, zal de groei van de uienteelt stimuleren. Ook merken we dat nieuwe telers interesse hebben met de teelt te starten. Vooral vanuit Wallonië is de belangstelling groot. In sommige Belgische gebieden zijn de gronden nog maagdelijk voor de teelt van uien en zijn de bouwplannen minder intensief. Hierdoor spelen bodemgebonden ziekten een minder grote rol en is ook de druk van de uienvlieg laag."
Wat zijn de uitdagingen?
"Door het kleinere middelenpakket wordt onkruidbestrijding steeds moeilijker; vooral op zandgronden is het soms een gevecht tegen onkruid. We komen de bonenvlieg ook regelmatiger tegen. In België zijn hier officieel geen middelen tegen erkend. Verder is het klimaat een grote uitdaging. We worden steeds vaker geconfronteerd met langere perioden van droogte of neerslag."
Welke rol kunnen de Hy-rassen van DGS hierin spelen?
"Hy-rassen zijn gekend vanwege hun sterke wortelgestel. Dit is de basis voor een geslaagde teelt. Hoe beter de wortels, hoe minder last de ui van eventuele droogte heeft. Verder kan een ui met een sterk wortelgestel er ook beter tegen als we eens wat steviger moeten doorspuiten met herbiciden. Naar de bonenvlieg toe is een snelle opkomst en vlotte jeugdgroei belangrijk. Geprimed zaad is hier in het voordeel."
Hoe positioneren jullie de rassen van DGS in de markt?
"Als vroege ui adviseren wij vooral Hybound, die altijd een goede opbrengst geeft en zeer huidvast is. Vanwege deze huidvastheid is het ras ook heel geschikt voor telers die veel met drijfmest werken. Hybound is eigenlijk een passe-partout. Het ras kan op alle gronden worden ingezet en stelt nooit teleur. Als bewaarui adviseren we vooral Hyfive. Dit ras geeft goede kilo’s, gecombineerd met een goede kwaliteit. Hyfive is een harde ui en daardoor geschikt voor de langere bewaring. Voor telers met percelen waar geen beregening mogelijk is, adviseren we Hystore. Dit ras heeft het sterkste wortelgestel."
Hoe laten jullie telers kennismaken met de rassen van DGS?
"We proberen elk jaar samen met een teler ergens een demoveldje aan te leggen. Dit jaar hadden we in Wallonië een demo ingericht. Die is vrij succesvol bezocht door een veertigtal Waalse telers."
Bron: Uienmagazine De Groot en Slot