Wim van der Heijden, Hazera:
"Verschil in kwaliteitsniveau zichtbaar in bewaring”"
De uienveredeling binnen Hazera, dat in meerdere tijdzones actief is, richt zich in de eerste plaats op kwaliteit en hoge opbrengsten. Onder kwaliteit schaart het bedrijf meerdere indicatoren, zoals de hardheid en kiemrust van de ui. De hardheid, dat zich laat uitdrukken in de stevigheid, het aantal en de dikte van de gevormde huiden rondom de ui, is een belangrijke eigenschap om kwaliteitsbehoud tijdens het transport te kunnen garanderen. Ook in andere delen van de wereld wordt het belang van die eigenschap opgemerkt.
Lokale inzetbaarheid
Omdat uien sterk op temperatuur, lichtintensiteit en daglengte reageren, heeft Hazera hybride rassen ontwikkeld die ook overzees inzetbaar zijn. De rassen zijn onderverdeeld naar verschillende daglengtes, variërend tussen extreem lange dag, lange dag, gemiddeld en korte dag.
Een uienras gedijt het beste als deze volledig is aangepast aan lokale omstandigheden. Op de achtergrond heeft Hazera hard gewerkt aan een nieuw ras specifiek voor de West-Europese markt. Dit voorjaar wordt dit ras geïntroduceerd. Wim: "Het ras is zeer vroeg inzetbaar, kent een goede opbrengst en biedt een dito houdbaarheid en hardheid. Dankzij het vroege ras minimaliseren telers de weerrisico's. Als je een ui al in maart kunt zaaien om deze in de tweede week van augustus al te kunnen oogsten, in plaats van maart–september, dan kun je de periodes van heftige regenval vaker voor zijn. Er was al wel een soortgelijke ui op de markt, maar die bood niet dezelfde bewaareigenschappen en kende een percentage kale uien. Het is veelzeggend dat we met het zaad voor dit ras inmiddels zijn uitverkocht."
Ziekteresistentie speerpunt
Die focus staat niet op zichzelf. "Als veredelingsbedrijf hebben we ruim drie decennia terug een visie uitgezet waarin we resistentie voor valse meeldauw als speerpunt namen", blikt Wim terug. "Wereldwijd zorgt de ziekte jaarlijks voor grote opbrengstverliezen, die tussen de 5 tot 30 procent kunnen bedragen. Dat percentage is puur gebaseerd op de ziekte zelf en staat los van derving als gevolg van andere ziekten, onjuiste teeltmaatregelen, transport en bewaring. Valse meeldauw kan in sommige jaren echt desastreus uitpakken, vooral als een uitbraak vroeg in het groeiseizoen plaatsvindt." Die resistentie heeft Hazera nu ingebracht in haar totale uienveredelingsprogramma. "Daarin zijn we goed geslaagd. Die eigenschap komt nu ook naar voren in de kortedaguien." Wim noemt de valse meeldauwresistentie binnen dit type ui in combinatie met de gewenste hardheid, huidvastheid én vroegheid de grootste doorbraak in jaren. "Dat is niet eerder vertoond." Daarmee boort Hazera vanzelfsprekend een enorm marktpotentieel aan.
Daarbuiten zijn schimmelziekten als fusarium en botrytis ook nog een factor om rekening mee te houden. "Bij deze ziekten kun je alleen spreken over niveauverschillen, maar kan nog lang geen 100% garantie gegarandeerd worden."
Reducties vermijden
"Bij de langere bewaring komen de verschillen in kwaliteitsniveau tussen uien pas goed naar voren", weet Wim. "Zeker bij de uien die voor de export bestemd zijn. Na de teelt zijn er behoorlijke verliezen bij het indrogen, de bewaring en het transport. De bewaring bij telers neemt soms maanden in beslag. Het processen, laden en lossen op pakstations, het overzees transport en het overhevelen naar de opslagruimtes op de eindbestemming vraagt veel van uien. Als je ui dat zonder kleerscheuren doorstaat, merk je pas wat voor impact je kunt bereiken na ruim 40 jaar veredelen. De eigenschappen hardheid en de huidvastheid zijn binnen de uienexport onmisbaar om het product tegen temperatuurschommelingen en eventuele transportinvloeden te kunnen wapenen."
Verder is verlies bij het indrogen in de bewaring en het kaalvallen bij pakstations ook sterk aan de orde. "Op deze twee items is Hazera heel sterk: onze uienrassen hebben overwegend hogere drogestofgehaltes, een hoger soortelijk gewicht en betere huiden dan andere uien op de markt. Gemiddeld scoren we 2 à 3 procent beter in soortelijk gewicht en valt 2 tot 4 procent minder kaal, wat resulteert in een netto hoger rendement. Deze eigenschappen zijn voor de markt, met name voor de verwerkers, zeer interessant. Dat is terug te zien in onze omzetcijfers – die namen de laatste 10 jaar jaarlijks met dubbele cijfers toe."
Veelkleurigheid
De veredelingsprocessen op het gebied van kleur en smaak staan ook niet stil. De trend naar veelkleurigheid is jaren geleden al ingezet. Naast de klassieke gele uien vinden ook de rode en zelfs de roze uien hun weg steeds vaker naar het schap. "Ons roze uienras Sivan is vooral in de gebieden rond de evenaar in trek. De combinatie van zijn karakteristieke roze kleur met zijn milde smaak vindt veel aansluiting in landen als Peru en de Dominicaanse Republiek. En ook de rode en witte uien zien hun marktaandeel structureel toenemen." Binnenkort pakt Hazera groots uit met een ras die twee kleuren in één ui weet te verenigen, verklapt Wim alvast. Welke kleuren precies houdt hij nog even geheim.
Ras Fasto ook voor biologisch
Ook voor de biologische markt ontwikkelt Hazera nieuwe rassen. De resultaten in die tak zijn zeer bemoedigend, vindt de Global Product Manager. "Naar de toekomst toewerkend richten we ons meer op de biologische teelt. We zien daarin een duidelijke trend naar uitbreiding. Daarop inspelend zijn we bezig om rassen te creëren die daarin faciliteren. Ons nieuwe vroege en uniforme ras Fasto past vanwege zijn verminderde weerrisico in combinatie met zijn lange houdbaarheid goed binnen de biologische teelt. Die teelt vraagt als geen ander om vroegheid, kwaliteit en ziekteresistentie."
wim.van.der.heijden@hazera.com
Klik hier om je te abonneren op Primeur