Agrarische sector immuun voor matige BBP-groei
In het eerste halfjaar van 2010 heeft de wereldwijde economie zich na het rampjaar 2009 goed hersteld. Dit resulteert naar verwachting in groeicijfers van 3% voor de Verenigde Staten en Japan en van ruim 10% voor China. De geraamde BBP-groei voor de eurozone en Nederland steekt hier met ruim 1% schril tegen af. De eurocrisis en begrotingsombuigingen beperken het economisch herstel in Europa. De agrarische sector onttrekt zich aan deze malaise. De meeste subsectoren zijn sterk exportgericht en de uitvoervolumes hebben zich hersteld. Sectoren die uitvoeren naar landen buiten de eurozone profiteren van de verzwakte euro. Daarnaast is het door ons in het vorige Kwartaalbericht voor diverse producten voorziene prijsherstel inderdaad gerealiseerd. Het gros van de agrarische bedrijven is bovendien tot nu toe redelijk recessiebestendig gebleken. Veel agrarische bedrijven zijn familiebedrijven en die blijken dankzij een sterkere focus op de lange termijn over meer financiële reserves te beschikken dan andere bedrijven. Hoewel nog niet alle pijn is verdwenen en er nog weinig wordt geïnvesteerd, verwacht ING Economisch Bureau dat de productiewaarde zich in 2010 positief zal ontwikkelen (zie figuur 1).Nadat de koers van de euro ten opzichte van de dollar in een half jaar tijd 20% daalde tot een niveau van 1,20 begin juni, volgde in de afgelopen weken een herstel tot 1,27 (zie figuur 2). De problemen met de Griekse overheidsfinanciën en de vrees van de financiële markten voor soortgelijke problemen in onder meer Spanje en Italië waren de aanleiding voor genoemde terugval. De recente stabiliteit zal naar verwachting van korte duur zijn. De perifere economieën kampen met hoge schulden, grote overheidstekorten en een zwakke economische groei. De euro zal naar verwachting verder verzwakken tot ongeveer 1,10 medio 2011. ING Economisch Bureau verwacht dat daarna de euro versterkt, tot 1,20 ultimo 2011 en 1,30 ultimo 2012.
Het Britse pond is in het eerste halfjaar ruim 8% in waarde gestegen ten opzichte van de euro tot 0,82 eind juni. ING Economisch Bureau verwacht voor eind 2011 een koers van 0,80. Aangezien het Verenigd Koninkrijk een belangrijke exportmarkt is voor diverse agrarische producten is deze koersontwikkeling een stimulans voor de omzet.
Voedingstuinbouw: verzwakte euro geeft extra push
Dankzij vraagherstel is er dit jaar al snel een eind gekomen aan de negatieve prijsontwikkeling van 2009. De prijzen naderen langzamerhand weer de niveaus van 2008. De volumeontwikkeling was vanwege het koude weer in de eerste twee maanden van dit jaar matig.Groenten: productieve eerste maanden voorspellen veel goeds
Door de forse verzwakking van de euro ten opzichte van dollar en pond ontwikkelen uitvoer- en productievolumes zich in de eerste helft van dit jaar beter dan in 2009. Het prijsherstel gebeurt bovendien in sterkere mate en eerder dan verwacht. Het beeld per product varieert echter sterk, zodat de raming van de groei van de productiewaarde in 2010 slechts licht is verhoogd naar 6,5%.Vooral naar paprika’s is veel vraag. De export naar landen buiten de eurozone - met de V.S. en Rusland als uitschieters - verdubbelde in de eerste vier maanden van 2010. Maar ook naar Duitsland werd door Nederlandse bedrijven 30% meer uitgevoerd, tegen gunstige prijzen. Het geringe aanbod vanuit Spanje vanwege de kou begin dit jaar heeft hierbij een bepalende rol gespeeld.
Bij tomaten was er begin dit jaar een korte maar hevige opleving, ook dankzij de productieterugval in Spanje. Sindsdien zijn deze positieve ontwikkelingen echter flink afgezwakt. Voor de tomatenverkoop is het hopen dat de tot nu toe warme zomer lang aanhoudt. Bij komkommers is er ondanks de areaalbeperking geen sprake van een aanmerkelijke prijsstijging.
Fruit: lagere afzetprijzen dankzij fors productieherstel
2010 begon met hoge voorraden aan appels en peren. De voorspelde hogere fruitprijzen vanwege het aantrekken van de vraag zijn redelijk uitgekomen. De productievolumes groeien dankzij goede oogsten bovendien sterker dan verwacht. De raming van de productiewaarde is dan ook verhoogd van 6% naar 8%.Akkerbouw: koude voorjaar gunstig voor afzetprijzen
De ontwikkeling van de akkerbouwproductie viel in de eerste helft van 2010 tegen. Door het slechte weer kwam het oogstseizoen laat op gang. Eind juni speelden de droogte en warmte diverse gewassen parten. De prijsontwikkeling was daardoor wel gunstig. ING heeft vanwege tegenvallende oogstverwachtingen de groeiraming voor de productie dit jaar licht verlaagd naar +2%. De prijzen, die in juni het hoogste peil van 2010 bereikten en bovendien 10% hoger liggen dan een jaar geleden, zullen fors toenemen. De geraamde prijstoename is dan ook opgeschroefd van +1% naar +7%. ING Economisch Bureau verdubbelt daardoor de groeiraming van de productiewaarde naar +9%. Volgens actuele cijfers van het LEI was er in 2009 een nulgroei voor de productiewaarde.Er waren zowel negatieve als positieve uitschieters: de productiewaarde van granen daalde met 21%, die van uien steeg met 57%. Voor de ui, waarvoor het groeiseizoen nu voorbij is en een fors lagere oogst wordt verwacht, was de prijsontwikkeling
na het topjaar 2009 ook dit jaar tot nu toe positief. De ontwikkeling van volume en prijzen bij consumptieaardappelen vertoont een normaal patroon. In het segment fritesaardappelen is er wat productie betreft sprake van overcapaciteit. Het voorjaar is daardoor afgesloten met lage contractprijzen. Voor de rest van 2010 wordt ten
gevolge van ongunstige weersomstandigheden echter een daling van de productievolumes verwacht. Voor de aardappelprijzen is dit een gunstige ontwikkeling. Pootgoed heeft een goed productiejaar 2009/2010 achter de rug, met redelijke prijzen.
Klik hier voor het Kwartaalbericht Agrarische Sector van ING Economisch Bureau