De Europese Commissie heeft een reeks maatregelen op korte en middellange termijn voorgesteld om de voedselzekerheid wereldwijd te verhogen. Ze wil ook landbouwers en consumenten in de EU steunen, gezien de stijgende voedselprijzen en kosten van onder meer energie en meststoffen. De stijging van de mondiale grondstoffenprijzen, nog aangewakkerd door de invasie in Oekraïne, toont opnieuw duidelijk aan dat de landbouw en de voedselvoorzieningsketens in de EU veerkrachtiger en duurzamer moeten worden, volgens de 'van boer tot bord'-strategie.
De Commissie is vastbesloten alle nodige maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat de EU, als netto-voedselexporteur en grootste agrovoedingsproducent, bijdraagt tot de wereldwijde voedselzekerheid, vooral in Oekraïne, maar ook in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, die grotendeels afhankelijk zijn van de invoer van granen, en in Azië en Afrika ten zuiden van de Sahara. De EU is een van de belangrijkste verleners van humanitaire hulp en ontwikkelingshulp op het gebied van voedsel en voedselsystemen.
In de EU is momenteel voedsel genoeg, aangezien Europa voor veel landbouwproducten grotendeels zelfvoorzienend is. Voor specifieke producten, zoals voedereiwitten, is onze landbouwsector echter een netto-importeur. Samen met de hoge kosten van productiemiddelen als meststoffen en fossiele energie, zorgt die kwetsbaarheid voor productieproblemen in de landbouw, waardoor de voedselprijzen kunnen stijgen.
Uitvoerend vicevoorzitter Valdis Dombrovskis: "De oorlog van Rusland tegen Oekraïne leidt tot tal van problemen, ook op het vlak van de wereldwijde voedselzekerheid. Als het op voedsel aankomt, is het voor Europa nu het moment om zich solidair te tonen: om hulp te bieden aan Oekraïne, zijn bevolking en zijn boeren, en ook aan kwetsbare voedselimporterende landen over de hele wereld die worden geconfronteerd met stijgende prijzen en mogelijke tekorten. We blijven humanitaire hulp bieden om het lijden van de Oekraïners te verlichten door hun de toegang te waarborgen tot basisgoederen en -diensten, met name voedsel. Tegelijk moeten we exportbeperkingen vermijden om de voedselprijzen binnen de perken te houden. Hoewel de EU zelf geen voedselzekerheidsrisico loopt, moeten we de betaalbaarheid van voedsel aanpakken en stappen ondernemen om onze landbouw en voedselvoorzieningsketens veerkrachtiger en duurzamer te maken om toekomstige crisissen het hoofd te bieden."
Commissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski: "We laten Oekraïne niet alleen in zijn strijd tegen de Russische agressie. Onze eerste prioriteit is ervoor te zorgen dat de Oekraïners voldoende voedsel, brandstof en water hebben. We zullen hen ook helpen om granen en oliehoudende zaden te blijven planten en verbouwen. Oekraïne zelf en de rest van de wereld hebben die broodnodig. Ook zullen we hun uitvoer vergemakkelijken. De EU is een landbouwsupermacht en we garanderen dat onze landbouwers de volledige steun van de Commissie krijgen om in de wereldwijde voedselbehoefte te voorzien. Tegelijk streven we ernaar onze voedselvoorzieningsketens duurzamer te maken en beter bestand tegen toekomstige crisissen."
De Commissie heeft de volgende maatregelen vastgesteld:
- een steunpakket van 500 miljoen euro, onder meer door gebruik te maken van de crisisreserve, voor de producenten die het zwaarst getroffen zijn door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. Op basis daarvan kunnen de lidstaten extra financiële steun verlenen aan landbouwers om bij te dragen tot de mondiale voedselzekerheid, of om marktverstoringen door hogere kosten van productiemiddelen of door handelsbeperkingen aan te pakken. Er moet voorrang worden gegeven aan steun voor landbouwers die zich toeleggen op duurzame werkwijzen. Tegelijk moet worden gewaarborgd dat de maatregelen ten goede komen aan de sectoren en landbouwers die het zwaarst door de crisis worden getroffen;
- meer voorschotten op rechtstreekse betalingen en areaalgebonden en diergebonden plattelandsontwikkelingsmaatregelen voor landbouwers vanaf 16 oktober 2022;
- vangnetmaatregelen voor de markt voor varkensvlees, gezien de bijzonder moeilijke situatie in de sector;
- een uitzonderlijke en tijdelijke toestemming om op braakland gewassen voor voedsel- en voederdoeleinden te telen, met behoud van de volledige vergroeningsbetaling voor landbouwers. Dat zal de productiecapaciteit van de EU vergroten, ondanks de beperkte beschikbaarheid van vruchtbare grond;
- specifieke tijdelijke flexibiliteit ten aanzien van de bestaande invoervoorschriften voor diervoeders, die de druk op de voedermarkt zal helpen verlichten.
Bron: Europese Commissie