Pieter Schepers uit Stiphout ontwikkelde een techniek, genaamd watershepherd, die regenwater vasthoudt. Handig voor natuurgebieden die onder droogte zuchten of voor toepassing bij boer en tuinder.
Watershepherd is een methode om het regenwater op te vangen en direct te transporteren naar het grondwater. De toepassing is geschikt voor zonnepanelen en grote daken van minimaal 100 vierkante meter.
"Van al het water dat uit de hemel valt, verdwijnt slechts 10 procent in de grond", aldus de Brabander. "Volgens een rapport van TNO en Alterra verdampt 64 procent en vindt 26 procent zijn weg naar zee. Normaal niet zorgwekkend, behalve tijdens droge zomers. Hier moeten we iets mee, anders wordt dit funest voor onze gewassen. Dat geldt zeker voor Zuidoost-Brabant met zijn dekzandgebieden en beekdalen of voor Zeeland waar verzilting toeneemt."
Pendelwormen
Het grootste deel van het water dat valt op zonneparken en daken van grote gebouwen kan worden opgevangen en rechtstreeks in de bodem worden gebracht, stelt Schepers. "Met dank aan onze pendelwormen."
Op een boerenerf in Beek en Donk kreeg Schepers toestemming om een proefopstelling te maken. "Het zonnepanelenpark van 80 vierkante meter dat hier op de grond staat leent zich daar perfect voor."
Veelbelovende resultaten
De initiatiefnemer is blij met de resultaten over januari en februari. "Er is 144 millimeter regen per vierkante meter gevallen. Normaal gaat er 10 procent oftewel 14,4 liter per vierkante meter naar het grondwater. Maar er is meer dan 50 procent naar het grondwater gegaan, minimaal 72 liter per vierkante meter. Niet slecht, 50 tot 60 procent meer regenwater naar het grondwater tegen relatief lage kosten. Ongeveer 4.500 euro per installatie voor een oppervlakte van 100 vierkante meter."
De eerste uitkomsten van de proefopstelling zijn dus veelbelovend.
"En dat terwijl de techniek vrij eenvoudig is", geeft Schepers aan. "Er is feitelijk niet zoveel voor nodig."
Een elektronische regenmeter, om te beginnen. Het water stroomt vanaf daken en zonnepanelen via goten en pijpen door drie steeds kleinere filters die alle ongerechtigheden verwijderen, legt Schepers uit. "Daarna mondt het uit in het winddichte ondergrondse reservoir. Hier druppelt het via steenkorven en infiltratiebuizen de grond in. Naast het reservoir ligt voor de pendelaars een strook van 60 centimeter die door stalen matten wordt beschermd tegen vogels."
Belangrijke rol
Een bijzondere rol speelt de Lumbricus terrestris (pendelaar). Het is een witgrijze pendelworm met een rode kop die verticale gangen tot wel 3 meter diep graaft, soms tot aan de grondwaterspiegel. "Hun gangennetwerk kan tot wel 200.000 liter per hectare bergen. Zo helpen de pendelwormen overstromingen tegen te gaan en verdroging van wortels te voorkomen."
Schepers denkt dat zijn vinding interessant kan zijn voor de land- en tuinbouw. Best opmerkelijk dat juist hij hiermee komt, omdat hij niet vertrouwd is met de sector. "De laatste 25 jaar van mijn loopbaan was ik directielid van een Scandinavisch bedrijf dat roestvaststalen buizen produceerde. Als verantwoordelijke voor het logistieke proces was ik altijd op zoek naar oplossingen voor probleemgebieden. Dat nadenken over verbeteringen zit nog steeds in mijn DNA."
Praktijkrijp
Bodemcoach Monique Oostvogels van ZLTO ziet wel iets in de techniek van Schepers. "Het is mooi dat dit soort systemen volop in ontwikkeling is, om meer water in onze landbouwbodems vast te houden. Jammer is alleen dat ze nog niet altijd praktijkrijp zijn."
Het bevorderen van pendelaars en ander leven in de bodems is iets waar al langere tijd aan wordt gewerkt en waar iedere boer en tuinder vandaag al aan kan beginnen, stelt Oostvogels. "Een tip als je pendelaars gaat gebruiken: beperk het aantal grondbewerkingen of bewerk zo ondiep mogelijk, dan beschadig je de leefomgeving en de worm zelf het minst. Bewerk de grond alleen onder droge omstandigheden."
Pendelaars zijn volgens Oostvogels nuttig. "Ze helpen plantenwortels in diepere bodemlagen te komen. Beschikbaar water en nutriënten uit deze diepere lagen worden dan beter benut. Deze functie maakt een pendelaar uniek. Met de huidige prijzen van bijvoorbeeld kunstmest, maar ook voor beregening, is alles wat we uit de bodem kunnen gebruiken meer dan welkom."
Geen geldelijk gewin
Op de site watershepherd.nl licht Schepers zijn project toe. Een commerciële klapper is zeker niet zijn ambitie. "Ik ben al achttien jaar met pensioen en waar nodig denk ik na over verbeteringen. Het zou mooi zijn als mijn installatie droogte of verzilting voorkomt. Ik zoek geen geldelijk gewin. Zie het als mijn footprint voor mijn kleinkinderen."
Ook Oostvogels kijkt positief naar de vinding van Schepers. "Het blijft goed om te kijken naar toekomstige systemen om meer water vast te houden, maar kleinschalige oplossingen liggen nu al binnen handbereik", besluit de ZLTO-bodemcoach.
Bron: ZLTO