De Nederlandse welvaart staat onder druk door de hoge inflatie, laag consumentenvertrouwen en langdurig achterblijven van de arbeidsproductiviteitsgroei. We moeten vooral zorgen dat de loonontwikkeling de inflatie de komende periode niet verder opstuwt. Om de dreigende recessie op te vangen, moeten werkgevers en werknemers het arbeidsvoorwaardenoverleg gebruiken om samen het verdienvermogen van Nederland op peil te houden.
Dat en meer schrijven de gezamenlijke werkgeversverenigingen AWVN, VNO-NCW en MKB-Nederland in de Arbeidsvoorwaardennota 2023, hun jaarlijkse advies aan cao-onderhandelaars, die is verschenen onder de titel 'In goede aarde. Agenda voor een productief arbeidsvoorwaardenoverleg'.
Financiële klappen
De organisaties hebben grote zorgen over de economie. In hun agenda signaleren zij dat de situatie waarin het Nederlandse bedrijfsleven opereert extreem wispelturig is, onder andere door de oorlog in Oekraïne en de daaruit volgende energiecrisis. Na een rap herstel van de coronacrisis die nog maar net achter ons ligt, komt Nederland waarschijnlijk volgend jaar alweer in een economische recessie terecht. Niet alle bedrijven en sectoren zijn in staat om financiële klappen door onder andere fors gestegen inkoop- en energieprijzen, terugbetaling van de coronaschulden en de versnelde verhoging van het minimumloon, op te vangen zonder dat zij schade aan de onderneming of werkgelegenheidsverlies riskeren. De loonruimte moet dus nauwgezet worden bepaald door de situatie in een bedrijf of sector en de loonafspraken moeten daarbinnen passen. Ook kunnen cao-partijen afspreken hoe arbeidsvoorwaarden meebewegen bij grote mee- of tegenvallers.
Aandacht koopkracht werknemers
Voor de gezondheid van onze economie en maatschappij is het cruciaal dat mensen over voldoende koopkracht beschikken. Werkgevers zijn zich daarbij bewust van de financiële druk die veel mensen momenteel ervaren en ook in 2023 zullen cao-partijen ook aandacht schenken aan de financiële situatie van werknemers in het arbeidsvoorwaardenoverleg. Werkgevers ondersteunen werknemers daarbij op uiteenlopende wijzen, zoals met eenmalige uitkeringen, kostenvergoedingen voor energiekosten, budgetcoaches en door bijvoorbeeld zaken als de 13e maand of vakantiegeld naar voren te halen. In bedrijven en sectoren waar het goed gaat, zal de ruimte voor hogere lonen en meedelen in de winsten moeten worden benut.
Gezamenlijk beeld van de toekomst ontwikkelen
Naast de onzekerheid op de korte termijn is het van groot belang dat werkgevers en werknemers hun aandacht richten op de grote maatschappelijke vraagstukken van deze tijd, zoals verduurzaming, vergrijzing en digitalisering. Dat vraagt van sociale partners om samen te werken aan een gezamenlijk beeld van de toekomst en bijpassende concrete afspraken te maken. Nederland heeft de komende jaren iedereen nodig om deze maatschappelijke transities succesvol door te maken, zowel mensen die nu al aan het werk zijn als mensen die nog aan de kant staan.
Bron: VNO-NCW