De wereldwijde uienprijzen liggen op recordhoogte als gevolg van een wereldwijd tekort aan uien. In Nederland heeft de uienmarkt zich gestabiliseerd rond 90 cent voor de klasse 60/80, terwijl in Duitsland de Spaanse en Nederlandse uien ruim boven het prijsniveau van vorige jaren liggen en de vraag naar importuien relatief hoog is. Ondertussen hebben het Verenigd Koninkrijk, Italië en Spanje ook te maken met een verminderde opbrengst als gevolg van droogte en een lagere aanplant. In Italië is de vraag naar uien groot en zijn de prijzen gestopt na een aanzienlijke opwaartse koers, terwijl in Spanje de prijzen voor uien een nooit eerder gezien niveau hebben bereikt als gevolg van het wereldwijde tekort.
In Egypte is de prijs van bosuien met 80% gestegen als gevolg van tekorten en gestegen kosten. In Zuid-Afrika stijgen de uienprijzen als gevolg van lagere opbrengsten, minder beplante hectaren en chronische stroomonderbrekingen, terwijl ook meer uien dan gewoonlijk worden uitgevoerd. Noord-Amerika heeft een overvloedig uienaanbod, maar de zwakke vraag houdt de prijzen laag. Er is veel vraag naar Tasmaanse uien in Europa als gevolg van tekorten door de hittegolf en de droogte van afgelopen zomer. Tot slot is de uienoogst in Nieuw-Zeeland getroffen door cyclonen, die grote schade hebben aangericht en tot een lagere opbrengst hebben geleid. In het algemeen wordt de wereldmarkt voor uien gekenmerkt door hoge prijzen en een verminderde opbrengst.
Nederland: Uienmarkt stabiliseert op hoog niveau
"De uienmarkt lijkt zich enigszins te stabiliseren. Even leek het erop dat de bomen tot in de hemel konden groeien, maar dat blijkt toch niet het geval. De prijs voor gele uien in de baal stabiliseert zich nu een beetje rond de 90 cent voor de klasse 60/80", zegt een Nederlandse exporteur. "Ook speculanten moeten op een gegeven moment van hun uien af en er lijkt wat meer product beschikbaar te zijn dan een week of twee geleden. Tegelijkertijd is de vraag vrij breed. Zowel richting het oosten naar landen als Polen en Servië als richting het zuiden naar landen als Spanje en Italië is er goede vraag naar uien. Er is ook optimisme over het plantuienseizoen. Half juni komen de eerste plantuien weer op de markt en daar is dit jaar veel op ingezet. Dat kan dus weer een goede handel worden, maar wie nog wil instappen is te laat, want ze zijn allemaal uitverkocht."
Duitsland: Recordhoge uienprijzen
Net als veel andere marktsegmenten wordt de uienmarkt momenteel gekenmerkt door recordhoge prijzen. Onder andere Spaanse en Nederlandse uien liggen ver boven het prijsniveau van voorgaande jaren, meldt een groothandelaar. "De eerste uien uit Nieuw-Zeeland zijn nu onderweg en de vraag is natuurlijk in hoeverre de recente overstromingen op het Noordereiland de exportvolumes van dit jaar zullen beïnvloeden. Op dit moment is dat moeilijk in te schatten." Tegelijkertijd is de vraag naar importuien relatief groot omdat de opbrengst in Duitsland vorig jaar vrij laag was. Het seizoen zal zeker niet worden verlengd tot juli, zoals vorig jaar het geval was. Rode uien daarentegen zijn overvloedig beschikbaar, wat deels verband houdt met de areaaluitbreiding van vorig jaar.
Op lange termijn winnen vooral biologische uien terrein in Duitsland. Het areaal is sinds 2018 bijna verdubbeld, melden biologische marktorganisaties Naturland en Bioland. "Ondanks de hoge teeltkosten tonen veel telers interesse in de teelt van biologische uien. Gesprekken met binnenlandse retailers bevestigen deze aanhoudende trend." Gezien de huidige marktsituatie in het biologische segment zijn de biologische handelsorganisaties echter voorzichtig. Op de lange termijn kijken zij echter naar verbetering van de teelt- en afzetstructuren rond biologische uien in samenwerking met Bio Kartoffel Erzeuger e.V.
Frankrijk: Gebrek aan grote maten drijft vraag naar Franse ui op
Uien worden rond deze tijd voor twee keer zoveel verkocht als vorig jaar. Met het warme weer aan het begin van het seizoen, de hoge temperaturen en het gebrek aan regen was te voorzien dat er dit seizoen weinig grote maten zouden zijn. En inderdaad, in Frankrijk hebben we vooral kleine maten en het tekort aan grote uien is ook in West-Europa voelbaar. Daardoor worden uien momenteel tegen zeer hoge prijzen verkocht.
De uienmarkt is zo krap dat kleine maten, die gewoonlijk worden gedeclasseerd, tegen dezelfde prijs worden verkocht als grote maten. Dit gebrek aan uien zou kunnen leiden tot een voortijdig einde van het seizoen in het late voorjaar. Dit is een zorgwekkende situatie als men bedenkt dat de bosuien in het late voorjaar op de markt komen. De verkopers gebruiken nu al geïmporteerde uien, wat bijdraagt tot de prijsstijging.
Ondanks deze drastische prijsstijging blijft de consumptie liquide. Men had kunnen denken dat er minder zou worden gekocht gezien de prijzen, maar dat is niet het geval.
VK: Uienoogst dit jaar bijna een kwart kleiner
De Britse uienoogst is met 100.000 ton gedaald. Het land teelt normaal ongeveer 450.000 ton en verbruikt ongeveer 800.000 ton. De ingevoerde uien komen uit de hele wereld, maar vooral uit Nederland en Spanje. Het tekort is niet alleen te wijten aan de droogte, maar ook aan een vermindering van de aanplant met 8,5%. In bijna alle grote uienteeltlanden in Europa wordt minder geplant. Voor Spanje wordt een daling van 1,567 miljoen ton tot 1,198 miljoen ton verwacht. Voor Nederland wordt een daling van 1,768 miljoen ton tot 1,494 miljoen ton verwacht. In totaal zal de Europese oogst dit seizoen naar schatting met 13,4% dalen van 7,293 tot 6,314 miljoen ton.
Italië: Hoge vraag en hoge prijzen voor uien in Italië
De uienmarkt bevindt zich in een stabiele periode. Volgens een handelaar uit het noorden van Italië is er niet veel aanbod, is de verkoop vrij regelmatig en zijn de prijzen na een aanzienlijke opwaartse koers gestopt. Maar de prijzen blijven ruim boven het niveau van vorig jaar. Met name gele uien zijn erg in trek en de invoer in Italië is gestopt. Duitsland en Oostenrijk exporteren niet meer en Nederland doet dat alleen tegen hoge prijzen: € 0,90 exclusief transport. Uit Egypte beginnen uien binnen te komen tegen € 0,90-0,97 inclusief transport. Aan witte en rode uien wordt minder gevraagd, maar de prijzen zijn nog steeds hoog. In de komende weken zouden witte uien uit India in Italië moeten aankomen.
Een groothandelaar uit Zuid-Italië: "Dit jaar beleven we een abnormale trend voor uien. De gele ui, die gewoonlijk altijd ten minste 0,10-0,15 €/kg goedkoper was dan de rode en de witte, wordt dit jaar ongeveer 1,00 €/kg. Er is vraag naar, want het is een veel geconsumeerd product, met een beperkt aanbod. Momenteel werken we met Duitse en Oostenrijkse uien, maar over enige tijd komen ook Egyptische goederen op de markt. Ook hier worden aankoopprijzen van 0,85-0,90 €/kg verwacht, die nog nooit eerder zijn geverifieerd. Ook de prijzen voor witte en rode uien zitten dit jaar in de lift, gemiddeld 0,70-0,80 €/kg. Nu het Italiaanse seizoen ten einde loopt, zullen wij uien uit India gaan verwerken. Hoewel de aankoopprijzen nog niet bekend zijn, denken we dat ze hoog zullen zijn."
Volgens gegevens van het GfK Consumer Panel worden uien gekocht door 75,9% van de Italiaanse huishoudens. In de laatste twaalf maanden eindigend in januari 2023 is het aantal aankooptransacties en het betaalde bedrag stabiel gebleven. De hoeveelheid neemt daarentegen af. Iets meer dan 2,2 miljoen Italiaanse huishoudens kochten biologische uien. Er is een sterke groeitrend voor bevroren uien, die in het afgelopen jaar steeg van bijna 1,4 tot meer dan 1,7 miljoen kopende huishoudens.
Spanje: Spaanse uienprijzen bereiken ongekende hoogte door wereldwijd tekort
Spaanse uien bereiken zeer hoge prijzen als gevolg van het lagere aanbod op zowel de nationale als de wereldmarkt. De Spaanse teelt van late uien is dit seizoen met 45 tot 50% gedaald in vergelijking met de vorige jaren. Het areaal voor deze teelt is met bijna 30% gedaald als gevolg van de slechte resultaten van de vorige seizoenen. De vraag naar uien is sinds het begin van het seizoen groot en de prijzen zijn gestegen tot nooit eerder geziene niveaus. Veel importeurs vragen om uien, maar bijna alle uien zijn al verkocht.
Er is een aanzienlijk wereldwijd tekort. Veel landen hebben exportbeperkingen opgelegd om hun lokale markten te beschermen. Er zijn beperkingen geweest in Zuid- en Midden-Amerika, in Pakistan en nu ook in Marokko. Spaanse exporteurs verwachtten de tekorten aan te vullen met uien uit Nieuw-Zeeland, maar er waren aanzienlijke vertragingen door de tyfoon die het belangrijkste teeltgebied van het land heeft getroffen. Spaanse importeurs ontvangen ook minder volumes uit Peru vanwege de sociaal-politieke problemen waarmee dat land enkele weken geleden te kampen had. China voert veel uit nadat het zijn binnenlandse markt heeft gedekt, maar er is nog steeds weinig aanbod op de markten. Het lijkt misschien een goed jaar voor Spaanse uien vanwege de hoge prijzen, maar de waarheid is dat de winstmarges zeer krap zijn wanneer men rekening houdt met het beschikbare aanbod en de aanzienlijke stijging van de teeltkosten in het afgelopen jaar.
De exportmarkt voor uien is zeker ook interessant. Een blik op de wereldwijde statistieken en de rangschikking van de grootste exporteurs onthult het - misschien verrassende - belang van de Centraal-Aziatische landen in de wereldhandel in uien en sjalotten, niet alleen gedroogd (Tadzjikistan was in 2021 de tweede grootste exporteur ter wereld van groene uien en sjalotten), en laat ons zien welke spelers nog een groter marktaandeel zouden kunnen hebben. En een van hen zou Egypte kunnen zijn, buiten de door de FAO voor 2021 vastgestelde top 10 van exporteurs, maar de derde grootste speler in de uienuitvoer vanuit de mediterrane boog.
Zoals een Spaanse importeur zegt: "Op dit moment zien we dat er een tekort is aan uien op de markt en we bestuderen de invoer in Spanje uit Egypte. Er zijn echter verschillende problemen die we moeten overwinnen", merkt hij op. "Een daarvan is dat de gele ui die in Egypte wordt geteeld een iets plattere soort is dan die in Europa wordt geteeld en veel klanten willen die om die reden niet."
"Anderzijds zijn er importeurs die terughoudend zijn om met Egypte te werken omdat enige tijd geleden bij de oorsprong misschien niet de nodige controles zijn uitgevoerd. Wij controleren de teelt op het veld en de uien die wij invoeren, waarbij wij ons concentreren op kwaliteit en niet op volume. Uiteindelijk zijn het de uien zelf die het vertrouwen van de klant winnen."
"Aan dit alles moeten we de invoerproblemen toevoegen die we zien in de Spaanse havens in het algemeen, maar vooral in Algeciras; en het lijkt erop dat niemand veel aandacht besteedt aan deze problemen als het gaat om invoer. Ik vraag me af hoe het mogelijk is dat een container uit Egypte die in Rotterdam aankomt de volgende dag vertrekt, en in Algeciras kan het wel 7 en 8 dagen duren, langer dan het transport zelf."
Er zij op gewezen dat Egypte reeds een belangrijke rol speelt op de wereldmarkt voor andere grondstoffen, zoals aardappelen. Volgens de meest recente gegevens is het land de zesde grootste exporteur van aardappelen ter wereld, alleen achter de vier Europese grootmachten die in de NEPG zijn verenigd en de Verenigde Staten, een land met negen keer de oppervlakte van Egypte waar, laten we dat niet vergeten, de woestijn die twee derde van het grondgebied in beslag neemt, het land er niet van heeft weerhouden een land- en tuinbouwmogendheid te worden.
Egypte: prijsstijging van 80% voor Egyptische bosui
De prijzen voor Egyptische bosuien zijn aanzienlijk gestegen. De vraag naar bosuien is dezer dagen erg groot, mede door het tekort aan bosuien op dit moment. Door dit tekort is de prijs met 80% gestegen, hoewel dit geen extra winst is. Ook in Egypte zijn de kosten gestegen. De prijsstijging voor bosuien heeft ertoe geleid dat de Britse markt dit seizoen minder zaken heeft gedaan, omdat het prijsniveau te hoog was naar hun zin. Op dit punt in het seizoen is het weer het belangrijkste onderwerp van gesprek in Egypte. Veel grond is beschadigd door het weer en de telers zullen voorzichtig moeten zijn bij de selectie van de te gebruiken grond.
Zuid-Afrika: Uienprijzen blijven stijgen
In de provincies Noordkaap en Westkaap (het Koue Bokkeveld) worden uien geoogst. Gezien de huidige hoge prijzen verkopen de telers sneller dan gewoonlijk, aldus een analist van de groentehandel.
De vraag is zeer goed, zegt een handelaar in uien, terwijl de opbrengsten in Zuid-Afrika lager zijn als gevolg van chronische stroomonderbrekingen die de irrigatie bij hoge temperaturen belemmeren.
Er zijn ook minder hectares geplant, ongeveer 20% minder, ook als gevolg van hittegolven of overvloedige regen en inputkosten. Ironisch genoeg zijn de inputkosten per hectare nu hoger met minder beplante hectaren.
De prijzen stijgen nog steeds, merkt hij op, met een gemiddelde voor uien uit de Westkaap van R9,50 (0,48 euro)/kg, ongeveer R95 (4,8 euro) voor een zak. Een middelgrote zak van topkwaliteit wordt momenteel verkocht voor maximaal R120 (6,16 euro).
De uienprijzen liggen 89% hoger dan vorig jaar. De hoge prijzen zijn vorig jaar begonnen met de kleinere oogsten uit Limpopo.
"We verwachten dat de prijzen nog kunnen stijgen. We weten niet waar het zal eindigen, maar het wordt een goed uienjaar."
Vorig jaar waren er veel rode uien in verhouding tot witte uien, omdat in Limpopo veel rode uien werden geplant die massaal op de markt kwamen zonder prijspremie. Vanaf december begonnen de volumes rode uien te dalen en ontstond er weer een prijspremie.
Nu Zuid-Afrika de winter nadert, komt ook het vroege uienseizoen in Limpopo op gang. Door de lage volumes in dat gebied kunnen de uienprijzen tot het einde van het jaar hoog blijven.
Zuid-Afrika exporteert meer uien dan gewoonlijk. De aanvragen zijn veel groter dan normaal, met een toenemende belangstelling van landen als Saoedi-Arabië, Portugal en Kroatië, naast de gebruikelijke handel binnen Afrika.
China: Geleidelijke toename van het aanbod maakt uienprijzen stabieler dan voorheen
"In de afgelopen twee maanden is de prijs op de internationale uienmarkt door het ernstige tekort aan aanbod blijven stijgen en op een hoog niveau blijven draaien. Sinds begin januari van dit jaar is de prijs van uien vrij sterk, maar de vraag is nog steeds groot. Zo zijn de orders van de Japanse markt voor Chinese uien toegenomen en kunnen zij hogere prijzen aanvaarden. Onlangs, met de liberalisering van het Chinese epidemiebeleid, hebben de binnenlandse teeltcapaciteit en het uienaanbod zich geleidelijk hersteld, en uien zullen overvloediger worden aangevoerd. Wij verwachten dat dit de marktprijzen zal doen dalen", aldus een uienteler en -handelaar uit de provincie Shandong. Op de Chinese binnenlandse markt liggen de prijzen voor uien uit de provincie Gansu sinds augustus vorig jaar 20% tot 30% lager dan het jaar daarvoor. Het teeltseizoen van Gansu eindigt medio maart, wanneer uien uit Yunnan op de markt komen. Tot dusver lijken de vooruitzichten voor de uienteelt in Yunnan sterk.
Noord-Amerika: Trage vraag naar uien, aanbod in overvloed
Het aanbod van uien blijft overvloedig: er is voldoende opslagvolume beschikbaar en er komen ook nieuwe teeltgebieden bij.
Voor opslaguien blijft de markt stabiel, maar lager dan verwacht in het najaar van 2022. Een verlader zegt dat er voor het einde van de maand hoop was dat de markt zou stijgen. Maar gezien wat er nog beschikbaar is op markten als Canada, die waarschijnlijk tot in juni zullen verzenden, zal dat misschien niet gebeuren.
In andere teeltgebieden is Texas over twee tot drie weken in volle gang, terwijl Georgia vroeg is en rond 1 april zou moeten beginnen. Californië is laat en begint waarschijnlijk in de eerste week van mei.
Ondertussen begon het volume uit Mexico eind januari te komen en vanaf daar is het gestaag toegenomen. De komende twee weken is het hoogtepunt van het Mexicaanse seizoen.
Voeg aan deze ruime voorraden de slappe vraag naar uien toe. "Februari is traag voor de sector in het algemeen," zegt de verlader.
Hij wijst erop dat de VS weliswaar een belangrijke teler van uien is, maar ook een netto-importeur die uien invoert uit Canada, Mexico, Egypte (via Canada), Peru en andere landen. "Onze binnenlandse teelt is dit jaar sterk gedaald, maar andere gebieden in de wereld niet," zegt hij.
Dit betekent dat, hoewel de prijzen momenteel wat laag zijn, de markt zal aantrekken. "We zullen begin april een opleving krijgen vanwege Pasen en het zal weer aantrekken als Californië in zicht komt."
Australië: Tasmaanse uien profiteren van grote Europese vraag
De verscheping van Tasmaanse uien naar Europa is begonnen om te voldoen aan de enorme vraag die daar is ontstaan door een hittegolf en droogte afgelopen zomer. De prijzen in Europa zijn momenteel zeer hoog.
Tasmanië heeft de laatste maanden zeer goed weer gehad, wat geweldig is geweest voor de uienoogst. Een exporteur zei: "We hebben meer aanvragen voor uien dan we zouden kunnen honoreren, dit komt door het tekort in Europa. Dit is een heel vreemd jaar geweest waarin we veel regen en kwaliteitsproblemen verwachtten, maar het is een heel goed jaar geworden en eventuele overschotten gaan naar de Europese markt. We verwachten dat de uien die we exporteren dankzij de kwaliteit een jaar lang zonder problemen kunnen worden opgeslagen."
Nieuw-Zeeland: Cycloon Gabrielle treft Nieuw-Zeelandse uienoogst
Na een uitdagend groeiseizoen voor uien staan de Nieuw-Zeelandse telers nu voor een nog zwaardere oogst.
Het is een extreem zware zomer geweest voor de Nieuw-Zeelandse uientelers met de cycloon Gabrielle in februari, die volgde op overstromingen in januari. Veel tuinbouwgewassen in regio's op het Noordereiland werden volledig weggevaagd, terwijl andere grote schade opliepen over honderden hectaren. Dit zal enorme kosten voor de telers en de sector met zich meebrengen, en leidt nu al tot tekorten en prijsstijgingen op de binnenlandse en de exportmarkten, terwijl de landbouwers na de verwoesting moeten opruimen en heropbouwen.
Verwacht wordt dat de omvang kleiner zal zijn dan normaal en dat de uiteindelijke verhandelbare opbrengst lager zal uitvallen. Andere markten op het noordelijk halfrond hebben een tekort aan uien, zodat de vraag in Europa, Azië en de Stille Oceaan goed is. Nieuw-Zeelandse exporteurs kijken uit naar het begin van de uitvoer naar Thailand, waar het invoerrecht is verlaagd tot 0% na de ondertekening van een vrijhandelsovereenkomst.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt avocado's