Tholen - De Provinciale Scholen voor Tuinbouw en Techniek is van oudsher een school met een echte tuinbouwachtergrond. Op dit moment is de school druk bezig zich te heroriënteren. De reden? De tuinbouw verandert, en dus moet het aanbod aan opleidingen mee veranderen. Nieuw is de opleiding Agrotechnieken. “Wie deze opleiding volgt, kan nog steeds teler worden, maar dat hoeft niet”, vertelt leraar Bjorn de Schoenmaeker.
“Vroeger kwamen leerlingen naar ons om de stiel te leren, maar dat worden er steeds minder. Er zijn ook steeds minder agrobedrijven.” De vroegere tuinbouwschool, destijds nog PITO Mechelen, is daarom tegenwoordig meer dan tuinbouw alleen.
Sinds enkele jaren krijgen leerlingen ook opleidingen in wetenschappen en techniek aangeboden. “Een boer of tuinder is tegenwoordig steeds meer een agromanager. Er komt naast produceren en verkopen ook veel bij het vak kijken op het gebied van milieu, energie, voedselveiligheid”, somt de leerkracht op. Hij wil ermee zeggen: de tuinbouw is de afgelopen vijftig jaar serieus veranderd.
Theorie onmiddellijk omgezet in praktijk
De school biedt de nieuwe opleiding Agrotechnieken komend schoolseizoen voor het eerst aan. Die verandering past bij de onderwijsvernieuwing die in Vlaanderen bezig is, legt de docent teeltprincipes, plant- en groeimilieu uit.
Gedurende de opleiding houden leerlingen zich bezig met alle onderdelen en instanties die in het tuinbouwgebeuren van belang zijn. Van teelttechnieken, biologische bestrijding en gewaswerkzaamheden tot het bestuderen van verschillende afzetmogelijkheden en wetgeving.
"We bestuderen de plant (de basis) en haar omgeving en gaan samen op zoek om met behulp van moderne teeltechnologie het optimale teelt- en productierendement te realiseren. De theorie wordt dus onmiddellijk omgezet in de praktijk." Door middel van bedrijfsuitstappen maken leerlingen ook kennis met het toekomstige werkveld.
Vraag van bedrijven
Minstens even belangrijk is dat de vraag om vernieuwing vanuit de praktijk zelf kwam. “Bedrijven zoals Bakker Belgium vroegen ons om mensen op te leiden, net als telers die bij ons aanklopten met de vraag of wij mensen wilden opleiden die ook affiniteit met bijvoorbeeld techniek hebben.”
Op dit moment zijn die mensen, die groene kennis hebben maar ook technische kennis, schaars. “Hoe je tomaten moet planten, dat leren scholieren bij ons nog steeds, maar wij geven ze in de nieuwe opleiding ook andere dingen mee.”
Na zes jaar school wil PTS Mechelen dat scholieren door kunnen leren of kunnen gaan solliciteren bij bijvoorbeeld een proefstation, ingepast kunnen worden in een productiebedrijf of zelfs een eigen bedrijf op kunnen starten.
Verbazing
Het viel Bjorn dit jaar tijdens een opendeurdag in mei op dat toekomstige leerlingen verrast waren door wat de tuinbouw allemaal te bieden heeft. Diezelfde verbazing is er ook bij andere mensen van buiten. “Mensen denken onterecht nog te veel dat tuinbouw alleen het in de grond steken van plantjes is, terwijl het veel meer wetenschappen is.”
Bij de school staat, voor het leren van ‘de stiel’, ook een serre-infrastructuur. “Die serre is dan wel dertig jaar oud, maar heeft afgelopen jaar wel een vernieuwde klimaatcomputer geïnstalleerd gekregen."
Het gaat om de vernieuwde Hoogendoorn, klaar voor 'Het Nieuwe Telen'. "Dat doen we met en door de leerlingen, eb- en vloedsystemen, teeltgoten, teeltrekken uitgerust met moduleerbare ledlampen voor het experimenteren van vermeerderingstechnieken en optimaliseren van groeiomstandigheden ... en ik kan nog wel wat meer verzinnen ... kortom wij zijn gewapend om groen bloed door aderen te laten sturen-stuwen!"
Toekomstperspectief leerlingen
Wat is nu het toekomstperspectief van de leerlingen? "Heel breed", antwoordt de docent. "Opties om te gaan werken zijn er in allerlei soorten agrobedrijven zoals kwaliteitsdiensten, onderzoekscentra of afzetorganisaties, maar ook kunnen leerlingen toekomstige bedrijfsleiders worden. Of verder studeren voor wie niet genoeg kan krijgen van deze materie."
Bjorn vindt het belangrijk heel eerlijk te zijn. Simpelweg tomatenplukkers opleiden, dat past echter niet meer bij deze tijd, vindt hij. “Vlaamse scholieren, maar net zo goed in Nederland, zijn steeds vaker te duur voor het oogstwerk, voor de seizoensarbeid. Die mensen gaan we hier dus ook niet bewust opleiden.”
Net als de eigen serre zijn ook de banden met praktijkbedrijven belangrijk. “Zelf hebben we bijvoorbeeld geen WKK, maar als we leerlingen hier iets over mee willen geven, dan kunnen we altijd bij een teler met WKK langs.”
Op dezelfde manier is ook veiling BelOrta dichtbij, om over afzet te leren. De school heeft hiervoor ook een eigen schoolwinkel met webshop. “Wat we over hebben, leveren we aan de veiling.” PTS Mechelen is volgens Bjorn ‘perfect gelegen’ met telers, de veiling en het proefstation in Sint-Katelijne-Waver dichtbij.
Klaar voor de toekomst
Met het aanpassen van het aanbod aan opleidingen en het vertellen van een compleet, divers verhaal over de tuinbouw wil PTS Mechelen het beeld dat mensen van de sector hebben, veranderen. Uiteraard is de hoop dat daarmee ook het aantal leerlingen dat zich meldt, toeneemt. “Op dit moment hebben we in het vierde jaar acht leerlingen. Ik verwacht dat die allemaal slagen. Volgend jaar, in het eerste jaar met de opleiding Agrotechnieken, hopen we op een verdubbeling.”
De school in Mechelen is niet de enige in Vlaanderen. Er zijn nog vier scholen met Agrotechnieken in het pakket. “Wat we te bieden hebben, daar moeten we ook achter staan”, besluit de docent. “Ons doel is niet studenten lokken. Wie je lokt, moet je ook iets lekkers aanbieden.” Dat willen ze in Mechelen zeker doen, naast het vertellen van het verhaal van de veranderende sector. “Het zou mooi zijn als we ook bereiken dat mensen gaan nadenken over waar hun asperges of hun paprika’s vandaan komen.”
Voor meer informatie:
PTS Mechelen
Antwerpsesteenweg 145
2800 Mechelen
+32 15 28 53 20
[email protected]
www.ptsmechelen.be