Slecht nieuws voor werkgevers, goed nieuws voor mensen in loondienst. Dat bracht econoom Mathijs Bouman vorige week tijdens het zevende directiediner van GroentenFruit Huis in het sfeervolle Kasteel Maurick in Vught. Bijna vijftig directieleden namen de moeite af te reizen naar Vught.
Zij maakten van de gelegenheid gebruik bij te praten met collega's onder het genot van een goede maaltijd met als toetje een lezing van Mathijs Bouman over de knellende arbeidsmarkt. Na deze lezing, met soms een zure noot voor iedereen die op zoek is naar arbeidskrachten, volgde een zoet dessert om met elkaar na te praten over de verworven inzichten.
Krimpende productie
De aftrap werd gedaan door algemeen directeur Janine Luten. Zij ging in op de vele uitdagingen die afkomen op de leden. Zo is er sprake van krimpende productie, ontstaan er andere machtsverhoudingen en streven steeds meer retailpartijen naar samenwerking in gesloten ketens. "Naar verwachting zal er een consolideringsslag plaatsvinden. Het is lang goed gegaan, mede dankzij coronasteun, maar nu zien we de gevolgen van de veranderende economische situatie", aldus Luten.
Daarnaast krijgt duurzaamheid steeds meer vorm en moeten veel bedrijven aan de slag met CSRD - de Corporate Social Responsibility Directive.
Wat arbeid betreft is er niet alleen behoefte aan veel handjes, maar aan medewerkers op alle niveaus. Daarmee maakte ze een mooi bruggetje naar de lezing van Mathijs Bouman die aan de hand van cijfers en tabellen inzicht gaf in o.a. demografische ontwikkelingen en andere factoren die van invloed zijn op de arbeidsmarkt.
Robots in combinatie met AI
Tot het einde van deze eeuw zal de krapte op de arbeidsmarkt aanhouden, is de verwachting van Mathijs Bouman, econoom en werkzaam als journalist voor o.a. het Financieel Dagblad en Nieuwsuur. Hij onderbouwde zijn uitspraak aan de hand van cijfers en tabellen over o.a. vergrijzing, arbeidsparticipatie en vacaturegraad. Een domper voor de werkgevers die de hoop hadden dat de ingezette recessie een beetje lucht gaat brengen op de arbeidsmarkt.
Daarbij werkt het overheidsbeleid volgens hem zeker niet in het voordeel van werkgevers. Hij stelde dat de overheid zich vooral druk maakt om vaste banen t.o.v. flex en het verzinnen van maatregelen die moeten leiden tot meer vaste contracten. "Over krapte op de arbeidsmarkt wordt al helemaal niet nagedacht."
Bedrijven die in de toekomst nog mee willen doen, moeten zich zeker verdiepen in de mogelijkheden van robotisering in combinatie met AI. Hopelijk komen er robots die in combinatie met AI de pijn op de arbeidsmarkt de komende jaren een beetje kunnen verzachten."
Het aantal vacatures is hoger dan het aantal werklozen. Dat is de huidige stand van zaken. Een werkloosheid van 5% is een 'normaal' cijfer omdat er altijd sprake is van mensen die van baan wisselen en kortere of iets langere tijd 'werkeloos' zijn tussen twee banen in. Op dit moment is het werkloosheidscijfer 3,6%. Dat is enorm laag, stelt Bouman. Voor iedereen die dacht of hoopte dat de recessie een beetje lucht gaat brengen op de arbeidsmarkt, prikte Bouman die luchtballen ook snel door. Want de komende jaren zet de vergrijzing in rap tempo door. Hij illustreerde dit onder andere aan de hand van cijfers over het aantal werkenden t.o.v. het aantal gepensioneerden. In de jaren vijftig was er sprake van 7 werkenden op 1 gepensioneerde. Op dit moment is die verhouding 3:1 en in 2040 is dit gestegen tot 2:1. De enorme vergrijzing vindt overal in de wereld plaats, met uitzondering van Afrika.
Personeelsbeleid corebusiness
Gloort er nog een beetje perspectief aan de horizon? Jazeker. Maar alleen voor bedrijven die gebruik zullen maken van de technologische ontwikkelingen. Zoals de eerder genoemde combinatie van robots met AI, inzet van een exoskelet, dat ondersteuning kan bieden bijvoorbeeld bij werkzaamheden die boven het hoofd plaatsvinden of gebruik van Smart glasses.
Verder pleitte Bouman voor een plaats in het MT voor de Human Research Manager. "Personeelsbeleid moet de corebusiness zijn van een bedrijf."
Bron: GroentenFruit Huis