Tholen – Vegetarisch eten is aangeslagen in de markt. Was het in de jaren ’70 nog uitzonderlijk als er iemand geen vlees wilde eten, in 2023 zijn er naast strikte vegetariërs of veganisten ook flexitariers die af en toe een dagje geen vlees eten en op zoek zijn naar alternatieven.
Supermarkten hebben flink schapruimte gemaakt voor vleesvervangers, maar daar liggen vooral op soja en tarwe gebaseerde producten en een enkele champignonburger. Laat de AGF-sector hier kansen liggen? Volgens raaskaller Sjoerd Henstra (Raaskal Foodcreators & Development) en Lieske van der Waals van Nationale Week Zonder Vlees, zijn die kansen er zeker. Purple Pride is er al op ingesprongen met Aubergine shoarma.
Klik hier voor de fotoreportage
Lessons learned
Rob Mulder van Purple Pride trapte als ervaringsdeskundige de bijeenkomst af. Zij sprongen in op de vegatrend en zetten sinds dit jaar de door hen ontwikkelde Aubergine shoarma in de markt. Het is de uitkomst van een proces dat in 2016 startte om drempels weg te nemen bij consumenten om aubergines te kopen. Na twee innovaties die op een dood spoor eindigden, hebben ze vanuit de lessons learned Aubergine shoarma ontwikkeld. Een kant-en-klaar convenience product met aubergine als herkenbaar plantaardig ingrediënt en dat 5 weken houdbaar is in de koeling.
Rob Mulder van Purple Pride
Doorzetten
Om als nieuw product in het schap van de supermarkt te komen is een lange adem nodig. En de koelverscategorie vergt een heel andere benadering dan de verscategorie. Er zijn andere inkopers met een andere denkwijze en je hebt ook met een andere keten en ketenpartners te maken. “Je hebt een lange adem en doorzettingsvermogen nodig”, zei Rob. Passend binnen een trend is geen garantie voor succes en ook leerden ze dat meedenken met de retailer soms als bedreiging wordt gezien.
Opvallende plek
Inmiddels is een traject met Jumbo gestart die er opvallend genoeg voor gekozen heeft om Aubergine shoarma niet in het schap bij de vleesvervangers te leggen maar in de koeling bij de gesneden groente. Volgens Rob is de redenering daarachter dat mensen die geen vlees eten niet (meer) op zoek zijn naar vleesvervangers maar naar een lekkere, makkelijke maaltijd. Het is in een opvallende plek en dat zorgt voor stijgende verkopen liet Rob zien. In week 48 start een activatiecampagne.
Zelf vraag creëren
Aubergine shoarma is ook beschikbaar voor foodservice. Daar is nog werk te doen, zei Rob. “Groothandels willen het wel in het schap leggen, maar je moet de vraag zelf creëren.” Purple Pride ziet vooral mogelijkheden voor het product in catering bij ziekenhuizen, hoge scholen en universiteiten.
Lieske van der Waals, Nationale Week Zonder Vlees
De Nationale Week Zonder Vlees daagt Nederland sinds 2018 uit om een week in het jaar geen vlees te eten. De campagne is een succes. Er is inmiddels ook een Week Zonder Vlees in België en de campagne wordt ook uitgebreid naar Spanje, Oostenrijk, Duitsland en Denemarken, vertelden Lieske van der Waals en Isis van Beers, van de gelijknamige stichting.
Uitgekeken op
Recentelijk berichtten de media over de gestagneerde groei van vleesvervangers. Een onderliggende oorzaak is de prijsperceptie. Vleesvervangers zijn duur, denken veel consumenten die ook kritischer kijken naar de vleesvervanger. Mensen raken daar op uitgekeken en ook is gezondheid - vleesvervangers zijn te zout en te bewerkt - een reden om te kijken naar een alternatief. Daar liggen dan met name kansen voor producten op basis van groenten, zoals de bietstuk en shoarma van aubergines of paddenstoelen. Zeker omdat de consument ook naar gemak en snel zoekt.
Goede vooruitzichten
De verwachtingen voor verdere groei van het aantal consumenten dat op zoek zal zijn naar alternatieven voor vlees is positief. Uit onderzoek blijkt dat 25% van de Nederlanders naar een vleesloze toekomst streeft. Dit is terug te zien aan de terugloop van vleesverkoop in Nederlandse supermarkten, die daalde in 2022 met 7% ten opzichte van 2021. Daarbij is er sinds 2005 een blijvende afname in het gebruik van melk, yoghurt en vla in Nederland, wat ook een verschuiving naar meer plantaardig laat zien.
Sjoerd Henstra, Raaskal Foodcreators & Development
Technisch
Tot slot vertelde Sjoerd Henstra van Raaskal Foodcreators & Development het meer technische verhaal van plantbased, vegetarisch en bewerkt of ultra-processed food. Het bedrijf is een one-stop-shop voor alles rond research, development, productie, verpakken, opslag en logistiek, behalve de sales en marketing.
Buiten de categorie
Raaskal is opgericht vanuit het idee om restaurantkwaliteit breed beschikbaar te maken, van halffabricaat tot volledige kant-en-klaar maaltijd. Dat betekent dat alle toevoegingen om een product langer houdbaar te maken vermeden worden. Het gaat om makkelijk en lekker en daarbij zetten ze breed in. “We zijn niet gecategoriseerd en raaskallen een beetje, we doen van alles door elkaar en we doen het anders dan anderen”, aldus Sjoerd. Raaskal denkt niet vanuit het schap maar vanuit de behoefte van de consument en die is op zoek naar gemak en vooral naar lekker.
Plantaardige propaganda
Zo innoveerden ze potjes babyvoeding en ontwikkelden een vriesverse variant en voor blik- en stazak soep een verse die te vinden is in het koelschap. Innovaties die draaien om de smaak van het eindproduct. Want alleen als het lekker is, vindt het product zijn afzet, is de overtuiging van Raaskal. “Plantaardige propaganda is niet de sleutel voor meer groenten eten. Het moet lekker zijn en niet als oplossing om klimaatdoelen of meer duurzaamheid te bereiken. Dan mis je de essentie van voeding”, benadrukte Sjoerd.
Lekker
Hij riep ook op niet teveel vanuit de eigen behoeften te kijken maar naar het oplossen van problemen in de voedingssector om lekkere producten te kunnen maken. Zoals het aanleveren van tomaten, paprika’s en pompoenen met altijd dezelfde brix en pH of het verwaarden in smaak die door ingewikkelde bereidingen als fermenteren of poffen alvast uit te voeren en deze producten als halffabrikaat aan te leveren. Sjoerd ziet dat de eetcultuur in Nederland aan het veranderen is, die groeit en daarbij zijn tools nodig.