De impact van de importheffingen op specifieke Nederlandse tuinbouwproducten naar de VS varieert per productgroep. Dat constateert RaboResearch in een analyse. De impact hangt onder meer af van het relatieve belang van de VS voor de Nederlandse export en van de afhankelijkheid van de VS van import uit Nederland.
Voor bepaalde producten kunnen binnenlandse alternatieven in de VS de geïmporteerde producten vervangen, mits deze al lokaal worden geproduceerd. Daarnaast kan substitutie optreden, zoals bij Amerikaanse champignontelers die hun productie mogelijk omzetten naar verwerkte producten zoals diepvries of conserven. Dit proces vergt echter tijd vanwege benodigde apparatuur, geschoold personeel of simpelweg omdat de productie van verse champignons economisch nog rendabeler is.
Bloembollen
Bij bloembollen speelt een ander effect. Daar is het grootste deel van de import bestemd voor de broeierij. Een importheffing van bijvoorbeeld 10% op de bol kan resulteren in een prijsstijging van slechts 2 à 3% voor het eindproduct, zoals een gebroeide tulp of lelie. Aangezien er in de VS geen binnenlands alternatief is voor deze bollen, blijven Amerikaanse broeiers afhankelijk van Nederlandse import, maar kunnen de bloemen mogelijk wel worden gesubstituteerd door de aankoop van een ander boeket.
Mogelijke tarieven-impact het grootste bij verwerkte groenten en bloembollen
Nederlandse verse groenten en fruit worden nauwelijks geëxporteerd naar de VS. Bij verwerkte groenten en champignonsconserven is het aandeel echter aanzienlijk groter. Bijvoorbeeld, ruim 12% van de Nederlandse export van diepgevroren groenten gaat naar de VS, wat neerkomt op een exportwaarde tussen de 30 en 50 miljoen USD. Bij champignonconserven is ongeveer een kwart van de Nederlandse export bestemd voor de VS. De VS is voor bijna 50% van hun import van champignonconserven afhankelijk van Nederland, wat neerkomt op ongeveer 70 miljoen USD. Een hoge importheffing kan daarom directe gevolgen hebben voor Nederlandse telers en verwerkers van champignons.
Bij sierteeltproducten is het beeld gemengd. Er gaan niet veel planten vanuit Nederland naar de VS. Maar bij snijbloemen was in 2023 3,9% van de VS importwaarde afkomstig uit Nederland. Voor Nederland vertegenwoordigde de VS 2,7% van de totale Nederlandse exportwaarde van snijbloemen, wat neerkomt op ruim 100 miljoen USD. Deze producten bedienen vaak specifieke marktsegmenten zonder binnenlandse alternatieven in de VS. Het effect van mogelijke heffingen lijkt daarmee voor sierteelt te overzien.
Voor bloembollen is de VS een nog belangrijkere exportmarkt. Ongeveer 8% van de Nederlandse bloembollenexport gaat naar de VS, met een waarde van ongeveer 140 miljoen USD. Vanuit het perspectief van de VS is de afhankelijkheid van Nederlandse bloembollen groot, aangezien ongeveer 70% van hun importwaarde aan bollen uit Nederland komt. Er zijn vrijwel geen alternatieven beschikbaar, waardoor de impact van importheffingen op deze markt significant kan zijn.
Beheersbaar
Een speciale vermelding verdienen bloemen- en groentezaden. In 2023 bedroeg de totale Nederlandse exportwaarde van deze categorie 200 miljoen euro (bron: CBS). Deze zaden zijn voornamelijk bestemd voor professionele telers in de VS, die specifieke rassen van bepaalde veredelaars willen telen. Vanwege de unieke eigenschappen van deze rassen is het onwaarschijnlijk dat telers snel zullen overstappen naar alternatieven, waardoor de handelsstromen waarschijnlijk onveranderd blijven.
Samenvattend lijken de directe gevolgen van de voorgestelde importheffingen in de VS op korte termijn voor Nederlandse tuinbouwproducten beheersbaar. Voor bepaalde productgroepen zijn er echter zorgen over mogelijke langetermijneffecten. Daarnaast kunnen verschillen in importheffingen tussen landen de concurrentiepositie van Nederland beïnvloeden.
Op 2 april 2025 kondigde de Amerikaanse regering een omvangrijk pakket aan importheffingen aan, wat wereldwijd voor onrust zorgde in de handel. Op 9 april volgde een uitstel van 90 dagen voor de invoering van deze heffingen voor de meeste landen. RaboResearch heeft diverse scenario's van de mogelijke impact op de Nederlandse economie geanalyseerd.
Bron: Rabobank