Een optimale timing voor de preventieve bestrijding van valse meeldauw in uien is gebaseerd op sporulatie én infectierisico. Agrifirm ontwikkelt momenteel een betrouwbaar adviessysteem. Volgens teeltadviseur en uienteler Arjan Swieringa lukt het in de testfase al goed om een advies op maat te bieden. In de video wordt uitgelegd hoe het adviessysteem werkt.
Op zijn eigen uienperceel is bij Arjan Swieringa nog geen valse meeldauw zichtbaar, al duikt de ziekte op andere locaties wel af en toe op. "Je ziet dan duidelijk dat het juiste spuitmoment net gemist is. Curatieve middelen tegen valse meeldauw zijn niet meer beschikbaar, wat de noodzaak tot een effectieve inzet van preventieve middelen alleen maar vergroot."
© Agrifirm
Oorzaken valse meeldauw
De omstandigheden zijn gunstig voor de ontwikkeling van valse meeldauw. Door de toename van winteruien en het veelvuldiger gebruik van plantuien, die de ziekte kunnen meenemen naar het volgende seizoen, is er volgens Swieringa een grotere 'groene brug' ontstaan.
Daarnaast wordt het middelengebruik beperkt om het milieu en de waterkwaliteit te beschermen en vanwege de FRAC-richtlijnen. Deze richtlijnen zijn bedoeld om resistentie tegen werkzame stoffen in fungiciden te voorkomen. Werkzame stoffen werken op verschillende plekken in de levenscyclus van de schimmel: het ene middel remt de sporulatie, het andere beïnvloedt de groei. "Elk middel heeft een eigen werkingsmechanisme. In uien zijn momenteel nog maar twee FRAC-groepen beschikbaar. Daarbij komt dat Fandango nog slechts twee keer mag worden toegepast. Dat waren er vorig jaar nog vier."
Combinatie van factoren
"Valse meeldauw is zeer schadelijk in uien en vergelijkbaar met phytophthora in aardappelen, al is de schimmel minder agressief", legt Swieringa uit. "De schimmel vraagt om specifieke omstandigheden: bladnat in combinatie met sporulatie. Je hebt 4 tot 6 uur een luchtvochtigheid van minimaal 94 procent nodig in het gewas én er
moeten sporen aanwezig zijn. Die combinatie vormt de basis van het adviessysteem dat we ontwikkelen."
Omdat de situatie al sterk kan verschillen op korte afstand, werkt het systeem met een raster van 2000 bij 2000 meter. Ook gewaseigenschappen worden meegenomen in het advies. Swieringa verduidelijkt dit met een vergelijking: "Loop je 's ochtends door gras, dan worden je klompen snel nat. Gras houdt meer vocht vast dan uien, wat aangeeft dat de luchtvochtigheid mede afhangt van de gewasstructuur."
Mogelijkheden
Swieringa heeft al ervaring opgedaan met het nieuwe systeem en ziet de voordelen. "Doordat je weet wat je doet én dat op het juiste moment doet, kun je besparen op middelen. Kalenderspuiten willen we vermijden. Binnen de FRAC-afspraken kunnen we ongeveer vijf keer spuiten, waarbij afwisseling in werkzame stoffen nodig is. Zelf heb ik tot half juli drie keer behandeld, en dat lijkt goed uit te pakken."
Het doel is om het adviessysteem volgend seizoen operationeel te hebben. "We nemen nu al veel kennis mee in ons advies en maken gebruik van actuele gegevens uit proefvelden. Volgend seizoen willen we een tool aanbieden die vergelijkbaar is met die voor phytophthora in aardappelen. Klanten krijgen dan een spuitadvies op basis van actuele, locatiegerichte informatie. De planning wordt bovendien elk uur bijgewerkt, onder andere op basis van weersvoorspellingen."
Iets moois in handen
Het feit dat het systeem in de testfase al betrouwbaar blijkt, stemt Swieringa hoopvol. "Veel bestaande beslissingsondersteunende systemen (BOS) zijn verouderd en houden onvoldoende rekening met teeltaspecten. Ons team van data-analisten heeft het bestaande BOS voor valse meeldauw onder de loep genomen. Zo ontstond het idee om sporulatie en infectierisico's te combineren in één advies, waarin ook andere factoren meewegen."
Daarnaast kijkt Agrifirm in het advies en bij proeven naar andere uienziekten, zoals stemphylium en bladvlekkenziekte, om te voorkomen dat er blinde vlekken ontstaan door een te eenzijdige focus. Swieringa besluit: "Dit is een BOS van een nieuwe generatie. We hebben echt iets waardevols in handen voor de sector."
Start met de nieuwe generatie BOS in uien
Benieuwd naar het nieuwe adviessysteem voor valse meeldauw en wil je in 2026 direct gebruikmaken van dit systeem? Klik dan op onderstaande link.
Bron: Agrifirm
