Ruimte is erg schaars in Nederland, en dat geldt zeker ook voor de Rotterdamse haven. Er zijn maar weinig locaties die direct aan zee liggen, waar je met grote zeeschepen kunt afmeren en die geschikt zijn voor allerlei soorten industrie. Op dit moment wordt gestudeerd op de vraag of er een ruimtetekort ontstaat in de haven, hoe groot dit dan is en wat daarvoor de oplossingen zijn. Het ruimtetekort lijkt vooral te ontstaan door de energie- en grondstoffentransitie. Een van de oplossingen kan uitbreiding van de haven zijn. Tegelijkertijd wordt ook een impuls voor de leefomgeving onderzocht.
© Port of RotterdamDrie mogelijke vormen van de zeewaartse uitbreiding van de haven, variërend van 380 (gele stippellijn) tot bijna 1000 ha (rode stippellijn). De donkerblauwe lijn is de harde zeewering (bestaand en geprojecteerd).
Het onderzoek naar het ruimtetekort en oplossingen daarvoor is onderdeel van 'NOVEX Rotterdamse Haven'. Dat is een programma waarin ministeries, provincie, gemeenten, DCMR en Havenbedrijf Rotterdam samenwerken om de ruimtelijke vraagstukken in de regio aan te pakken.
Op dit moment is niet zeker dat er in de toekomst een ruimtetekort zal zijn, maar wel dat de kans daarop reëel is. Er kan de komende jaren op verschillende redenen sprake zijn van een structureel en/of tijdelijk ruimtetekort:
- voor de energie- en grondstoffentransitie is veel extra ruimte nodig;
- de vraag naar ruimte en het aanbod ervan sluiten in de tijd mogelijk niet op elkaar aan;
- de ruimte die beschikbaar is, sluit niet altijd aan op de ruimte die nodig is (grootte van kavels, ligging, aansluiting op infrastructuur etc.).
Rijk, regio en Havenbedrijf kijken naar drie oplossingsrichtingen voor het ruimtevraagstuk. De eerste is de intensivering en optimalisering van het ruimtegebruik in het bestaande havengebied. De tweede is het benutten van bedrijventerreinen in de regio. De derde is het onderzoeken van een mogelijke zeewaartse uitbreiding van de haven.
Het zogenoemde Bestuurlijk Overleg NOVEX heeft besloten om toe te werken naar een zogenoemde startbeslissing door het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) van november 2025. Dit is dan de start van een verkenning van de oplossingsrichtingen in een formele procedure, waarbij nut, noodzaak en impact op de omgeving worden onderzocht. Daarbij is op voorhand al nadrukkelijk afgesproken dat een versterking van de leefomgeving deel uitmaakt van de verkenning.
Dat onderzoek gaat ongeveer twee jaar duren en gaat conform de formele procedures die daarvoor zijn. Daarmee zijn degelijk onderzoek, transparantie, de rol van belanghebbenden en zorgvuldige besluitvorming geborgd.
Om een beeld te krijgen hoe zo'n uitbreiding van de haven eruit zou kunnen zien en waar je bij de aanleg tegenaan loopt, is de afgelopen tijd is al wel een eerste technische verkenning gedaan. Er zijn drie varianten bedacht waarbij de Maasvlakte aan de westkant wordt uitgebreid met 380 tot bijna 1000 ha. Deze mogelijke zeewaartse uitbreiding is daarmee aanzienlijk kleiner dan de eerder in zee aangelegde Maasvlaktes.
Bron: Port of Rotterdam
