Bijna driekwart van de Nederlandse ondernemers ervaarde het afgelopen jaar meer economische onzekerheid. Dat blijkt uit de conjunctuurenquête van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) van juli 2025, uitgevoerd in samenwerking met onder andere de Kamer van Koophandel en MKB-Nederland. Volgens het CBS zijn de belangrijkste oorzaken veranderingen in de vraag of markt, geopolitieke ontwikkelingen en binnenlands beleid.
Verschillen per sector
De meest genoemde oorzaken voor de toename van economische onzekerheid verschillen per sector. In de groothandel wordt veranderingen in de vraag of markt het meest aangewezen als de oorzaak (57 procent), gevolgd door geopolitiek (49,2 procent).
© CBS
Ook in de horeca wijzen ondernemers de veranderingen in de markt aan als oorzaak (41,8 procent), gevolgd door veranderende regelgeving (27,2 procent). Vooral inflatie en renteontwikkelingen spelen daarbij een belangrijke rol, geven ze aan.
Die categorie, binnenlands beleid of regelgeving, wordt bij de landbouwondernemers als belangrijkste reden aangemerkt (49,8 procent), gevolgd door veranderingen in de markt (45,1 procent). In de vervoerssector is het vooral de geopolitiek die de ondernemers zorgen baart (44,8 procent) gevolgd door veranderingen in de markt (42,8 procent).
Flexibiliteit en uitstel van investeringen
Van de ondernemers die meer onzekerheid ervaarden, nam 61 procent ook maatregelen. Maar er zijn grote verschillen per bedrijfstak. In de landbouw ligt dit aandeel met ongeveer 70 procent relatief hoog, terwijl het in de horeca met ongeveer 53 procent juist relatief laag is.
Ook verschillen de sectoren sterk in de manier waarop ze maatregelen nemen. Groothandelaren en vervoerders zoeken hun heil vooral in het vergroten van interne flexibiliteit (44,8 en 36 procent). Terwijl horeca-ondernemers en landbouwers er relatief vaak voor kiezen om investeringen uit te stellen (50,2 en 47 procent).
© CBS
Bron: CBS
