Tholen - De Nederlandse pootaardappelsector is een innovatief bedrijf rijker: Potato-e, een gezamenlijke ontwikkeling van de bestaande bedrijven Ten Brinke, Theunisse en Hoogland, helpt vanaf dit bewaarseizoen telers om hun pootaardappelen productiever te maken in het veld door de zorgvuldig gedoseerde toepassing van ethyleen. Volgens Elian van 't Klooster van Potato-e biedt het systeem telers een betere opbrengst, een gelijkmatigere maatsortering en vooral: meer knollen per plant.
© Potato-e
De term ethyleen kennen we vooral uit de fruitsector, waar dit planteigen hormoon vooral een belangrijke rol speelt in de rijping van het fruit, dat dankzij de dosering van ethyleen kan worden aangestuurd. En in feite werkt dat bij pootaardappelen precies hetzelfde: door de dosering van ethyleen goed toe te passen, zorgt Potato-e ervoor dat de pootaardappelen precies goed 'rijp' zijn als ze de grond ingaan.
Minder topspruitdominantie
"Het doel is de topspruitdominantie van de aardappel te beheersen", legt Elian uit. "Normaal vormt een pootaardappel één dikke kiem, maar door ethyleentoepassing ontstaan meerdere kleinere kiemen per knol. Dat levert uiteindelijk meer aardappelknollen op en een egalere maatsortering." Kortom, telers krijgen niet alleen meer opbrengst per hectare, maar ook een homogener product, wat in de pootgoedsector van groot belang is.
Potato-e is het resultaat van een samenwerking tussen drie bedrijven: Ten Brinke, Theunisse en Hoogland. Elian: "Wij doen dit al sinds 2009. Dat deden we eerst met bestaande apparatuur. Met die ervaring hebben we ethyleentoepassing in pootaardappelen ontwikkeld."
Volledig eigen systeem
Maar het werd tijd voor iets nieuws. "We hebben een eigen systeem opgezet", vertelt Elian trots. "We gebruiken apparatuur die al jaren doorontwikkeld is voor andere toepassingen. Deze hebben we samen met de leverancier specifiek aangepast voor de pootgoedteelt. Dit geeft ons volledige controle en stelt ons in staat de toepassing precies af te stemmen op de wensen van telers. Daarmee zijn we in Nederland uniek in de pootaardappelsector."
© Potato-e
De oprichters van Potato-e: Kunard Strootman van Theunisse, Jan Hartveld van Ten Brinke en Jan Klaas de Graaf van Hoogland
Elian heeft de afgelopen periode hard moeten werken om het nieuwe systeem op tijd klaar te krijgen voor de start van het bewaarseizoen. "Dat was wel even aanpoten", zegt hij met een glimlach. "Maar het resultaat mag er zijn: een systeem dat we volledig naar eigen inzicht kunnen inzetten en verder kunnen verbeteren."
Geavanceerde sensortechniek
De kern van Potato-e is geavanceerde sensortechniek. De MACView®-apparatuur meet continu de temperatuur en de concentratie van ethyleen en CO₂ in de bewaarcellen. Bij afwijkingen wordt automatisch bijgestuurd om optimale omstandigheden te behouden.
"Het meten van ethyleen is complex, het is een gas dat moeilijk te controleren is", zegt Elian. "Door onze sensoren kunnen we dit nauwkeurig doen. Ook het CO₂-gehalte meten we, want bij te hoge CO₂-niveaus kunnen de aardappelen beschadigen."
© Potato-e
Daarnaast speelt temperatuurregeling een belangrijke rol. "Aardappelrassen verschillen in kiemrust. Sommige rassen lopen snel uit, andere langzaam. Afhankelijk van het ras en de fysiologische leeftijd van de knol sturen we de temperatuur in de cel om de aardappelen precies op het juiste moment klaar te hebben voor het poten."
Potato-e biedt twee soorten opstellingen: een mobiele unit, die wordt verhuurd aan telers die flexibel willen starten, en een vaste unit, die gekocht wordt door de teler en voorzien is van onderhouds- en begeleidingsabonnementen. "Bij de mobiele unit betalen klanten per ton aardappelen, inclusief begeleiding", legt Elian uit. "Bij de vaste opstelling zijn ze eigenaar van de apparatuur en betalen ze een abonnement voor het onderhoud en de begeleiding. Zo kunnen we nauw betrokken blijven bij het proces en de resultaten monitoren."
Resultaten: hogere opbrengst en betere maatsortering
Uit jarenlang onderzoek en honderden proeven blijkt dat Potato-e duidelijke voordelen oplevert. "We hebben inmiddels 1.350 proeven gedaan en zien gemiddeld een extra opbrengst van ongeveer €1.000 per hectare", zegt Elian. "Bij sommige aardappelrassen, met name rassen met een lange kiemrust, kan dit oplopen tot wel €2.500 per hectare."
"Het effect verschilt wel sterk per ras", benadrukt hij. "De meeste rassen reageren positief, maar sommige rassen profiteren veel meer van dit systeem dan andere. Over het algemeen reageren rassen met een langere kiemrust sterker op ethyleen, waardoor de effecten duidelijker zichtbaar zijn. Door onze jarenlange ervaring weten we precies welke rassen het beste resultaat geven."
Innovatie en toekomst
Het nieuwe systeem van Potato-e is nog maar net gelanceerd, maar de ambitie is groot. "Het belangrijkste is nu dat alles goed draait en dat we ervaring blijven opdoen met onze eigen apparatuur", zegt Elian. "Er zullen altijd verbeteringen mogelijk zijn, bijvoorbeeld in het meten van andere gassen die iets zeggen over stress of fysiologische activiteit van de aardappel. Dat kan ons in de toekomst helpen nog meer functionaliteit aan onze klanten te bieden en om nog meer rendement te behalen."
© Potato-e
Het team van Potato-e, Elian van 't Klooster staat helemaal aan de rechterkant
Elian verwacht dan ook dat de markt voor Potato-e de komende jaren verder zal groeien. "Wij voeren al ethyleentoepassingen uit op ongeveer 20% van alle pootgoed voor de pootaardappelteelt. Ik verwacht dat onze bestaande klanten gebruik blijven maken van onze systemen. Daarnaast zijn er nog veel telers die de techniek nog niet gebruiken, dus er is zeker ruimte voor uitbreiding."
Naar een hoger niveau
Potato-e brengt de toepassing van ethyleen in de pootaardappelteelt naar eigen zeggen naar een hoger niveau. Het systeem biedt telers niet alleen meer opbrengst en betere maatsortering, maar ook een controleerbaar en flexibel bewaarsysteem dat inspeelt op ras, kiemrust en fysiologische leeftijd van de knol.
Voor Nederlandse pootaardappeltelers lijkt Potato-e een waardevol hulpmiddel om het rendement te verhogen en tegelijk het product homogeen en kwalitatief hoogwaardig te houden. Of, zoals Elian het samenvat: "Het is een investering, maar het levert duidelijk winst op. En dat is waar het uiteindelijk om draait."
Voor meer informatie
Elian van 't Klooster
Potato-e
Floraweg 1
8312 RK Creil (Flevoland)
085 4869270
[email protected]
potato-e.nl
