Tholen - De uienexport lijkt beter dan ooit te draaien. "In Nederland hebben we op dit moment van het jaar nog nooit zoveel export gehad. De cijfers zijn steengoed", vertelt Jelle van der Krift van PPA Group half september. "Waar tien jaar geleden 20.000 ton per week reden voor luid applaus was op de Themadag Uien in Dronten, zeggen we vandaag dat alles gewoon zijn gangetje gaat. En de plantuien zijn dit seizoen opvallend snel van de markt verdwenen. Dat is uniek."
© PPA Group
Een blik op de cijfers leert dat de export met ruim 20% is gestegen ten opzichte van een tiental jaar geleden. Maar de uien komen niet meer van dezelfde teeltgebieden als een decennium terug, of toch niet in dezelfde verhoudingen. "De uienopbrengsten zijn wisselend dit jaar. Voor Zeeland heb ik nog geen duidelijke cijfers, maar dat ze daar al jaren een neerwaartse trend tonen, is geen nieuws meer. Flevoland doet het anderzijds dit jaar weer eens ouderwets goed. En als we over de grens kijken, zie ik Duitsland behoorlijk presteren. In Engeland daarentegen hadden ze de droogste zomer ooit", aldus Jelle.
Bacterie in warme gronden
PPA Group is een bemiddelingsbureau dat de uientelers in Nederland, Duitsland en België op meerdere vlakken ontzorgt, te beginnen met de verkoop van zaaizaden en plantuitjes van een breed gamma aan uiensoorten en -rassen. Eens de uien tot wasdom zijn gekomen op het veld, vervult PPA niet alleen de rol van commissionair met een breed netwerk van telers en afnemers, maar ook van organisator van drie onafhankelijke pools voor gele, rode en biologische uien, zowel afland als uit de bewaring.
"Voor elke partij uien wordt een afnemer gezocht, van klasse I tot industrie", aldus Jelle. "En telers die niet over (voldoende) opslagcapaciteit beschikken, kunnen bij ons terecht voor de bewaring van hun uien in twee strategisch gelegen loodsen in Dronten en Nieuwe-Tonge."
Ook in Duitsland bemiddelt PPA Group uien naar Nederland. "De kwaliteit in Duitsland is niet slecht dit jaar, maar ik heb gezien dat er op bepaalde plekken bacteriën en fusarium in de uien zitten. Toch is het nog te vroeg om over een echt probleem te spreken. Of het ernstig is, wordt pas later duidelijk in het bewaarseizoen."
De bacterie lijkt zich volgens Jelle vooral te situeren op gronden die met de hitte echt warm worden, met name zandgronden en lössgronden. "Het is overigens geen exclusief Duitse kwestie, ik heb ook al aangetaste uien op Nederlandse percelen gezien. Partijen die met een te hoge besmetting uit de opslag komen, moeten helaas richting industrie worden afgezet. En dat is een mager prijsje momenteel."
Kleine maten
De versmarkt zal dit jaar bovendien niet op echt grove uien uit Nederland moeten rekenen. "De 70 plussers zijn schaars", merkt Jelle op. En dat geldt ook voor de rode uien, die opvallen door hun fijne maat. "Ze zijn gemiddeld veel te klein gebleven. Er is weinig 70 mm opwaarts, en de afzet van de middensegmenten is nog niet echt op gang gekomen. Persoonlijk schat ik dat er zo'n tien tot vijftien procent meer rode uien zijn dan aanvankelijk verwacht." Dit hoeft evenwel geen belemmering te zijn voor de prijsvorming in de toekomst, zo stelt de commissionair.
© PPA Group
Nederland is een grootmacht in de uienexport, en dat heeft volgens Jelle veel te maken met de sorteercapaciteit. "Onze enorme sorteercapaciteit is een niet te onderschatten voordeel. De uiensorteer- en pakstations kunnen anno 2025 enorm veel verwerken in een week tijd. Tegelijkertijd worden er in Oost-Europa en India, om maar enkele regio's te noemen, steeds meer bewaarloodsen gebouwd, vaak met subsidie. Toch blijft Nederland concurrerend: we hebben de hoogste gemiddelde opbrengst, de beste kwaliteit en met onze goede logistieke stromen gaan onze uien het goedkoopst de wereld over."
Teelt onder druk
Het bewaren, sorteren en de logistiek heeft Nederland uitstekend op orde, de keerzijde is dat de teelt steeds meer uitdagingen kent. Zullen er ook de komende jaren nog voldoende uien zijn? "De toegelaten gewasbeschermingsmiddelen worden minder, de waterkwaliteit gaat achteruit, we kennen steeds vaker periodes van hitte en droogte, en de ziektedruk neemt toe", legt Jelle uit.
Wat de droogte betreft, vinden we voor dit jaar alvast een bevestiging in de cijfers van het KNMI: de lente van dit jaar was met een landelijk gemiddelde van 68 millimeter neerslag de op twee na droogste sinds 1906. Ook de zomer was met 159 mm duidelijk droger dan normaal. "En door de hete weken hebben we 15 tot 20 procent opbrengstderving. Je kunt dat een ramp noemen, maar uiteindelijk zal alles afhangen van de eindprijs. En daar kunnen we nu nog weinig over zeggen."
Druppelirrigatie en beregening
Druppelirrigatie wordt vaak genoemd als antwoord op watertekorten, maar Jelle is sceptisch. "Ik zie het steeds minder telers doen. Het is te kostbaar en je land moet 100% vlak zijn, want water zoekt altijd de minste weerstand." Beregenen blijft volgens hem een noodzakelijk middel, maar dat moet wel slim gebeuren: "In hittegolven nooit overdag, altijd 's nachts. Zeker op gronden die overdag bloedheet worden, is dat de enige manier om schade te beperken."
Hinderpalen genoeg in de teelt, maar Jelle blijft positief over de sector. "De afgelopen jaren hebben de meeste telers kostprijs+ kunnen verdienen. Daardoor kunnen ze verder investeren in hun bedrijf, in landbouwmachines of sorteer- en bewaartechnologie. De Nederlandse uienteelt ligt, ondanks alle uitdagingen, geenszins op zijn gat. En er zijn volop kansen!", besluit Jelle.
Voor meer informatie:
Jelle van der Krift
PPA Group
Groeneweg 37
3244 LJ Nieuwe-Tonge
Tel: +31(0)187-657100
[email protected]
www.ppagroup.nl
Dit artikel is afkomstig uit de uienspecial van het vakblad Primeur. Klik hier om een abonnement af te sluiten.
