Tholen - "We hebben in september voor de derde keer ingeschuurd. De laatste twee jaar hebben we de aardappelen lang kunnen bewaren zonder veel drukplekken of gewichtsverlies", licht teler Leon Boer van Mts Landbouwbedrijf Boer de ervaringen met zijn nieuwe koelopslag toe. "Het was even zoeken naar het optimum, maar het systeem werkt zoals ik het bedacht had."
© Omnivent
Groei binnen het bedrijf was de aanleiding om een nieuwe koelcel voor de gecombineerde bewaring van aardappelen en uien te bouwen, geeft Leon aan. "Om de gewassen op te kunnen slaan, huurde ik externe bewaarcapaciteit. In januari 2022 ben ik met onder andere Omnivent – die het koel- en bewaarsysteem heeft gerealiseerd – in gesprek gegaan over de mogelijkheden. Inmiddels heb ik met de 1.500 tot 1.800 ton (uien of aardappelen) extra bewaring, een overdekte was- en vulplaats en een phytobac, de beschikking over een toekomstbestendige opslag en kan ik met het OmniCuro besturingssysteem de koelcellen op afstand bedienen, gecombineerd met mijn reeds bestaande opslagen."
Natuurlijk koudemiddel
Naast flexibiliteit was duurzaamheid het uitgangspunt bij de bouw van een koelopslag, geeft Leon aan. "Ik ga ervan uit dat het koelhuis meerdere generaties mee zal gaan. Dus mijn keuze voor een natuurlijk koudemiddel is heel duidelijk geweest: met een natuurlijk koelmiddel gaan we het waarschijnlijk langer volhouden dan met een synthetisch middel."
© Omnivent
Uiteindelijk is de keuze gevallen op propaan. "Na het vaststellen van de benodigde koelcapaciteit hebben we samen gekeken naar het type koelmiddel", zegt Cor van Maanen Bewaarspecialist bij Omnivent, gericht op het realiseren van duurzame bewaaroplossingen voor akkerbouw- en versproducten en betrokken bij de koelopslag van Leon Boer. "De overheid stimuleert het gebruik van natuurlijke koudemiddelen, omdat deze milieuvriendelijker en energiezuiniger zijn dan synthetische varianten. Wanneer je kiest voor een langdurige bewaartoepassing, kom je snel uit bij een natuurlijk koudemiddel, ook al ligt de prijs iets hoger," legt Cor uit. "Voor compacte koelinstallaties is propaan vaak de beste keuze. Dat heeft bovendien een aantrekkelijker prijskaartje dan veel andere natuurlijke koudemiddelen."
Veiligheidsmaatregelen
Dat neemt niet weg dat vaak wordt gedacht dat het gevaarlijk is. Leon: "Sommige mensen schrikken van propaan omdat de brandweer komt kijken of alles op orde is. Wij hebben de benodigde veiligheidsmaatregelen genomen, een melding gemaakt bij het Omgevingsloket en laten de installatie jaarlijks keuren."
Cor vult aan: "Propaan is een veelgebruikt koudemiddel. Bij compacte koelinstallaties kiest zo'n 50 tot 60 procent van de akkerbouwers voor propaan. Voor installaties tot ongeveer 2.000 ton werkt dat prima."
© Omnivent
Een van de uitgangspunten die Leon had bij de bouw van de koelopslag was dat het moest bijdragen aan de lange bewaring van zijn gewassen, met goede eindkwaliteit en minimale bewaarverliezen. "De laatste jaren is er heel wat mechanische koeling bijgebouwd, omdat er steeds meer behoefte is om ook in de laatste periode van het bewaarseizoen stabiel te kunnen bewaren."
Minder kiemremmingsmiddelen nodig
Hij stelt vast dat bij aardappelen die onder stabiele condities zijn bewaard, er minder kiemremmingsmiddelen nodig zijn. "Fluctuaties in temperatuur leveren een kiemlustiger product op en elke keer dat de temperatuur met een paar graden stijgt of daalt, levert dat veel gewichtsverlies op."
Het is de reden dat Omnivent adviseert om in korte, maar krachtige periodes te koelen. Cor: "Bij het ontwerpen van de installatie is goed gekeken naar de benodigde koelcapaciteit om in korte tijd het product te kunnen koelen tot de juiste temperatuur. Zo beperken we het vochtverlies."
© Omnivent
Ook belangrijk is dat kiemremmingsmiddelen in de aardappelen in een luchtdichte ruimte toegepast kunnen worden, geeft Leon aan. "Momenteel is er één cel gevuld met uien en een andere zit vol met aardappelen. Dit is volledig gescheiden van elkaar, dus bij een toepassing met kiemremmingsmiddelen in de aardappelen, levert dat geen residu op in de uien en kan ik met verschillende bewaarregimes naast elkaar werken."
© Omnivent
Bij de bouw van het koelhuis is een combinatie gemaakt met zonnepanelen, laat Leon weten. "In de periode tussen oktober en maart ben ik vooral afhankelijk van het stroomnet. Maar eigenlijk gaan de koelmachines pas echt veel uren draaien vanaf maart als de buitentemperaturen stijgen en dat is ook de periode dat er meer energie wordt opgewekt omdat de zon vaker schijnt. De zonnepanelen passen dus mooi in het systeem en zijn een heel duurzame oplossing."
Voor meer informatie:
Leon Boer
Mts Landbouwbedrijf Boer
Spuidijk 20
3264 LD Nieuw-Beijerland
Tel: +31(0)6-53158389
[email protected]
Cor van Maanen
Omnivent
Morseweg 1
3899 BP Zeewolde
Tel: +31(0)73-5991730
[email protected]
omnivent.com
Dit artikel is afkomstig uit het vakblad Primeur. Klik hier om een abonnement af te sluiten.
