Pius Floris, Plant Health Cure
"Therapie voor kunstmest junks"
Een gezonde grond betekent gezonde vruchten. Probleem: veel van de wereldwijde bodem is onder meer door gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen ziek of zelfs dood. "Het gebruik van uitsluitend kunstmest maakt binnen twee jaar van ongeacht welke bodemsoort een volstrekt afhankelijke junk. Die zichzelf kapot maakt en niet meer zonder lijkt te kunnen," zo beweert Pius Floris, directeur en adviseur van Plant Health Cure. Zijn therapie bestaat uit plantaardige meststoffen in combinatie met mycorrhiza's. Dat zijn schimmels die ervoor zorgen dat planten voedingsstoffen beter opnemen en het bodemleven in het algemeen verbeteren.
"Het gebruik van uitsluitend kunstmest maakt binnen twee jaar van ongeacht welke bodemsoort een volstrekt afhankelijke junk."
Schimmels als natuurlijke oplossing
Als ware 'bodemdokter' zet Floris het thema bodemvruchtbaarheid graag op de kaart. "De mensheid leeft van de bodem, de enige levensbron die we hebben. De techniek wil graag doen geloven dat de bodem niet zo belangrijk is, want we hebben toch kunstmest? Maar een echt vruchtbare bodem is in staat gezonde planten voort te brengen en is daarnaast de beste CO2-binder ter wereld. Maar omdat mensen verkeerd omgaan met de bodem, is dit veranderd en geeft veel landbouwgrond zelfs CO2 af.
Mycorrhiza's helpen de bodem te herstellen. Mycorrhiza's vergroeien met plantenwortels en zorgen zo voor een perfecte opname van mineralen. Omdat planten met mycorrhiza's meer elementen uit de bodem opnemen, wordt het voedsel ook werkelijk voedzamer. Het merkwaardige is dat geen enkele bemestingsrichtlijn ter wereld rekening houdt met deze mycorrhiza's. Om de groei van planten te stimuleren, wordt meer kunstmest en fosfaat gebruikt waardoor de bodem verarmt. Terwijl de oplossing met mycorrhiza's even logisch en natuurlijk als noodzakelijk is."
Kans voor ondernemers
Logisch, natuurlijk, noodzakelijk én voordelig. Bijvoorbeeld voor de lokale teler. Floris: "Zijn eigen grond wordt niet armer maar rijker door gebruik van mycorrhiza's. Hij kweekt een betrouwbaar gewas met minder ziektes. Daarnaast geldt ook nog eens dat als je boeren beter met bodem leert omgaan, de productie wordt vergroot. Bij dit alles kunnen Nederlandse ondernemers helpen. Bijvoorbeeld door de kennis over mycorrhiza's te verspreiden onder de telers wereldwijd."
De vele voordelen klinken bijna te mooi om waar te zijn. Als mycorrhiza's het ei van Columbus voor de bodem zijn en de toekomst voor de hele keten kunnen betekenen, waarom is de methode dan al niet veel wijder verbreid? Floris: "Oh, we zijn voortrekkers in deze ontwikkeling. De kennis om mycorrhiza's betrouwbaar toe te passen bestaat nog niet zo lang. De grootste rem op de toepassing van deze schimmels zit bij de producenten van kunstmest en fosfaat voor de landbouw. Zij zijn afhankelijk van de verkoop van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Met mycorrhiza's neemt de behoefte van planten aan water, bestrijdingsmiddelen en meststoffen enorm af.
"Met mycorrhiza's neemt de behoefte van planten aan water, beschermings-middelen en meststoffen enorm af."
Overal ter wereld
De aanpak is de laatste jaren getest in een project in Spanje. Floris: "Samen met universiteiten en lokale bedrijven hebben we een perceel van 50 hectare volstrekt dode grond bewerkt. Je moet je voorstellen: er groeide niets meer, alles was kapot geboerd en dood gemest. De water vasthoudendheid van de bodem was helemaal verdwenen. Wij zijn de grond met onder meer mycorrhiza's gaan bewerken en hebben de bodembiologie veranderd. Binnen twee jaar was het weer landbouwgrond. Ter illustratie: de wortels van de gewassen die wij hebben verzorgd, zijn 1.30 meter diep gekomen, waarmee ze ongelimiteerd water kunnen benutten. Terwijl die van de controlegroep op 25 tot 30 centimeter bleven steken."
"Alles was kapot geboerd en doodgemest."
Op de vraag of een Spaanse bodem wel een-op-een te vergelijken is met een bodem in bijvoorbeeld Ethiopië of Costa Rica, antwoordt Floris resoluut: "Als er in een gebied maar een klein beetje water aanwezig is, kunnen we er iets mee. Kortom, de methode kan echt overal ter wereld worden toegepast. We werken op deze wijze ook met aardappelboeren in Georgië, biologische fruittelers in Roemenië en groentetelers in Azerbeidzjan.
Het wordt tijd dat de wereld leert dat 90% van de planten wereldwijd in symbiose leeft met mycorrhiza's. Elk landbouwsysteem waar geen gebruik wordt gemaakt van deze kennis is gedoemd om te mislukken. We kunnen niet langer leunen op toeval en de onvoorstelbare veerkracht van de natuur.
"Als er in een gebied maar een klein beetje water aanwezig is, kunnen we er iets mee."
Mondiale landbouwvernieuwing
Veel critici zijn er volgens Floris niet meer. "Tien jaar geleden werd er nog hard gelachen om wat we deden. Volgens de bemestingsnormen konden mycorrhiza's toch niet werken? Wij redeneerden anders: hoe kun je dat nou weten als je het nog nooit hebt geprobeerd? Mensen zijn zo geneigd om vast te houden aan dat wat ze eerder geleerd hebben. Nu worden we serieus genomen, al zal er een enkeling blijven die ons niet begrijpt. Nee, ik heb geen idee wat die precies tegenwerpt. Het interesseert me ook niet, onbekend maakt onbemind, denk ik dan maar." Dat zo veel mensen als een blad aan een boom omdraaien, heeft volgens Floris ook te maken met de landbouwvernieuwing die mondiaal plaatsvindt. "Heel langzaam, maar heel zeker gaan ondernemers zich anders gedragen.
"Heel langzaam, maar heel zeker gaan ondernemers zich anders gedragen."
Zo werk een groep vooruitstrevende ondernemers samen met MVO Nederland aan projecten voor bodemverbetering bij hun eigen telers in ontwikkelingslanden. En in 2030 willen de Nederlandse fruithandelaren alleen nog maar duurzaam geproduceerd fruit importeren. Een vruchtbare bodem levert een belangrijke bijdrage daaraan en heeft de toekomst."
Bekijk ook de aflevering Groen Goud van Tegenlicht. In Groen Goud kijkt VPRO Tegenlicht naar de winst die te halen valt uit het herstel van ecosystemen in Spanje, Egypte en India. Woensdag wordt dit onderwerp ver uitgediept in de Tegenlicht Meetup in Pakhuis de Zwijger. Kijk hier voor info en aanmelden (deelname is gratis).
Bron: Grensverleggers.nl