De wereldmarkt voor uien is momenteel gevarieerd. In Europa zijn de vooruitzichten over het algemeen goed, met bijzonder hoge prijzen in Italië en Spanje en een stijgende vraag in Duitsland. Dit is nodig, aangezien vele landen de druk van de hogere productiekosten en de logistieke kosten blijven voelen. Voor het grootste deel lijken de oogsten positief te zijn, hoewel Frankrijk dit seizoen minder grote maten heeft gezien, en in Noord-Amerika heeft het slechte weer tijdens het groeiseizoen geleid tot minder productie uit het noordwesten van de VS.
Nederland: Hoge kosten, lage im- en export uien
De Hollandse uienexport verloopt vandaag de dag bijzonder tam. "Uien verwerken kost momenteel overal veel geld. De kosten voor transport en verwerking zijn drastisch gestegen", aldus een Hollandse exporteur. "In Europa zijn er geen tekorten, Brazilië is nog niet aan de markt en verder is het overzee ook erg rustig. Wonderwel hebben we nog lang uien naar Ivoorkust kunnen sturen, maar verder is het erg tam. De export is de laatste vier à vijf weken dan ook veel te laag. De export ligt dan nog wel voor op vorig jaar, maar er zijn ook verschrikkelijk veel uien in heel Europa."
De Nederlandse uienexport passeerde in de eerste week van maart al de grens van 1 miljoen ton in seizoen 2021/2022. Dat is drie weken eerder dan vorig jaar. De verwachte areaalkrimp voor seizoen 2022/2023 zal volgens een andere exporteur komend jaar wel zorgen voor minder druk op de markt. "Ook internationaal verwacht ik dat telers in groteren getale zullen kiezen voor aardappelen en graan vanwege de opwaartse druk op de prijs van deze producten door de spanningen op de wereldmarkt. Dit zal dus waarschijnlijk resulteren in minder interesse in de uienteelt."
Ook de import van uien ligt een stuk lager. De verwachting is echter dat er aanzienlijk minder Nieuw-Zeelandse uien naar Europa zullen worden verscheept dit seizoen. "Cijfers geven aan dat er nu al 50% minder Nieuw-Zeelandse uien naar Europa komen", vertelt Derk van Stokkum. Door weersomstandigheden heeft Nieuw-Zeeland sowieso een kleinere oogst tot haar beschikking, zeker in de dikkere maten (65+). Daarbij komt dat er in Nederland en elders in Europa hoge opbrengsten zijn van kwalitatief goede uien. Grote retailklanten gaan daarom lang door met Europese uien en zullen op zijn vroegst eind mei overschakelen op importuien", verwacht een Hollandse importeur.
Duitsland: Vraag stijgt met 10%
Een grote groothandelaar uit het zuidwesten van Duitsland verkoopt uien die afkomstig zijn uit Nedersaksen, Nederland, de Nederrijn en Beieren. Aangezien Beieren kwaliteitsproblemen heeft, kan hij dit jaar slechts weinig aanbieden. Daarom zal hij hoofdzakelijk uien uit Nedersaksen ontvangen. Vanaf half tot eind april zal het bedrijf uien uit Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika aankopen, die tot juni zullen worden aangeboden en dan weer zullen worden vervangen door de afzet van uien uit de Palts. Momenteel ontvangen zij ongeveer 350 ton per week.
Volgens de handelaar is de vraag dit jaar in vergelijking met de laatste jaren met ongeveer 10% gestegen. Nedersaksen heeft zijn volumes uitgebreid, terwijl Nederland zijn goederen sterk afzet in het noorden van Duitsland. In april zal de markt overschakelen op ingevoerde goederen, wat op zijn beurt kan betekenen dat de oude goederen geen kopers meer zullen vinden.
In Frankfurt worden uien uit Turkije verkocht voor 13 euro en uien van 80 mm+ voor 11 euro per zak van 25 kg, terwijl een handelaar uit Hamburg zegt dat uien uit Chili pas in de 14e week beschikbaar zullen zijn en dat de noteringen voor Spaanse koelhuisgoederen maandag zijn opgehaald.
Frankrijk: Goede kwaliteit maar gebrek aan grotere maten uien
Nu het uienseizoen al goed op gang is, hebben de producenten hun uien in de bewaring gelegd. Het seizoen 2021/22 wordt gekenmerkt door een goede kwaliteit, zowel voor gele als voor rode uien. Er is echter een gebrek aan grote maten voor alle uien, wat ook op de Europese markt wordt waargenomen. Aangezien de Franse productie van rode uien bijna ten einde is, zullen groothandelaren voor een deel dan ook snel overschakelen op het Egyptische product.
Het is bijna april, dus de prijzen zijn licht gestegen, want je moet nu de kosten van opslag en sorteren erbij optellen, en het verbruik is identiek aan dat van vorig jaar, dus een vrij goed en regelmatig verbruik.
Italië: Hoge prijzen voor witte uien
De uienmarkt in Italië maakt de overgang door tussen de laatste voorraden van binnenlandse producten en het begin van de invoer. Een handelaar uit Noord-Italië zegt dat er momenteel vraag is naar witte uien, maar dat er niet veel volume beschikbaar is en dat de prijzen vrij hoog liggen. Aan de andere kant van het spectrum is de rode ui een beetje tot stilstand gekomen en vertoont het normale prijzen, rond het gemiddelde voor de periode. De Italiaanse uien, zowel de gele als de witte, zijn nog steeds in voorraad, met een goede kwaliteit dankzij een optimale opslag. De eerste zendingen uien uit India zijn in Italië aangekomen, maar niet tegen lage kosten, mede als gevolg van de gestegen containervrachtkosten.
Bovendien zijn er problemen met sommige retailhandelsketens die geen hogere prijzen willen betalen aan de producenten en handelaren als gevolg van de gestegen algemene prijzen.
Spanje: Prijs 80% hoger dan deze tijd vorig jaar
De uienvoorraden zijn in Spanje veel kleiner dan vorig jaar, zodat de prijzen ongeveer 80% hoger liggen dan in dezelfde periode vorig seizoen, toen het prijsniveau te laag was. Over ongeveer 20 dagen begint de oogst van de eerste vroege rassen in Andalusië, waar het areaal sterk is teruggelopen als gevolg van de slechte resultaten van vorig seizoen en de huidige hoge kosten. De brandstof-, meststof- en energiekosten zijn zo hoog en de winstmarges voor uien zijn zo krap dat veel Spaanse telers overschakelen op andere producten met aantrekkelijkere winsten. De inzaaiperiode van de middelgrote en late rassen - die qua volume het meest representatief zijn voor Spanje - is nog steeds aan de gang en de overvloedige regenval in maart heeft het betreden van de velden bemoeilijkt. Dit en de hoge kosten leiden nu al tot een merkbare daling van het areaal met ongeveer 40%. De gevolgen op de internationale markten zullen dan ook zeer aanzienlijk zijn.
Egypte: Uienmarkt voelt gevolgen van Covid
Het voorjaarsuienseizoen in Egypte is afgelopen. Na een trage start was de situatie eind januari veel stabieler. Niet alleen stegen de vervoerprijzen, maar ook werden sommige containers naar de verkeerde bestemming verzonden, waardoor de producten bedierven zodra zij op de juiste bestemming waren aangekomen. Dit had tot gevolg dat 75 tot 85% van het product moest worden weggegooid. De vraag naar bosuien werd negatief beïnvloed door de lockdowns die werden ingesteld om het hoofd te bieden aan een nieuwe golf van het coronavirus. In het begin van het seizoen, vooral vóór de kerstperiode, was de vraag zeer gering. De prijzen waren dan ook zeer laag en teleurstellend. Na de feestdagen begonnen de hoeveelheden op de markt te dalen. De exporteurs begonnen te beseffen dat zij de huidige marktsituatie anders zullen moeten aanpakken dan gewoonlijk, als gevolg van Covid.
China: Prijsstijging export
Het verkoopseizoen van uien uit Shandong en Gansu is bijna voorbij. De prijs van gele uien die nog in opslag liggen, stijgt. Alleen in Yunnan worden momenteel verse uien geoogst en de vraag op de markt is enorm. De uienoogst in Yunnan heeft dit jaar enige vertraging opgelopen. Normaal komen de uien uit Yunnan midden maart in grote hoeveelheden op de markt, maar dit jaar duurde het tot eind maart vooraleer de uien uit Yunnan in grote hoeveelheden op de markt kwamen.
De prijs is relatief hoog omdat de weersomstandigheden niet geweldig waren, zodat het totale productievolume is gedaald. De huidige prijs van rode uien van 80 mm buiten de opslagplaats bedraagt ongeveer 2,0-2,2 yuan (€0,28-0,31) per kg, terwijl de prijs van gele uien ongeveer 2,8-3,0 yuan (€0,39-0,42) per kg bedraagt.
De prijzen van diverse groenten zijn gestegen als gevolg van de sneeuwval in Yunnan en van maatregelen ter bestrijding van een pandemie eerder in het seizoen. De prijsstijging van uien is relatief gering in vergelijking met die van sommige andere soorten groenten. Bovendien stimuleert de relatief lage prijs de marktvraag, zodat de binnenlandse productbeweging snel verloopt.
Wat de uitvoer betreft, levert de relatief hoge prijs moeilijkheden op voor uienexporteurs. De fabrieksprijs van geschilde uien bedraagt normaliter ongeveer €271-361 per ton. De huidige prijs bedraagt ongeveer €723 per ton. De hoge prijs is het gevolg van het verminderde productievolume en van maatregelen ter bestrijding van de pandemie. Veel productiegebieden worden tijdelijk gesloten en de moeilijkheden bij de oogst, de verwerking en de distributie drijven de prijs op. Bovendien stijgen de olieprijzen en dat heeft zijn weerslag op de vervoerskosten, wat op zijn beurt de prijs van bijna alle producten beïnvloedt.
Het productievolume van uien uit Yunnan is betrekkelijk klein, maar er zijn geen andere productiegebieden die de uienmarkt tegelijk bevoorraden. Daarom is de vraag op de markt groot. Yunnan exporteert hoofdzakelijk uien naar Korea, Japan en Zuidoost-Azië. De verwachting is dat de uienprijs eind maart zou dalen naarmate het aanbod toeneemt, en dus begon de markt zich voor te bereiden op de eerste exportorders, maar de prijs ging in plaats daarvan omhoog.
Noord-Amerika: Lager aanbod en grote vraag geven goede vooruitzichten voor uienseizoen
Het voorjaarsseizoen voor uien is zowel vanuit Mexico als vanuit Texas begonnen. "De kwaliteit van en de vraag naar uien zijn beide uitstekend," zegt een verlader. "Vidalia is de volgende en begint officieel op 12 april. Onze oogst daar ziet er tot nu toe goed uit en we verwachten een normaal jaar. Daarna gaan we in juni van start in Walla Walla, WA."
Naast de aanvoer van uien uit Mexico en Texas, komen ook andere gebieden met nieuwe oogst, waaronder Georgia in april, en later dit jaar Californië en Washington.
"Als gevolg van de weersproblemen in het noordwesten van de Stille Oceaan afgelopen zomer, is de totale aanvoer van uien dit jaar veel lager dan vorig jaar. We zullen volgende maand onze Noordwest-opslag afronden en tot de herfst volop nieuwe uien oogsten", aldus de verlader.
Het is dan ook geen verrassing dat de vraag naar uien dit jaar groter is dan vorig jaar. "De markt is erg sterk en ligt hoger dan vorig jaar. We kunnen dit toeschrijven aan het gebrek aan bewaaruien in het noordwesten," zegt hij, erop wijzend dat de binnenlandse opslag dit jaar op een recorddiepte staat.
Ondertussen wordt de sector geconfronteerd met een hele reeks problemen, waaronder de vrachttarieven die nog nooit zo hoog zijn geweest en de arbeidskosten. De verlader merkt echter op dat de uiensector al voor de pandemie begon te veranderen en dat deze verandering alleen maar werd versneld door de coronapandemie. "Telers planten alleen nog voor bevestigde verkopen, arbeidsuitdagingen, de algemene prijs van uien in de winkels... al deze factoren hebben de planningsprocedures en vooruitzichten voor onze telerpartners drastisch veranderd," zegt hij.
Nu er meer verse uien op de markt komen, zal de consument meer keuze hebben, en met de lente en de zomer voor de deur zullen er ook winkelpromoties zijn. "Consumenten zijn enthousiast om naar buiten te gaan en te genieten van warmere temperaturen. Grillen, picknicken, feestjes, speciale evenementen en feestdagen zijn allemaal mooie mogelijkheden voor uien en we moedigen onze klanten aan om met vertrouwen reclame te maken", aldus de verlader.
Peru: "Op dit moment zou de vracht voor uien meer kosten dan het product zelf"
De exportuiensector in Peru heeft de afgelopen jaren een constante groei doorgemaakt dankzij de belangrijkste exportmarkt, de Verenigde Staten, die in 2021 de bestemming vormden voor meer dan 60% van de Peruaanse zendingen.
Het lange seizoen in het land, dat duurt van week 27 tot 12, eindigt wanneer Noord-Amerika aan hun eigen oogst beginnen. De uitvoer van Peruaanse uien heeft echter ook aan kracht gewonnen in Europa, met Spanje op kop, en in Midden-Amerika, en blijft nieuwe markten bereiken; tot de laatste landen die uien uit Peru ontvangen, behoren Canada, Portugal, België en Haïti. Op deze laatste bestemming is de uitvoer met belangrijke volumes van start gegaan.
Momenteel vormt de stijging van de logistieke kosten echter een grote uitdaging voor de sector en vormt zij de grootste beperking om te blijven groeien, aangezien, zoals een belangrijke exporteur van deze sector in Peru erkende, "op dit ogenblik het vrachtvervoer van de uien meer zou kosten dan het product zelf".
"Voorlopig zijn de uienplantages reeds begonnen. Van wat ik zie, gaan ze in het tempo dat ze altijd hebben gehad, maar in de sector zijn we allemaal met onzekerheid begonnen, in de hoop dat tussen nu en juni de transportsituatie zich zal normaliseren."
Australië: Uienexport met 23 procent gestegen
Terwijl de meeste groenten- en fruitgewassen een klap kregen tijdens de pandemie, stegen de uienvolumes, zo blijkt uit de laatste cijfers. Voor het jaar eindigend in juni 2021 werd 271.930 ton geoogst (een stijging van 3 procent ten opzichte van het voorgaande jaar) en gewaardeerd op 203 miljoen dollar (een daling van 17 procent), waarvan 9 procent naar de verwerkende industrie ging.
Wat de export betreft, zijn de volumes weer gestegen na een aanzienlijke daling in 2020; er werd 44.885 ton geëxporteerd, met een waarde van 30,4 miljoen dollar. Hoewel de waarde ongeveer gelijk bleef, steeg het volume met 23 procent. Wat de binnenlandse consumptie betreft, kocht 75 procent van de Australische huishoudens uien, waarbij het grootste deel van de productie plaatsvond in Zuid-Australië en Tasmanië.
Ondertussen hebben Nieuw-Zeeland en het Verenigd Koninkrijk eerder deze maand een historische vrijhandelsovereenkomst ondertekend. In een bericht op sociale media zegt de hoogste uienorganisatie van het land dat het een "geweldig resultaat is voor de uientelers en -exporteurs van NZ. Deze overeenkomst zal de tarieven voor NZ-uien afschaffen en ons op gelijke voet plaatsen met andere landen die al geen tarieven kennen, zoals Nederland".
Volgende week: Wereldoverzicht Fruit Logistica