De zomer van 2022 is een zomer van zeer weinig regen en een extreem groot neerslagtekort. Er viel landelijk gemiddeld slechts 140 mm regen tegen 235 normaal. Slechts in negen jaren viel nog minder regen. Het neerslagtekort is momenteel uitzonderlijk groot, zo meldt Weer Online. Bovendien kwam het niet eerder op een weerstation in ons land tot zoveel warme zomerdagen. De records van 2003 in Arcen en 2018 in Gilze-Rijen (beiden 88 dagen) zijn daarmee overtroffen. Voorlopig lijkt de reeks warme dagen onverminderd door te gaan, zeker in het zuidoosten van het land.
Extra mogelijkheid aanvragen voorschot GLB-subsidies
Agrarische ondernemingen krijgen van 5 september tot en met 26 september een extra mogelijkheid om een voorschot op de basis- en vergroeningsbetaling uit het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) aan te vragen, zo meldt RVO. Dit heeft de minister besloten door de aanhoudende droogte in Nederland. Ook als men geen gevolgen van de droogte heeft, kan het voorschot worden aangevraagd. Wie eerder dit jaar al een voorschot heeft ontvangen, komt niet in aanmerking om nog een keer een aanvraag te doen. Voorwaarde is dat de basis- en vergroeningsbetaling is aangevraagd in de Gecombineerde opgave en het voorschot wordt vervolgens in september of oktober uitbetaald.
Gevolgen aardappeloogst
De aanhoudende droogte is, zoals bekend, slecht nieuws voor onder meer de aardappeloogst. Vrijdag kwam de vereniging van Franse aardappeltelers (UNPT) met de melding dat de Franse aardappeloogst dit jaar minstens een vijfde tot zelfs de helft kleiner zal zijn dan het vijfjarig gemiddelde. Dit schrijft Agripress. UNPT verwacht dat de schade door de droogte en de hitte oploopt tot 200 miljoen euro. UNPT wil een eerlijke prijs voor het product, een (meer) acceptabele verdeling van de winst op de kostprijs en een soepelere houding van de industrie als de gecontracteerde volumes niet gehaald worden.
Waar de Franse aardappeltelers nu al spreken van een rampzalige oogst als gevolg van de droogte, is in Vlaanderen echter een iets optimistischer geluid te horen, zo bericht Vilt. "Een heel goed aardappeljaar zal het niet worden", is te horen bij Boerenbond. "Maar het zal ook geen heel slecht jaar zijn. Veel hangt af van de streek en van het ras", zegt woordvoerder Vanessa Saenen. Uit recente proefrooiingen van het Proefcentrum Aardappelteelt (PCA) blijkt wel dat de groei van de aardappelen intussen verhinderd is.
Deskundigen waarschuwen dat de kosten van friet door de verwachte schaarste zullen verdubbelen en dat de prijs niet zal dalen tot ten minste 2024. Twee deskundigen hebben hun mening gegeven over de aanhoudende 'aardappelcrisis' en waarschuwen dat deze nog lang niet voorbij is, zo meldt Reuters. Volgens frietdeskundigen zullen de groothandelsprijzen als gevolg daarvan stijgen, kosten die zullen worden doorberekend aan de klanten in restaurants, afhaalrestaurants en supermarkten. In combinatie met de stijgende olie- en energieprijzen zou een portie frites wel eens twee keer zo duur kunnen worden, aldus een expert.
Ander waterpeilbeheer nodig in Vlaamse strijd tegen droogte
Het besluit van de droogtecommissie in Vlaanderen om pas begin september mogelijk nieuwe maatregelen tegen de droogte in te voeren, leidde tot de nodige reacties. Volgens Boerenbond is het aan de experts om te beslissen welke maatregelen er genomen worden en gebruiken veel mensen hun gezond verstand. De sector vraagt wel dat het nodige water ter beschikking blijft voor de telers en voor de voedselproductie in het algemeen. "Boeren werken met levende gewassen, slechts een korte tijd te weinig water kan een hele oogst doen mislukken", zegt Boerenbondwoordvoerster Vanessa Saenen tegen Vilt.
Volgens het Natuurpunt is een ander waterpeilbeheer nodig in de Vlaamse strijd tegen droogte. "Er is een winter- en een zomerpeil. Dit waterpeil wordt meestal kunstmatig geregeld door de waterbeheerders. Het winterpeil wordt laag gehouden waardoor het overtollige water wordt afgevoerd. In de zomer stijgt het peil dan weer om het proces van verdroging te remmen. Een snellere omschakeling van winter- naar zomerpeil zou heel wat water besparen en Vlaanderen beter wapenen tegen een droog voorjaar", aldus een persbericht van Natuurpunt.
Naar aanleiding van de droogte deze zomer, zijn er naast de gebruikelijke luchtfoto's en intekening van de percelen, ook satellietbeelden opgeladen op het Geoloket Landbouw van het Vlaams Departement Landbouw en Visserij. Het departement stelt de satellietbeelden van eind juli ter beschikking aan gebruikers van het Geoloket Landbouw, zo melden zij. Deze satellietbeelden kunnen gebruikt worden om bij voorbeeld op een objectieve manier na te gaan of het gewas op het perceel een groeiachterstand heeft ten opzichte van percelen in de buurt, maar ook of het gewas dor stond terwijl het eigenlijk nog volop in zijn groeifase had moeten zijn. Het departement vraagt tevens om de verzamelaanvraag aan te passen wanneer het teeltplan zou wijzigen omwille van de droogte.
Retail steunt telers
Lidl heeft aangekondigd dat het zijn leveranciers van groenten en fruit in Groot-Brittannië gaat helpen door het toenemende aantal producten te verkopen dat is getroffen door het heetste en droogste weer van de afgelopen halve eeuw.
De supermarktketen communiceert door middel van een persbericht dat het al zijn Britse leveranciers van groenten en fruit heeft aangeschreven om ondersteuning te bieden en te zoeken naar manieren om ervoor te zorgen dat Britse gewassen van hoge kwaliteit niet verloren gaan. De supermarkt zal nauw samenwerken met zijn leveranciers om de belangrijkste uitdagingen op het gebied van de teelt te identificeren en, waar mogelijk, werken om de door droogte en hitte aangetaste producten binnen de bestaande lijnen een plaats te geven.
"Door deze flexibele aanpak helpt Lidl te voorkomen dat producten van perfecte kwaliteit worden verspild als gevolg van afwijkingen in specificaties, bijvoorbeeld een andere maat dan wat de consument gewend is", aldus Ryan McDonnell, CEO van Lidl Groot-Brittannië. "Telers in het hele land staan dit jaar voor een enorme uitdaging vanwege de extreme weersomstandigheden tijdens de zomermaanden. Het is nu, meer dan ooit, essentieel dat wij en de rest van de sector onze telers steunen", benadrukt hij.
Ook het Britse Waitrose steunt de door droogte getroffen telers door zich ertoe te verbinden de komende maanden alle soorten en maten groenten en fruit in te slaan, zo meldt Retail Bulletin. De supermarkt versoepelt de richtlijnen voor de grootte en vorm van nieuwe seizoensaardappelen, wortelen, aardbeien, appelen, peren en paprika's als onderdeel van een vernieuwd assortiment van haar 'A Little Less Than Perfect' assortiment.