Vanwege Brexit heeft het Kwaliteits-Controle-Bureau extra mensen nodig. Gekwalificeerde mensen ook. Dat is niet eenvoudig. Helemaal lastig is dat de invoering van Brexit-eisen nogal eens uitgesteld is. Met als resultaat dat een deel van de aangetrokken mensen ook weer verdwenen is, zo blijkt uit het jaarverslag dat het KCB over 2022 heeft gepubliceerd. Vanwege Brexit werd in 2021 35% meer personeel aangetrokken.
In totaal telt het KCB 247 medewerkers. In 2021 waren dat er 256. 55 mensen vertrokken en er kwamen 47 nieuwe mensen bij. 72 mensen zitten in de flexibele schil. Over 2022 werd een positief financieel resultaat behaald, voor belastingen, van 3,48 miljoen euro. Dat was 1,2 miljoen in 2021.
Ten opzichte van de begroting wijken de baten af aangezien in de begroting rekening was gehouden met de invoering per 1 januari 2022 van controles op laag risicoproducten naar het VK als gevolg van de Brexit. Dit is vooral zichtbaar bij de duidelijke per saldo lagere baten ten opzichte van de begroting voor fyto-inspectie export sierteelt en fyto-inspecties export groenten en fruit. Er was in de begroting rekening gehouden met een sterke stijging van deze inspecties in het kader van de Brexit.
Omdat de Brexit pas vanaf 2024 gaat plaatsvinden, heeft het KCB ter voorbereiding van het ministerie van LNV nog een subsidie ontvangen om de lasten te dekken van inspecteurs die opgeleid werden en al opgeleid waren voor de extra werkzaamheden voortkomende uit de Brexit. Daarnaast dient de subsidie ook voor het werven van additionele inspecteurs en bijbehorende ondersteunende medewerkers. Deze inspecteurs konden gedurende 2022 echter niet volledig declarabel ingezet worden waardoor deze lasten gedekt
moesten worden door de subsidie.
Brexitstrubbelingen
In het jaarverslag schrijft men dat 2022 het 5e jaar op rij was dat Brexit 'substantiële gevolgen' heeft voor de werkzaamheden en organisatie. In februari 2022 is gestart met de vanuit de EU verplichte kwaliteitscontroles voor groenten en fruit die naar het Verenigd Koninkrijk (VK) worden geëxporteerd.
Daarnaast had het KCB een rol in het realiseren van het NVWA-erkenning bedrijfscontrolesysteem voor de export van laag-risicoproducten (snijbloemen, groenten en fruit) naar het VK. Het VK heeft de fytosanitaire certificaat- en inspectieverplichting voor laag risicoproducten echter wederom uitgesteld. Een nieuwe datum volgt naar alle verwachting eind 2023.
De impact van het uitstel is groot voor het KCB. "We hebben veel energie hebben gestoken in het werven en opleiden van zeer gemotiveerde nieuwe collega’s, maar vanwege dit uitstel ook weer afscheid van een deel van hen hebben moeten nemen", zo valt in het jaarverslag te lezen.
Kwaliteitscontroles groenten en fruit VK
Op 1 februari 2022 is het KCB gestart met de, voor derde landen gebruikelijke, kwaliteitscontroles bij de export van groenten en fruit naar het VK. Dat betekende dat bedrijven van tevoren een inspectieaanvraag via e-CertNL moesten doen, KCB-controles ingepland moesten worden en zendingen klaar moesten staan voor
fysieke controle door het KCB.
De introductie in februari 2022 is goed verlopen, zo staat in het jaarverslag. Achteraf zegt men 'de juiste maand' te hebben gekozen om met deze controles te starten, omdat het toen relatief rustig was bij de export van groenten en fruit en er voldoende gelegenheid was de implementatie goed te doen. Er was voor gekozen om de invoering fasegewijs te laten verlopen; eerst de bedrijven de gelegenheid geven te leren werken met e-CertNL en het doen van inspectieaanvragen via dit systeem, om vervolgens in een latere fase de daadwerkelijke kwaliteitscontroles doen.
Vooraf was lastig te voorspellen wat de impact van deze controles zou zijn voor het KCB en het bedrijfsleven. Het KCB zegt achteraf dat zij net als de bedrijven 'de impact van de invoering van de kwaliteitscontroles hebben weten te minimaliseren door een fasegewijze invoering en een goede afstemming.'
In juni 2022 bleek een aantal bedrijven niet consequent de inspectieaanvragen te doen. Deze bedrijven zijn op de verplichting
geattendeerd waarna ook hier de aanvragen goed verliepen, zo staat in het jaarverslag.
NVWA-erkenning
In 2022 is de NVWA-erkenning ook opengesteld voor export van snijbloemen, groenten en fruit naar het VK. Vanwege het uitstel van de fytosanitaire certificaatplicht voor deze producten door het VK,
hebben exporteurs hier echter nog geen gebruik van hoeven maken. Het is aan de exporteur om een keuze te maken op welke wijze de fytosanitaire exportinspecties uitgevoerd gaan worden zodra ook voor
zendingen met snijbloemen, groenten en/of fruit fytosanitaire certificaten vereist zijn. Hierbij is gebruik van voorraadinspecties een mogelijkheid, maar ook deelname aan de NVWA-erkenning Bedrijfscontrolesysteem of via de normale zendingsinspecties.