De aanhoudende droogte voor het derde jaar op rij zorgt opnieuw voor grote impact op de teeltsector. Dat is de verwachting van sectorspecialisten van de Rabobank in hun sectorupdate akkerbouw. Het reeds droge voorjaar bracht al een moeilijke start van het seizoen, de langetermijnweersverwachting gaat uit van wederom geringe neerslag. Klimaatadaptatie wordt daardoor een steeds belangrijker onderdeel voor de bedrijfsvoering van de akkerbouwer.
Alhoewel er regionale verschillen zijn, was het neerslagtekort tot begin juni 2020 circa 150-180 mm. Noord-Frankrijk, België en Noord-Duitsland kampen met dezelfde omstandigheden. Gea Bakker, sectorspecialist akkerbouw van de Rabobank, geeft aan dat er verscheidene methoden zijn die de impact positief beïnvloeden: “Je kunt op deze ontwikkelingen anticiperen door maatregelen voor korte en lange termijn te treffen. Verbetering van droogtebestendigheid kan onder andere behaald worden door te investeren in een gezonde bodem met voldoende bodemleven, het verhogen van organische stoffen in de bodem, bodemverdichting te reduceren en door strokenteelt toe te passen.”
Aanpassing bodemgebruik
Investeren in een gezonde bodem met voldoende bodemleven vergroot de bodemvruchtbaarheid. Het verhoogt de weerbaarheid van planten waardoor deze beter bestand zijn tegen hittestress. Daarnaast kunnen akkerbouwers zorgen voor een lagere ziektedruk door toepassing van een ruimer bouwplan, waardoor minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn. Nog een haalbare optie in deze thematiek is het verhogen van organische stof in de bodem. Uit onderzoek van de bodemacademie blijkt dat bij een stijging van 1% organische stof meer water wordt vastgehouden in de bouwvoor; bij zand 7 mm en bij klei 9 mm. Dit kan een beregening twee tot drie weken uitstellen.
Gebruik akkers
Uit onderzoek van de WUR blijkt dat 45% van de Nederlandse landbouwbodems over verdicht zijn, wat een negatief effect heeft op het waterbergende vermogen. Het verlagen van de bodemdruk door machines tijdens veldwerkzaamheden kan verdichting voorkomen, bijvoorbeeld door een lage bandendruk te hanteren en lichtere machines in te zetten, en vaste rijpaden te gebruiken.
Een andere optie is de keus in het bouwplan voor gewassen die beter bestand zijn tegen droogte of zilt water. Regio’s met beperkte aanwezigheid van zoet water vragen andere keuzes in het bouwplan. Zilte aardappelen op zilte gronden, sorghum op arme en droge gronden en robuustere gewassen die beter bestand zijn tegen hittestress. Grotere diversiteit door inzet van strokenteelt in het perceel kan zorgen voor een betere samenhang van het ecosysteem en maakt het gewas minder gevoelig voor ziekten.
Naast droogte ook meer neerslag
“Onder extremere weersomstandigheden wordt niet alleen droogte verstaan,” duidt Gea Bakker, waarbij ze refereert aan het feit dat de jaarlijkse neerslag in Nederland in totaliteit toeneemt. De afgelopen 100 jaar steeg de gemiddelde neerslagsom 100 mm/jaar. Naast de totale hoeveelheid neerslag is ook de intensiteit van buien toegenomen. “Omstandigheden die ook veel vragen van de bodem. Aan de ene kant moet er voldoende buffercapaciteit zijn om de neerslag op te nemen, aan de andere kant is het van belang overschotten gecontroleerd af te voeren om erosie te voorkomen.”
Bron: Rabobank