De uienteelt staat voor grote uitdagingen. Door het wegvallen van goede chemische middelen moet de sector op zoek naar alternatieven. "Er wordt hard gewerkt aan duurzame oplossingen, maar alternatieven zijn er niet van vandaag op morgen", zegt Gerbert Barneveld, technisch manager bij Holland Fyto in het Uien magazine van de Groot en Slot. "De toelating van groene middelen (biocontrol) gaat tergend langzaam en wordt door regelgeving onnodig complex gemaakt."
Volgens Barneveld staat de uiensector nog maar aan het begin van het wegvallen van chemische producten. Als voorbeeld noemt hij mancozeb, een zeer belangrijke stof voor de beheersing van onder andere meeldauw in uien. "De uienteelt wordt hard getroffen door het wegvallen van mancozeb-bevattende middelen", zegt hij. "Met de middelen die overblijven is het spuitschema in zaaiuien momenteel nog redelijk dicht te timmeren. Voor eerste- en tweedejaarsplantuien en zilveruien wordt dat lastiger. In die gewassen is het microklimaat veel gunstiger voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld meeldauw."
Alternatieven
"In de strijd tegen meeldauw zijn er mogelijk wel alternatieven", zegt Barneveld. Als voorbeeld noemt hij de inzet van goed geformuleerde meststoffen en gebruik van biostimulanten/plantenextracten en biocontrol. Daarnaast loont het om extra aandacht te geven aan de kwaliteit van het spuitwater en de inzet van hulpstoffen. "Het toevoegen van goede hulpstoffen aan de tankmix kan de hechtende en uitvloeiende eigenschappen van iedere druppel verbeteren, waardoor de bladbedekking beter wordt. Ook de waterkwaliteit is van belang. We weten dat de pH en hardheid van water invloed heeft op de effectiviteit van diverse middelen."
Ondergronds is fusarium en pinkroot een probleem. Holland Fyto heeft op een proefveld van De Groot en Slot onderzoek gedaan naar producten die onder andere Trichoderma-soorten, Bacillus of plantextracten bevatten. Alles om de plant weerbaarder te maken tegen fusarium. "Deze producten lijken interessant omdat zij micro-organismen bevatten die meegroeien op de beworteling van de plant. Daardoor krijgen ziekteverwekkers geen ruimte om de wortel te infecteren."
Eigen screenings
Volgens Barneveld komen momenteel zoveel groene producten op de markt, dat de teler door de bomen het bos niet meer ziet. Holland Fyto doet eigen screenings om die producten eruit te halen waar de praktijk iets mee kan. "We doen gedegen onderzoek, zodat we eventuele strategieën met diverse producten goed kunnen onderbouwen. Behalve het onderzoek naar producten met Trichoderma worden ook bodemverbeteraars op basis van bijvoorbeeld aloë vera, humuszuren of zeewierextract onderzocht. In deze proeven worden de extremen opgezocht", vertelt Barneveld. "We zoeken naar middelen/strategieën die potentie lijken te hebben. We zijn net als in de praktijk zeer afhankelijk van het weer. Heb je een nat of droog voorjaar, is het koud of warm? Dat maakt een enorm verschil als het gaat om succesvolle inzet van biocontrol."
"Inzet van chemie levert normaliter een rendement van meer dan 90 procent op, onafhankelijk van de weersomstandigheden. Van de groene producten mag je maximaal 50 tot 60 procent rendement verwachten, afhankelijk van de weersomstandigheden", aldus Barneveld. "Het beste is vaak om combinatiestrategieën toe te passen. Chemie in combinatie met of afgewisseld door groene middelen biedt nu nog soelaas. Maar als specifieke chemie er niet meer is, wordt het wel heel spannend of zelfs onmogelijk."
Toelatingsbeleid
Hoewel er veel middelen zijn die mogelijk een belangrijke bijdrage aan een duurzame uienteelt kunnen leveren, is het toelatingsbeleid voor deze alternatieven lastig en taai, weet de technisch manager. "De (Europese) politiek hamert op vergroening, maar biedt daarvoor zelf volstrekt onvoldoende handvatten. Regelgevende instanties zoals EFSA en Ctgb hanteren het voorzorgsprincipe. Als een stof mogelijk schadelijk is voor de gezondheid kan die nooit geregistreerd worden als een gewasbeschermingsmiddel. Men kijkt daarbij totaal niet naar dosering of gebruiksadvies."
Barneveld waarschuwt dat uientelend Nederland het wegvallen van chemische middelen niet moet onderschatten. "Er is nog steeds een categorie telers die verwacht dat er wel een hapklare oplossing is voor hun problemen. Dat is niet het geval. Die tijd is écht voorbij."
Voor meer informatie:
Holland Fyto
+31 527 63 15 00
info@hollandfyto.nl
www.hollandfyto.nl
Bron: Uien magazine van De Groot en Slot
