Tijdens haar laatste vergadering in de eerste helft van november heeft de NEPG de inschatting gemaakt dat de oogst van de consumptieaardappelen binnen de EU-4 met 6% is gedaald ten opzichte van vorig seizoen, zo melden zij.
Grote verschillen
De regen in september heeft in een aantal regio’s nog gezorgd voor een behoorlijke nagroei. Gemiddeld ligt de oogst daarmee wat hoger dan in eerste instantie was ingeschat. In 2022 zijn de verschillen in opbrengst tussen landen, regio’s en bedrijven groter dan ooit tevoren. Plaatselijke verschillen in weersomstandigheden (hitte, droogte en neerslag) en verschillen in mogelijkheden om te beregenen leidden tot opbrengsten variërend van minder dan 35 ton/ha tot meer dan 65 ton/ha. In het noorden van Nederland zijn de opbrengsten erg goed. In gebieden in het noorden en westen van Duitsland vallen de hectareopbrengsten mee en komen op een gemiddeld niveau, terwijl in België en Frankrijk de resultaten teleurstellend zijn. In die laatste twee landen zijn er telers die niet aan de contractverplichtingen kunnen voldoen. Wanneer over enkele weken de eerste voorraadmetingen zijn gehouden, kan de gemiddelde oogstraming over de NEPG wat nauwkeuriger worden aangegeven.
Hoge kosten
In combinatie met hoge graanprijzen zorgen de torenhoge productiekosten ervoor, dat een groot deel van de telers kiest voor meer graan. Dit zal zijn effect hebben op het aardappelareaal. Geen enkele teler ontkomt aan hogere productiekosten. Gemiddeld zijn in het laatste jaar in de NEPG de kosten voor elektriciteit gestegen met 280% (variërend van +50% tot +500%). In diezelfde periode steeg ook de dieselprijs gemiddeld 55% (variërend van +34% tot +95%). Dit zijn slechts twee voorbeelden van kostenstijgingen, maar tegelijkertijd stijgen ook de kosten voor kunstmest, materialen en arbeid.
Opbrengsten tonen neerwaartse trend
Tegenover de hogere kosten staat een dalende trend wat betreft opbrengsten per hectare als gevolg van klimaatverandering, bodemmoeheid etc. Daardoor snijdt het mes aan twee kanten: de kosten per ton stijgen hierdoor nog sterker. Verwerkers zullen bij het aanbieden van contracten wat betreft contractprijzen en -voorwaarden rekening moeten houden met deze ontwikkelingen als ze volgend seizoen niet het risico willen lopen op een tekort aan aardappelen.
Om te komen tot een reële (contract)prijs kan deze natuurlijk worden gekoppeld aan een prijsindex, waarin indexen van verschillende kosten zijn opgenomen (energie, meststoffen, machines, materialen, arbeid etc.). Een andere manier kan zijn door simpelweg de kostprijs van de teler als uitgangspunt te nemen als hulpmiddel om te komen tot een acceptabele opbrengstprijs. Uiteindelijk besluit een teler toch om een gewas te telen om winst te realiseren?
Voor meer informatie:
NEPG
P/a Wisselweg 33
1314 CB Almere
T: +31 36 760 7100