Hoewel de uienoogst op de meeste plekken soepel verliep, komen nu met regelmaat problemen in bewaarplaatsen aan het licht. Vooral in het Zuiden is het raak, zien de uienexperts van Syngenta. Ook werpen zij een blik vooruit op het volgende seizoen.
“De oogst ging eigenlijk best wel mooi”, begint Kees Jacobs zijn verhaal. “De uien kwamen onder goede omstandigheden binnen. En dan denk je als teler al gauw ‘niets aan de hand, er ligt mooi spul in de schuur’. Maar schijn bedriegt. Er zijn meer probleempartijen dan menigeen denkt. We horen dat ook van de handel. En de problemen zitten niet alleen in de partijen die pas na de neerslag van september zijn binnen gereden.”
In veel gevallen hebben de bewaarproblemen te maken met inwendig schot. Jacobs: “Er is dan vaak een relatie met een minder geslaagde MH-bespuiting. Dit speelt vooral in het zuiden waar de warmte en de droogte harder hebben toegeslagen dan in de noordelijke helft van het land. Daardoor was de opname van de MH vaak niet optimaal. Maar we zien ook best veel fusarium en dat speelt in vrijwel alle teeltgebieden. De bewaarbaarheid van de uien is over een breed front minder dan andere jaren.”
Partijen geruimd
Een belangrijke factor dit najaar is de hoge temperatuur die stand hield tot medio november. “Dat maakte het koelen lastig waardoor de uien lang actief bleven”, weet Jacobs’ collega Michiel van Mol. ”In sommige rassen zit zoveel activiteit dat je nu al de kont ziet zakken, zoals wij dat noemen. In andere jaren gebeurt dat pas in mei.” Inmiddels zijn al de nodige partijen voortijdig geruimd, weten de uienexperts. “Als je geluk had konden ze nog voor 15 of 20 cent naar Polen voor de snijderij. Maar er zijn ook al partijen de vergister ingegaan.”
Euro’s rotten niet, uien wel
Jacobs en Van Mol adviseren telers om bij de geringste twijfel een grote steekproef uit de bewaring te trekken en te beoordelen. “Haal op meerdere plekken uien uit de cel en ook van diepere lagen. Snij ze doormidden op een plek met goed licht. Als je bij 1 op de 50 uien rot of een ander aandoening ziet, heb je al een probleem.” Een voorbeeld van zo’n andere aandoening is inwendig schot. “Dat zie je vaak al doordat de huid van zo’n ui barst”, weet Jacobs. “Door de inwendige kieming komt er spanning op de huid.” Wat volgens de uienexperts ook goed werkt is om een derde persoon bij de uien te halen. “Die kijkt met een objectievere blik.”
De adviseurs denken dat het voor veel telers een verstandige keuze zou zijn om de uien voor de jaarwisseling te verkopen. “Je kunt nu een mooie prijs maken. En de euro’s in je portemonnee rotten niet, maar je uien misschien wel. Bij verkoop heb je geen bewaarrisico meer.”
Belangrijke beslissingen
Naast eventuele bewaarproblemen vragen ook teeltbeslissingen voor volgend jaar nu de aandacht. “Eigenlijk neem je in de winter de belangrijkste beslissingen”, stelt Jacobs. “Dit is de tijd om een goed doortimmerd plan te maken. Tijdens de teelt kun je dan nog bijstellen.” Een goed plan begint volgens Jacobs met de perceelkeuze. “Uien is een dure teelt, dus zet ze op een plek met weinig teeltrisico’s. Laat kapot gereden percelen links liggen en zorg dat de najaarsgrondbewerking onder goede omstandigheden gebeurt. Vergeet ook niet dat verdichte grond een grotere kans op fusarium geeft. De schimmel slaat sneller toe bij zuurstofgebrek.” Om de kans op schade door bodemgebonden problemen te minimaliseren is een rotatie krapper dan 1 op 6 af te raden, volgens de uienexperts.
Ook zaken als grondbemonstering en het bemestingsplan regel je volgens Van Mol nooit te vroeg. “Als je tijdig weet welke meststoffen je nodig hebt, kun je bestellen op een geschikt moment. En als je geprimed zaad wilt gebruiken, moet je dat ook op tijd bestellen.” Die laatste teeltmaatregel past volgens Jacobs in een trend. “We moeten in de akkerbouw op zoek naar robuustere teeltsystemen. Geprimed zaad past daarbij. Ik ken een teler die per definitie beregent na de zaai van geprimed zaad. Hij ziet dat als een investering in een gegarandeerde opkomst. En rassenkeuze wordt volgens mij nog belangrijker. Denk bijvoorbeeld aan droogte resistentie. Maar ook een gezonde, niet te krappe rotatie is een belangrijke pijler van een robuust teeltsysteem.”
Voor meer informatie:
Syngenta
Kees Jacobs
T +31 657 312 075
kees.jacobs@syngenta.com
Michiel van Mol
T +31 657 570 352
michiel.van_mol@syngenta.com