Het verleden ontcijferen om toekomstbestendige gewassen te ontwikkelen. Dat is in het kort wat het onderzoeksproject Ancient Environmental Genomics Initiatieve for Sustainability (AEGIS) inhoudt. Wageningen University & Research is een van de deelnemers aan dit internationale project dat een onderzoekssubsidie van 78 miljoen euro ontvangt.
Hoe hebben ecosystemen en gewassen zich in het verleden aangepast aan klimaatveranderingen? De wetenschappers van AEGIS hopen het antwoord op die vraag te vinden. Die historische kennis kan namelijk worden gebruikt om de huidige landbouwmethoden te verbeteren en weerbaardere gewassen te ontwikkelen.
Een belangrijk onderdeel van AEGIS is de oprichting van een wereldwijd centrum voor omgevingsgenoom-onderzoek aan de Universiteit van Kopenhagen. Wetenschappers gaan er oud eDNA uit sedimentkernen analyseren. Dat leidt tot meer kennis over de agrarische geschiedenis en de reacties van ecosystemen op veranderende klimaatomstandigheden over een periode van duizenden jaren.
Plantenonderzoek in Wageningen
"In Wageningen gaan we binnen dit project DNA-informatie analyseren met nieuwe bioinformatica-tools. Zo willen we achterhalen welke moleculen planten en microben vroeger aanmaakten en wat hun functies waren", legt Marnix Medema uit. Hij is als hoogleraar Bioinformatica verbonden aan Wageningen University & Research. "In het DNA van 'voorouders' van belangrijke gewassen en in het DNA van de microben die met deze planten samenleefden verwachten we genen te vinden die hielpen om planten te beschermen tegen ziekteverwekkers en een veranderend klimaat."
Veel van deze oude genen zijn waarschijnlijk niet meer aanwezig of actief in moderne gewassen, maar ze zouden zeer waardevol kunnen zijn om de weerbaarheid van planten te verbeteren. "Door sommige verloren eigenschappen terug te brengen in hedendaagse gewassen, kunnen we hopelijk planten minder vatbaar maken voor ziekten en beter bestand tegen gevolgen van klimaatverandering, zoals hitte en droogte", aldus Medema.
Andere onderzoekers binnen het project gaan zich onder andere bezighouden met het modelleren van vroegere ecosystemen. "Het doel is om te ontdekken welke combinaties van plantensoorten en micro-organismen in het verleden de meest duurzame ecosystemen vormden. Die kennis kan ons helpen om klimaatbestendige voedselsystemen te creƫren, en zowel de gewassen als de omgeving waarin ze groeien te verbeteren," legt Professor Eske Willerslev van de Universiteit van Kopenhagen uit.
De grant van 78 miljoen euro voor AEGIS is toegekend door de Novo Nordisk Foundation en de Wellcome Trust.
Bron: Wageningen UR