Czesław Adam Siekierski, uit Polen, sprak namens de Landbouwcommissie van het EP: "Het Russisch verbod heeft er toe geleid dat de belangrijkste markt verloren ging. De verlenging van de Russische boycot tot 2018 heeft enorme gevolgen voor deze bedrijfstak met grote verliezen voor landbouwbedrijven in de EU. Het zijn bedrijven zonder link met het conflict in Oekraïne." Ondertussen blijft de instabiliteit voortduren in de markt. Hij riep de Commissie op om voor ogen te houden dat het niet eenvoudig is om nieuwe markten te vinden voor de land- en tuinbouwproducten. "Het is noodzakelijk dat we gemeenschappelijke oplossingen vinden voor handelsbarrières zolang de boycot van kracht is."
Eurocommissaris Hogan wees in zijn reactie op de steunmaatregelen die ingesteld zijn. Hij hield het parlement voor dat er 419 miljoen euro aan steun aan de sector is uitgegeven en dat 1,7 miljoen ton fruit uit de markt is genomen. "Die regels zijn nog altijd van toepassing," aldus Hogan. Daarnaast wees hij op de inspanningen die gedaan zijn om nieuwe markten te openen, waarbij China, Vietnam, VS en Canada specifiek genoemd werden. "Het is jammer dat de VS de belofte niet is nagekomen om de markt te openen voor hardfruit uit Polen en België. Het gaat langzamer dan gedacht."
De Belgische fruittelers voerden actie met spandoeken waarmee ze de politici oproepen om de Russische markt weer open te krijgen.
Prijsvorming Nederlandse tomaten
Daarnaast wees hij op de hogere exportcijfers van de EU in vergelijking met de jaren voor de boycot. "Dat is natuurlijk geen troost voor de telers die veel verliezen lijden. De tijdelijke bijzondere maatregelen hebben we per 1 juli 2017 verlengd met een jaar en voor bepaalde fruitsoorten hebben we extra steun gegeven." Daarmee verwees Hogan naar de grotere volumes perziken die door Frankrijk, Italië en Griekenland uit de markt genomen werden.
In het debat schermden de parlementsleden vooral met de cijfers over de gevolgen van de boycot voor de verschillende sectoren. Bas Belder: "De prijsvorming van de tomaten in Nederland is nog altijd slecht, juist in de zomermaanden als de export naar Rusland groot was." Collega's uit Zuid-Europa wezen op de gevolgen voor de perzikenteelt.
Faillissement, armoede en zelfmoord
Tussen augustus en juni mogen er 52.500 perziken uit de markt genomen worden in Spanje, Italië en Portugal, maar wat moet er gebeuren met de overige 70 miljoen perziken die naar Rusland zouden gaan? "Elk jaar verlengt de Commissie de tijdelijke steunmaatregel, maar het is telkens afwachten of de quota en hoeveelheden daar onder vallen. Dat leidt tot onzekerheid bij de telers." Die klacht wordt door verschillende parlementariërs verwoord.
"Er is altijd gezegd dat het een tijdelijke situatie is," aldus Hilde Vautmans, "maar het is nu al de vierde oogst die niet geëxporteerd kan worden. Het vierde jaar, dat is niet tijdelijk, dat is structureel. Het is tijd om het geweer van schouder te veranderen." Zij wijst er op dat er structurele oplossingen moeten komen. "Het water staat de telers aan de lippen, er gebeuren drama's." Tijdens werkbezoeken ziet ze dat bedrijven failliet dreigen te gaan, dat telers in armoede leven en het zelfs leidt tot zelfmoorden. "60% van de Conference peren ging rechtstreeks naar Rusland, dat vangen we niet op met een paar kleine nieuwe markten."
Nieuwe markten, Rusland terug
Bas Belder pleit voor meer inspanning om de Russische markt te heropenen. Andere parlementariërs willen meer inspanningen om nieuwe markten te openen en er wordt in de meeste betogen om meer geld gevraagd. Een enkele parlementariër gaat een stapje verder: "Europa moet ophouden met de sancties tegen Rusland, want daar is geen enkele reden toe."
De teneur is in de betogen van de parlementsleden hetzelfde: de fruitsector in Europa ondervindt grote gevolgen van de Russische boycot en incasseert grote verliezen. Daarnaast wordt er gewezen op de Russische inspanning om zelfvoorzienend te worden en de import uit derde landen. "Het Kremlin heeft geen haast om de boycot op te heffen," aldus een parlementariër. Daarom klinkt een luide roep om structurele oplossingen voor de fruitteelt in Europa.
Hogan reageerde: "Ik zie geen enkele politieke reden dat het beleid in de EU zal veranderen. We moeten realistisch zijn, op korte termijn zie ik niet veel verschuiven." in zijn antwoord aan het parlement wees hij nogmaals op de tijdelijke maatregelen die verlengd zijn en de 1,5 miljard euro die in een noodfonds gestort zijn in aanvulling op de andere maatregelen. "Het is niet eenvoudig om andere markten te vinden, maar ik wil niet dat u de indruk heeft dat ik niets gedaan heb hieraan." De Eurocommissaris reisde de afgelopen jaren heel wat landen af om de Europese producten te promoten en markttoegang te realiseren. "Oplossingen zullen niet gemakkelijk zijn."