"Nederland is nummer 1 als het gaat om de export van uien. Hazera speelt daarin een belangrijke rol. Wereldwijd nemen we nu de derde plaats in. Onze uien zijn top van kwaliteit, de opbrengt is buitengewoon goed en de telers zijn ronduit enthousiast. Maar het kwam niet uit de lucht vallen. We hebben er keihard voor gewerkt."
Wim van der Heijden, Global Product Manager bij Hazera voor uien, is niet meer te stuiten als hij eenmaal over zijn werk begint te praten. "We groeien jaarlijks met meer dan tien procent. Dat zegt wel wat. Ook voor de biologische markt ontwikkelen we nieuwe rassen en de resultaten in die tak zijn eveneens zeer bemoedigend."
Wie uien koopt in de winkel, staat meestal niet stil bij hoe zo'n product tot stand komt. De klant vindt het logisch dat die goudgele of rode bollen er goed uitzien, lang houdbaar blijven en – belangrijk – lekker smaken. Maar van zaadje tot fijngesnipperd in de braadpan is een lange weg en daar komt veel moderne technologie bij kijken. Elk nieuw ras vraagt een ontwikkeltijd van pakweg twintig jaar, aldus Wim van der Heijden. Dus het is van levensbelang voor Hazera dat het product waaraan al die jaren intensief is gewerkt ook daadwerkelijk zal gaan verkopen…
Maximale opbrengst
Spil bij de ontwikkeling van goede uienrassen zijn de veredelaars. Wim van der Heijden is ook uit dat hout gesneden, dus hij weet waarover hij praat. "De veredelaars zoeken in de proefvelden naar de beste eigenschappen, zoals maximale opbrengst en hoge kwaliteit. Deze bollen worden dan geselecteerd om nieuwe rassen van te maken. Maar dan ben je er nog niet. Het goed kunnen oogsten en vervoeren van de bollen is ook van wezenlijk belang. Bovendien moeten de uien weerbaar zijn als het productieveld te maken krijgt met warmte, kou, nattigheid, droogte en ziekte. Kortom: de telers willen gezonde, snel groeiende uien, met een hoge opbrengst. Dat vergt vele jaren onderzoekswerk." Tot slot, zo vult hij aan, komt de houdbaarheid om de hoek kijken. Want veel uien gaan lang in de opslag of reizen een groot deel van de wereld over voordat ze gekocht worden door de consument. Tijdens het vervoer moeten de uien ook laten zien dat ze tegen een stootje kunnen. "Want de klant in de winkel wil geen gekneusd of afgebladderd product. Het moet allemaal kloppen."
Wereldmarkt
"Het was een lange weg om deze positie op de wereldmarkt te bereiken. Maar het is gelukt", aldus Van der Heijden, die graag een inkijkje geeft in hoe dat zo is gekomen.
"In de jaren negentig hadden we nog kwaliteit van de bol op nummer 1 staan. Je denkt: dat is logisch en dat is het ook. Maar telers vinden opbrengst eigenlijk belangrijker, want zij worden betaald per kilo. De kwaliteit is daarmee niet ondergeschikt, maar impliciet. Dus toen hebben we hard ingezet op dezelfde hoge kwaliteit, maar met een veel betere opbrengst. En dat is gelukt. Voeg daarbij dat ons team van productmanagers regelmatig zijn oor te luisteren legt bij de boer. Wij ontwikkelen door op basis van de feedback die we uit het veld krijgen."
Pakstations
"Daarnaast overleggen we ook met de zogeheten pakstations, die de uien in bulk kopen. Wat gebeurt er allemaal als de uien machinaal gewogen, verpakt en vervoerd worden? Welke specifieke wensen hebben deze bedrijven?"
Volgens Wim van der Heijden zijn de pakstations inmiddels overtuigd van de kwaliteit van de Hazera-rassen. "Deze bedrijven kopen de uien in van de telers. Voor hen geldt: hoe minder verlies bij het verpakken en vervoeren, hoe hoger de winst. Uien die te zacht zijn, te vochtig of snel hun beschermende mantel kwijtraken, willen ze niet. Er mag ook geen schade ontstaan tijdens de lange reis naar Azië, Afrika of de Amerika's. Als ze vervolgens lelijk worden of beginnen te schimmelen voelen ze dat direct in hun portemonnee. Gelukkig scoren onze uien inmiddels het hoogst. Ze geven vanwege de uitstekende kwaliteit aanzienlijk minder verlies dan de uien van de concurrentie. En dat nieuws gaat als een lopend vuurtje."
Sprong voorwaarts
Er zijn veel verschillende uienrassen. Nieuw bij Hazera is het ras Fasto. Deze kan vroeg worden gezaaid maar ook vroeg in de tijd worden geoogst, in combinatie met lange houdbaarheid. Een unieke combinatie! Vroeger was dat anders, maar door de veredelingstechnieken is een grote sprong voorwaarts gemaakt. Ook hier geldt, volgens Wim van der Heijden, dat de afnemers laaiend enthousiast zijn. "Een van de grote voordelen van de toegenomen houdbaarheid is dat de telers niet direct na de oogst hoeven te verkopen. Ze kunnen wachten op een goede marktsituatie en dan een hogere prijs krijgen."
Plantuien
Naast zaad, waarover het tot nu toe ging, houdt Hazera zich ook bezig met plantuien. Dit betekent dat deze tweejarige plant in april/mei heel dik gezaaid moet worden. "Dan gaat er wel 100 kilo zaad de grond in op één hectare. Juist door dat dicht op elkaar zaaien krijg je veel kleine uien en die zijn bedoeld voor het uitplanten", zegt hij. Deze zaden om plantuien te produceren worden verkocht door Hazera en de tweedejaars bollen worden geproduceerd door gespecialiseerde bedrijven. Het nieuwe ras heet Contado en bezit de benodigde sterke eigenschappen, waardoor er veel minder verloren gaat dan vroeger.
In het succes van al deze nieuwe rassen kan op veel plaatsen ter wereld gedeeld worden, aldus Wim van der Heijden. Zijn team bestaat uit speciale managers voor Azië, Afrika, Europa en de Amerika's. Zij luisteren daar ook weer naar de specifieke wensen, want bij de veredeling moet rekening gehouden worden met de lokale omstandigheden in die gebieden. "Dit systeem werkt heel goed. Wij zien de toekomst met vertrouwen tegemoet."