Tholen - Trips, koprot en Fusarium zijn heuse plaaggeesten in de uienteelt. Deze onderwerpen kwamen woensdag tijdens de Uiendag in de Meerpaal in Dronten ter sprake in de lezingen van Chris de Visser (Wageningen University) en Johan Bierma (Cebeco Agrochemie).
Chris de Visser leidt het kwaliteitsonderzoekproject Ui-reka en vertelde onder meer over koprot, een schimmelziekte die wordt veroorzaakt door Botrytis aclada en voor grote verliezen op de akker en de bewaring zorgt. "We ontwikkelen drie instrumenten waarmee de praktijk straks in staat is om koprot beter te managen. Allereerst een veldtest waarschuwingssysteem dat aangeeft wanneer je moet spuiten. Ten tweede detectie op basis van analyse van het gewas of koprot al aanwezig is en ten derde het effect van oogsten, drogen en bewaren. In het proefveld is de infectie van koprot geslaagd en dit is erg belangrijk. Als we koprot vroeg kunnen vaststellen, hebben we nog tijd om iets te doen! De uien liggen in bewaring, dus er zijn nog geen koprot waarnemingen beschikbaar. Verder hebben we drie akkers geïnfecteerd met koprot. Een akker vroeg, een midden en een laat om te kijken wat de effecten hier van zijn. Van deze drie akkers hebben we een deel gedroogd op 30 graden, een deel op 20 graden en een deel met buitenlucht. De snelheid van drogen met de buitenlucht duurt fors langer en het verschil in droogte met de uien op 20 of 30 graden is zelfs na 4 weken nog zichtbaar. Opvallend was wel dat drogen met 30 graden minder koprot veroorzaakt dan met lagere temperaturen. Koprot is circa 6-60 procent. De akkerperiode is in ieder geval niet goed voor de ui en veroorzaakt meer koprot, ook drogen de uien minder snel na een akkerperiode."
Bemesting
"We hebben kaliumproeven gedaan omdat we wilden weten of kalium effect heeft op de ziekteweerstand van een gewas en de kwaliteit. We hebben proeven gedaan in Lelystad en Rusthoeve, helaas is de proef op de Rusthoeve mislukt door hele zware tripaantasting. Nog niet alle resultaten zijn bekend maar de eerste bevindingen zijn ook al erg interessant. Zo hebben we geconstateerd dat Stemphylium vooral voorkomt in gewassen met een lage kalitoestand en Botrytis (koprot) juist meer voorkomt bij een hogere kalitoestand. Een lage kalitoestand zorgt voor een slechtere gewasontwikkeling, opbrengst en zachtere uien. De resultaten over de bewaarkwaliteit zijn nog niet bekend", vertelde Chris.
Fusarium
"We hebben besloten om eerst te gaan kijken welke soorten Fusarium we kunnen zien in de bodem. Voor het onderzoek naar Fusarium hebben we monsters genomen van verschillende akkers door heel Nederland in de periode 7 augustus tot en met 7 november. Per teler hebben we 5 tot 10 uien bemonsterd. We zijn er achter gekomen dat Fusarium in elke bodem zit maar het niet meteen schadelijk is en ook dat er heel veel verschillende soorten schimmels zijn. Dit onderzoek gaat ons heel veel informatie geven over Fusarium. Want als we weten wat het is, kunnen we er pas iets tegen doen", sloot Chris af.
Tripbestrijding
Johan Bierma van Cebeco Agrochemie geeft de zaal meer informatie over Trips in uien en hoe je dit beheersbaar kunt maken. Want volgens Bierma kunnen trips niet voorkomen worden. "Er zijn grote verschillen per regio en per teler. Trips worden vaak te laat waargenomen of er wordt te laat gereageerd en er is weinig bekend over de natuurlijke vijanden. Als teler moet je goed de situatie van de omgeving kennen en weten of de collega telers last hebben van trips. Ook het herkennen en sparen van natuurlijke vijanden is van groot belang in het beheersbaar maken van de trips. Een belangrijke stap in het detecteren van trips is gewascontrole. Als teler moet je vaker de akker in en het gewas controleren. Kijk diep in de uienplant en kijk of er larven in het gewas zitten. Vind je larven, reageer dan direct. Vroeg bestrijden werkt het beste."
Akkerranden
Cebeco Agrochemie werkt samen met Bayer voor een bestrijdingsstrategie en met het Belgische bedrijf IMP Impact om de natuurlijke vijandenpopulatie in stand te houden. "Kevers, roofmijten en gaasvliegen doen enorm nuttig werk in het bestrijden van de trips. Als teler moet je deze natuurlijke vijanden herkennen en beschermen. Door waardplanten is de beginpopulatie hoog. Ook door akkerranden is de populatie trips hoger. Deze akkerranden zijn mooi, maar zijn erg goede plekjes voor de trips om te overwinteren. Natuurlijke vijanden komen ook voldoende voor in de akkerranden, maar deze komen er vaak niet uit omdat er voldoennde voedsel voor ze is in de akkerranden. Er wordt ook geëxperimenteerd met gewasstroken tussen de uien om natuurlijke vijanden te lokken. Dit wordt in de biologische sector al meer gebruikt.
Bestrijding
Bierma raadt het volledig af om pyrethroïden te gebruiken. "Pyrethroïden veroorzaken veel schade aan nuttige insecten en de natuurlijke vijanden van de trips. Naast pyrethroïden bestaat het middelenpakket uit Flipper, Movento en Tracer. De laatste twee werken het beste in de bestrijding van trips. De werking van pyrethroïden is slechts 30 procent op trips. In een nat seizoen verpoppen de trips minder snel en is de tripsdruk lager. Om trips beter te beheersen, moet je in een vroeg stadium de cyclus onderbreken."
Het komende jaar verwacht Bierma meer antwoorden. "Er is nog maar weinig bekend op het gebied van middelen en natuurlijke vijanden. In het najaar van 2018 hopen we hier meer inzicht in te hebben!"