Het drogen van uien kan op twee manieren. Ten eerste door buitenlucht in de bewaring te zuigen en deze te verwarmen zodat er meer vocht opgenomen kan worden. Vervolgens wordt de lucht na het drogen van de uien door de luiken weer naar buiten gebracht, inclusief de energie die erin gestopt is. Een andere manier is de lucht in de bewaring te laten circuleren door de kisten met uien en het vocht eruit te condenseren op een koud oppervlak. Dit alles zonder buitenlucht. "Bij het condenseren van vocht komt er veel warmte vrij, het omgekeerde van het verdampen van vocht, wat energie kost. Deze warmte wordt door de koelmachine gebruikt om de circulerende lucht te verwarmen. De energie wordt dus niet naar buiten afgevoerd. Op deze wijze creëren we zeer droge lucht die ook nog eens steeds warmer wordt. Het belang van het goed kunnen drogen van uien wordt ieder seizoen meer duidelijk. Een natter en warmer klimaat en de reductie van chemische middelen maakt het steeds moeilijker om uien met zo weinig mogelijk rot en verlies te bewaren", aldus Huub Kasius van Agrovent in de uienspecial van Vakblad Primeur.
Minder uitval en betere kwaliteit
Groot voordeel van condensdrogen ten opzichte van drogen met kachels is volgens hem de onafhankelijk van de buitenlucht. "Het product droogt altijd even hard ongeacht de buitentemperatuur en de condities van de buitenlucht. Hierdoor droogt een goed ontworpen condensdroogsysteem gemiddeld tweemaal zo hard als een installatie met grote gaskachels. Daarnaast ligt het energieverbruik, bij drogen tot 30 graden, 50 tot 70 procent lager dan bij drogen met gas. Bovendien levert condensdrogen een kwalitatief beter product op. Scherpere uien met een betere kleur. De slechte uien met rot verschrompelen zonder de goede aan te steken. Deze zijn daarna eenvoudig uit te sorteren met lagere verliezen tot gevolg. Voor de verpakkers die vaak maar enkele dagen drogen, is er dus ook een productiviteitswinst." De installatie werd in eerste instantie ontwikkeld voor biologische uien waar drogen nog belangrijker is. De bewaarverliezen zijn daar dan ook met tientallen procenten teruggebracht tot percentages die ook in de traditionele teelt gebruikelijk zijn. Inmiddels is gebleken dat condensdroging voor de meeste kistenbewaringen met mechanische koeling rendabel inzetbaar is.
Hoewel de interesse in condensdrogen toeneemt, blijft de investering in sommige gevallen een struikelblok. "De kosten zijn dubbel zo hoog dan bij een traditionele installatie", merkt Huub op. "Maar het kan ook geld opleveren. Als slechts 20 procent van de uien in de bewaring geschikt is voor export, kan dit het verschil betekenen tussen wel of niet mogen leveren. Het is echter geen één op één vervanging van de kacheltechniek met minder energiekosten. Minder uitval gemiddeld en betere kwaliteit moeten de belangrijkste redenen zijn om hierin te investeren." Ook de onwetendheid speelt een grote rol. Zeker nu er meerdere aanbieders zijn. "Klanten kennen de techniek nog niet goed genoeg om de vaak erg technische aanbiedingen op de juiste waarde te schatten. Er zitten vele verschillen in de aangeboden capaciteiten en mogelijkheden."
Hoge capaciteit
Wat is kenmerkend voor de installatie van Agrovent? Condensdrogen is geen nieuwe techniek, maar Agrovent was voorloper om deze breed toepasbaar te maken in de bewaring van aardappelen en uien. De VaccTek-techniek maakt het mogelijk om de uien weersonafhankelijk te drogen. Agrovent beschikt over veel ervaring met niet alleen de techniek, maar ook de methode. Inmiddels zijn er meer dan 30 installaties geleverd met een verdubbeling het komende jaar. "Wij zijn het enige systeem dat goed werkt in systemen met een pallet-blaaswand. VaccTek produceert de drogende lucht in de drukkamer in plaats van de ruimte en is daarom onafhankelijk van de vulgraad en indeling van de ruimte. Onze capaciteit is hoger dan gemiddeld en met het concept van de VaccTek heb je géén verdamperblokken en vloeistofleidingen in de bewaarcel. Alles gebeurt schoon en droog achter de drukwand."
Uiensorteer- en pakstation Ajuin uit Moerkapelle heeft afgelopen jaar haar locatie uitgebreid met een nieuwe loods, goed voor de kistenbewaring van 2.000 ton uien. De broers Johan, Paul en Jan van der Spek hebben daarbij gekozen voor de installatie van een drietal VaccTeks van AgroVent. Jan van der Spek laat weten enthousiast te zijn over de techniek. "Zo droog zijn onze uien nog nooit geweest." De VaccTek-techniek maakt het hen mogelijk om de uien weersonafhankelijk te drogen. "Het geeft ons veel meer zekerheid en dat resulteert in kwaliteitsbehoud. Met name tijdens de oogst kunnen we de uien nu veel sneller drogen. Andere jaren kwamen de plantuien wel eens van het land bij een temperatuur van 20-25 graden en een luchtvochtigheid van 90 procent. We kunnen nu veel sneller en zonder gas drogen", aldus Jan. "Ook doen we steeds meer in biologische uien, waarvoor de bewaring nog nauwer komt. We zien nu al dat deze techniek de uitval beperkt." Dat het een compleet geïntegreerd systeem is, ziet hij als een voordeel. "We gebruiken weinig koudemiddelen en we hebben maximale controle over het product. Daarbij kunnen we de warmte van condens volledig benutten. Alle energie die vrijkomt, wordt gebruikt om de uien te verwarmen."
kasius@agrovent.nl
Klik hier om je te abonneren op Primeur