De Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB) is groot voorstander van meer duurzaam opgewekte energie, maar wil niet dat dit ten koste gaat van vruchtbare teeltgrond, zo laten zij weten. Zonnepanelen horen volgens de belangenbehartiger van Limburgse telers en tuinders thuis op daken of op gronden die niet landbouwkundig in gebruik zijn. De LLTB pleit daarom voor het opschalen van meervoudig ruimtegebruik op niet-agrarische bestemmingen en wil dat er onderzoek wordt verricht naar meervoudig ruimtegebruik op teeltgronden.
Dit schrijft de LLTB in een brief aan alle Limburgse gemeenten en de provincie Limburg. "De teeltsector in Nederland is nu al de grootste producent van duurzaam opgewekte energie", zegt LLTB-bestuurslid en portefeuillehouder ruimtelijke ordening Thijs Rompelberg in een eerste reactie. "We zijn en blijven koploper op het gebied van duurzaamheid, maar er zijn gerede twijfels over de effecten van grootschalige zonne-akkers. Daar is onderzoek naar nodig. Wat ons betreft wordt er gestart bij bestaande gebouwen. Leg waar mogelijk alle daken in Nederland vol met zonnepanelen."
Afwegingskader
Gemeenten ontvangen in toenemende mate aanvragen voor het realiseren van zonneparken op teeltgebieden. Vaak is er een positieve grondhouding aangaande duurzame energie, maar ontbreekt het aan een gemeentelijk en provinciaal afwegingskader om een dergelijk initiatief te toetsen. Grondeigenaren worden door ontwikkelaars benaderd om hun grond voor 20 of 25 jaar te verhuren voor interessante bedragen.
Verklaring van Roermond
De visie van de LLTB en LTO Nederland is dat het ongewenst is om teeltgrond voor zonnepanelen op te offeren. Rompelberg: "Voor individuele grondeigenaren kan het weliswaar een interessant verdienmodel zijn, voor de sector is dit een ongewenste ontwikkeling. Zo leggen zonne-akkers een claim op teeltgebieden en verhogen ze daarmee de druk op de teelt. In de Verklaring van Roermond die de LLTB met de provincie Limburg in 2009 heeft afgesloten is ook afgesproken zuinig om te gaan met teeltgrond." Daarbij past het wel om serieus te kijken naar de mogelijkheden om agrarisch gebruik en zonne-energie te combineren.
Door de zonne-akkers neemt ook de grondprijs en de pachtprijs van grond toe. "Hoogproductieve Nederlandse teelt wordt uit productie genomen, waardoor deze productie ergens anders in de wereld veelal onder minder goede omstandigheden plaatsvindt", aldus Rompelberg. Hij zegt dat elders op de wereld vaak veel meer teeltgrond beschikbaar moet zijn voor dezelfde productie. "Het is maar de vraag hoe efficiënt het is en hoe dat op de langere termijn uitpakt voor de portemonnee van de BV Nederland."
Twijfels
Volgens de LLTB bestaan er al langer twijfels over de duurzaamheid van zonne-akkers vergeleken met het vastleggen van CO2 op reguliere teeltgebieden. "Ook is het belangrijk dit af te zetten tegen de aanmaak van organische stof, de biodiversiteit op teeltgebieden, het tegengaan van erosie en het waterbergend vermogen. Als er zonnepanelen op de akkers staan, is dat niet meer mogelijk en lijdt het teeltgebied daar in de 25 jaar dat er zonnepanelen op staan ernstig onder." De LLTB wil onderzoek naar dergelijke effecten van zonnepanelen op teeltgebieden. Zonne-akkers concurreren daarnaast volgens de LLTB ook met zonnepanelen op daken en vormen daarmee een bedreiging voor de asbestsanering van daken. Daarnaast zijn er voor agrarische ondernemers onzekerheden inzake de fiscaliteit en het verdienmodel. "Het plaatsen van zonnepanelen op een akker gaat immers om een niet-agrarische activiteit", zegt Rompelberg. "Dit heeft mogelijk consequenties de landbouwvrijstelling, toeslagrechten en mestplaatsingsruimte. Duurzaamheidsvoordelen lijken te worden overschat. Nader onderzoek is gewenst."